وکیل مهریه در کرج و تهران با توجه به حجم بالای دعاوی خانواده در سال ۱۴۰۰، به یکی از مهم ترین نیازهای حقوقی زوجین تبدیل شده است.
البته که بنده به عنوان یک وکیل خانواده در کرج همیشه از زوجینی که به صورت حضوری به دفتر آسا وکیل مراجعه کرده اند؛ خواهش داشتم قبل از جدایی، از مشاورین خانواده استفاده کنند تا از بحران طلاق تا حدی جلوگیری شود.
دقت کنید، پیش از آنکه در جستجوی بهترین وکیل مهریه در کرج باشید؛ توصیه می کنم ابتدا یک بار این مقاله را تا انتها مطالعه کنید، زیرا تمام آن چیزی که شما برای دعاوی مهریه نیاز دارید را به طور کامل و بر اساس قوانین روز توضیح داده ام.
مهریه همیشه در کشورهای مسلمان وجود داشته و در زمان عقد نکاح میان زن و مرد، تعیین می‌شود.
تفاوتی ندارد که عقد نکاح از نوع دائم باشد یا موقت، در هر صورت، مرد باید مالی را تحت عنوان مهریه برای زن در نظر بگیرد.
میزان مهریه باید با توافق دو طرف تعیین شود و مرد نمی‌تواند خود مالی را جهت مهریه برای زن تعیین کند.
یک وکیل خوب در کرج برای مهریه این موضوع را به خوبی می داند که مهریه دارای انواع مختلفی است و هرکدام شرایط پرداخت مخصوص به خود را دارند.
مهریه یکی از حقوق مالی است که به محض انعقاد عقد نکاح، زن مالک آن می‌شود.
این امر در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی نیز ذکر شده است.
به موجب این ماده:
«به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.»
از این ماده می‌توانیم دریابیم که زمانی که صیغه نکاح جاری شد، زن مالک مهریه تعیین شده می‌شود و می‌تواند آن را مطالبه کند. اگرچه عرف ما چنین است که اصولاً زنان در زمان طلاق گرفتن مهریه خود را مطالبه می‌کنند.
هیچ چیزی مانع از مالکیت زن نسبت به مهریه نمی‌شود.
درحقیقت مسائلی همچون موارد زیر، هرگز مالکیت زن را نسبت به مهریه ساقط نمی‌کنند.
- زنا و رابطه نامشروع
- خیانت
- عدم تمکین
- نشوز
- و…
البته لازم به ذکر است که استثنائاتی هم وجود دارند که باعث می‌شود زن استحقاق دریافت مهریه را نداشته باشد.
در ادامه این مقاله تصمیم دارم به بررسی مطالبی همچون مهریه چیست، مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت، نحوه تقسیط مهریه و… بپردازم.
برای آن که تمامی نکات مربوط به مهریه را بدانید، تا پایان این مقاله همراه من باشید.
مهریه چیست؟
در پاسخ باید عرض کنم:
مهریه مالی است که مرد، در زمان عقد نکاح به همسر خود پرداخت می‌کند و یا خود را مکلف به پرداخت آن می‌نماید؛ این مال مهریه یا صداق نامیده می‌شود.
مهریه دینی است که مرد موظف به پرداخت آن است و ضرورتی ندارد که زن برای دریافت مهریه خود اقدام به تقاضای طلاق کند، بلکه مهریه حق قانونی وی بوده و هر زمان مایل باشد می‌تواند آن را مطالبه کند.
امّا مهریه برای آنکه صحیح و قابل مطالبه باشد، لازم است ویژگی‌ها و شرایطی داشته باشد که در ادامه بیان می‌کنم.
ویژگی‌های مهریه قابل مطالبه
همانگونه که عرض کردم، مهریه زمانی قابل مطالبه است که در قالب یکی از حالات زیر تنظیم شده باشد:
- مهریه باید یک مال مشخص و در دسترس باشد همچون طلا، اتومبیل، ملک و …
- مهریه می‌تواند به شکل دین باشد؛ به عنوان مثال بخشیدن قسمتی از دارایی، اهدای مبلغی مشخص و مانند آن.
- ممکن است مهریه به صورت یک منفعت مشخص باشد، مثل اجاره بهای ملک و …
- مهریه امکان دارد یک کار و عمل باشد، مانند یاد دادن زبان انگلیسی، آموزش یک تخصص و یا هر کار مشروع دیگری.
انواع مهریه از لحاظ نحوه پرداخت
به عنوان یک وکیل مهریه در کرج، مهریه را از حیث نحوه پرداخت به دو دسته تقسیم می کنم:
۱) مهریه عندالمطالبه: به مهریه‌ای گفته می‌شود که زن به محض انعقاد مالک آن می‌شود و همانطور که از نامش مشخص است، هر زمان بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند.
در این نوع از مهریه، مرد نمی‌تواند به دلیل اعسار و عدم توانایی، از پرداخت آن خودداری کند.
در واقع اصل بر این است که مرد توانایی پرداخت دارد، مگر خلاف آن را ثابت نماید.
۲) مهریه عندالاستطاعه: در این نوع از مهریه نیز زن به محض عقد نکاح مالک مهریه خواهد شد، امّا زمانی می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت کند مرد توانایی پرداخت مهریه را دارد. پس در واقع اصل بر این است که مرد توان پرداخت نداشته و زن باید خلاف آن را ثابت کند.
نکته: زوجین این امکان را خواهند داشت که پس از عقد، با یکدیگر توافق کرده و مهریه را از عندالمطالبه به عندالاستطاعه و یا برعکس تغییر دهند.
انواع مهریه
در یک تقسیم‌بندی معروف، مهریه به ۴ نوع تقسیم می‌گردد:
۱) مهر السنه: مهر السنه در واقع همان مهریه حضرا زهرا (س) است که معادل ۵۰۰ درهم است. به دلیل آنکه پیامبر (ص) برای تمامی زنان و دختران خود این مهریه را تعیین می‌کردند، به آن مهرالسنه گفته می‌شود.
۲) مهر المسمی: مهرالمسمی همان مهری است که زن و مرد با توافق یکدیگر آن را تعیین و در عقدنامه درج می‌کنند.
۳) مهر المثل: مهرالمثل یکی دیگر از انواع مهر است. گاهی ممکن است در زمان عقد، زن و مرد مالی را به عنوان مهریه مشخص نکنند، در این حالت اگر بخواهند قبل از نزدیکی طلاق بگیرند، زن مستحق مهرالمثل می‌شود.
مهرالمثل مالی است که با توجه به موارد زیر تعیین می گردد:
- وضعیت خانوادگی
- وضعیت زندگی زوجه
- مهریه زن‌هایی مشابه با وضعیت او
به بیان دیگر مهرالمثل با در نظر گرفتن خصوصیات زن همچون سن، زیبایی، میزان تحصیلات، وضعیت اجتماعی و خانوادگی وی تعیین خواهد شد .
۴) مهر المتعه: چنانچه در زمان انعقاد عقد نکاح مالی به عنوان مهریه تعیین نشده باشد و مرد بخواهد زن را طلاق دهد، باید مقداری را تعیین و تحت عنوان مهریه به زن بپردازد.
این مقدار برخلاف مهرالمثل که خصوصیات و وضعیت زن در نظر گرفته می‌شد، باتوجه به وضعیت و توانایی مالی مرد تعیین می‌گردد.
قابل توجه است که مهرالمتعه مخصوص نکاح دائم بوده و در نکاح موقت وجود ندارد.
همچنین تنها در صورتی که مرد بخواهد زن را طلاق دهد به زن تعلق می‌گیرد و اگر مرد فوت کند، این مهریه تعیین نخواهد شد.
مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت
از اواسط سال ۱۳۹۸ دستورالعملی صادر شد که به موجب آن زنان برای مطالبه و اجرای مهریه خود، باید اول به اداره ثبت مراجعه کنند و بعد از آن اگر نتوانستند مالی معرفی کنند، می‌توانند به دادگاه خانواده مراجعه نموده و درخواست مطالبه مهریه تقدیم کنند.
امّا نحوه مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت به چه صورت است؟
ابتدا پیشنهاد می کنم برای مطالبه مهریه خود از طریق اداره اجرای ثبت، به یک وکیل مهریه در کرج (یا شهری که در آن ساکن هستید) مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را از ایشان دریافت کنید.
البته که بنده نیز در آسا وکیل می توانم حاصل سال ها تجربه خودم را در این دعاوی، با شما تقسیم کنم.
چنانچه زن به وکیل دادگستری وکالت بدهد، دیگر لازم نیست خود به اداره اجرای ثبت مراجعه نموده و مراحل لازم را طی کند، بلکه دیگر این وکیل اوست که باید این مراحل را طی نماید.
البته برای این کار زوجه باید مدارک لازم مانند مدارک شناسایی و عقدنامه را در اختیار وکیل خود قرار دهد تا وی بتواند مراحل قانونی را به درستی پشت سر بگذارد.
مدارک مذکور را وکیل باید به سردفتر بدهد؛ سردفتر نیز پس از آنکه هویت زوجه را احراز نمود، برگه اجراییه که فرم‌های چاپی مخصوصی است را در اختیار زوجه یا وکیل او می‌گذارد و هزینه‌ای دریافت می‌کند.
همچنین سردفتر در عقدنامه ذکر می‌کند که چه میزان از مهریه از سوی زن، مطالبه شده است. (علت این کار آن است که زوجه نتواند همان میزان را از مرجع دیگری مطالبه نماید.)
درنهایت، سردفتر مراتب را از طریق پست به اطلاع زوج خواهد رساند.
پس از آنکه اجراییه صادر گشت، سردفتر آن را به زوجه تحویل می‌دهد.
زوجه نیز باید به اداره ثبت محل برود تا مراحل لازم برای تشکیل پرونده را انجام دهد و اجراییه برای زوج نیز ابلاغ گردد.
در ابلاغیه‌ای که برای مرد صادر شده، درج گردیده است که ۱۰ روز مهلت دارد تا اقدامات لازم برای پرداخت مهریه زن را انجام دهد؛ در غیر این صورت، اموال او توقیف خواهد شد.
در این مرحله اداره ثبت از بانک مرکزی استعلام قیمت روز سکه را می‌گیرد و آن را ملاک عمل قرار می‌دهد.
حال اگر مرد توجهی به ابلاغیه و مهلت ۱۰ روزه نکند و اقدامی در جهت پرداخت مهریه زن انجام ندهد، زوجه می‌تواند اموال او را جهت توقیف به اجراییه ثبت معرفی کند.
اداره ثبت نیز اموال او را به غیر از مستثنیات دین توقیف خواهد کرد. کارشناس قیمت اموال را تعیین می‌کند و با فروش آن ها، مهریه زن پرداخت می‌شود.
تفاوت اجرای مهریه از طریق ثبت و دادگاه
راه دیگری که برای مطالبه مهریه وجود دارد، طرح دعوای مطالبه مهریه در دادگاه خانواده است.
طرح دعوای مطالبه مهریه در دادگاه خانواده با اداره اجراییه ثبت تفاوت‌هایی دارد که در ادامه آن ها را بیان خواهم کرد:
۱) در دادگاه قیمت سکه در زمان اجرای حکم در نظر گرفته می‌شود.
بنابراین اگر پس از طرح دعوی، قیمت سکه افزایش یافت، قیمت جدید ملاک عمل است.
امّا در اداره ثبت، آن قیمتی ملاک عمل است که اداره ثبت در زمان طرح دعوای مطالبه مهریه، از بانک مرکزی استعلام گرفته است و در صورت افزایش قیمت، تغییری نخواهد کرد.
۲) در طرح دعوی مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده، می‌توان درخواست صدور دستور جلب مرد را داد، درحالی که چنین درخواستی در اداره اجراییه ثبت امکان‌پذیر نیست.
۳) هزینه اقدام برای مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت برخلاف دادگاه خانواده، کمتر است و روند رسیدگی با سرعت بیشتری انجام می‌شود.
نکته: به عنوان یک وکیل مهریه در کرج پیشنهاد می کنم به دلیل آنکه طرح دعوی مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت آسان‌تر است و روند رسیدگی با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد، اقدام از این طریق را پیش بگیرید.
البته نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که زمانی بهتر است مطالبه مهریه را از طریق اداره ثبت پیگیری کرد که مرد مالی برای معرفی داشته باشد تا بتوان از طریق این اداره اقدام به توقیف و مطالبه مهریه از محل آن کرد.
پس در صورتی که مرد مالک هیچ مالی نیست، اقدام از طریق این مرجع بی‌فایده است و بهتر است در چنین شرایطی از طریق دادگاه خانواده دعوای مطالبه مهریه را مطرح نمود. زیرا می‌توان از طریق این دادگاه، دستور جلب زوج را در صورت عدم پرداخت مهریه اخذ کرد.
رفع توقیف اموال برای مهریه چگونه است؟
در بررسی چگونگی توقیف و رفع توقیف اموال برای مهریه باید عرض کنم:
به موجب ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی:
«در صورتی که محکوم‌‌علیه، محکوم‌‌به و خسارات قانونی را بپردازد، اموال توقیف شده او، رفع توقیف خواهند شد.»
همچنین طرفین دعوی می‌توانند مطابق با ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی، با یکدیگر توافق کرده و سازش‌نامه‌ای تنظیم کنند تا از اموال توقیفی، رفع توقیف شود.
حال پس از آنکه زوجه مراحل لازم برای مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت را انجام داد، از طریق سامانه ثنا، پیامک ابلاغیه برای مرد ارسال می‌شود و شرح توقیف اموال برای او توضیح داده می‌شود.
حال اگر مرد اعتراضی به توقیف اموال خود داشته باشد، می‌تواند به اداره اجرای ثبت مراجعه نموده و اقدام به رفع توقیف اموال خود کند.
البته مشاوره با یک وکیل حرفه‌ای در این زمینه بسیار می‌تواند کارآمد باشد.
لازم به ذکر است که مرد زمانی می‌تواند توقیفی اموال خود را رفع کند که ثابت نماید اموال قابل توقیف نبوده است.
در ادامه برخی از راه‌های رفع توقیف اموال را بیان نمودم.
رفع توقیف خودرو برای پرداخت مهریه
در صورتی که مرد ثابت کند از خودرو برای امرار معاش خود استفاده می‌کند، می‌تواند آن را وارد مستثنیات دین کرده و از آن رفع توقیف کند.
برای این منظور می توانید از یک وکیل خوب در کرج برای مهریه راهنمایی بگیرید.
رفع توقیف ملک
در صورتی که مرد ثابت کند خانه‌ای که زن توقیف کرده تنها خانه او بوده و مورد نیاز برای وی و افراد تحت‌الکفاله‌اش است؛ می‌تواند از آن رفع توقیف کند، زیرا وارد مستثنیات دین می‌شود.
رفع توقیف حقوق برای پرداخت مهریه
زوجه نمی‌تواند تمام حقوق مرد را برای پرداخت مهریه توقیف کند.
در صورتی که مرد فرزند داشته باشد، تنها تا ۱/۴ از حقوق او و اگر هیچ فرزندی نداشته باشد، تنها تا ۱/۳ حقوق او قابل توقیف خواهد بود.
در صورتی که تمام حقوق مرد توقیف شده باشد، می‌تواند نسبت به آن اعتراض کند.
انتقال اموال قبل از مطالبه مهریه
این روزها مردان برای آنکه از پرداخت مهریه به همسران خود عقب نشینی کنند، از روش های متعددی استفاده می کنند.
یکی از رایج‌ترین شیوه‌هایی که مردان به کار می‌برند، توقیف کردن صوری اموال خود است.
به این صورت که به دوست یا آشنایی چکی با مبلغ سنگین می‌دهند و آن شخص نیز چک را به اجرا گذاشته و مراحل توقیف اموال را انجام می‌دهد.
این کار باعث می‌شود زن دیگر نتواند اقدام به توقیف اموال مرد برای مهریه خود و تأمین از محل آن ها بکند. زیرا اولویت با کسی است که زودتر اقدام نموده است.
راه دیگری که معمولاً مردان انجام می‌دهند، معامله صوری است.
معامله صوری همانطور که از نامش پیداست، به معامله‌ای گفته می‌شود که نه خریدار و نه فروشنده واقعاً قصد معامله ندارند.
یعنی نه مرد به عنوان فروشنده واقعاً می‌خواهد مال خود را بفروشد و نه شخص خریدار مبلغی جهت خرید آن مال پرداخت می‌کند.
این معامله صرفاً به این دلیل انجام شده تا مال از مالکیت مرد خارج و زن نتواند اقدام به توقیف و دریافت مهریه از محل آن ها کند.
حال سؤال ایجاد می شود که در این شرایط زوجه چه عکس العمل قانونی می تواند انجام دهد؟!
در پاسخ باید عرض کنم:
زن می‌تواند دادخواستی با عنوان ابطال بیع به دادگاه تقدیم نماید و ادعا کند که همسرش معامله‌ای صوری انجام داده تا مال را از دسترس خارج کند.
حال اگر ثابت شود که معامله به صورت صوری انجام شده، دادگاه حکم به بطلان معامله خواهد داد.
چه زمانی معامله صوری محسوب می‌شود ؟
زمانی یک معامله صوری محسوب می‌شود که شخصی به طریقی مانند اخطاریه یا ابلاغیه دادگاه از بدهی مالی خود اطلاع پیدا کند و پس از آن، اقدام به انجام معامله‌ای کند.
در چنین حالتی به طور حتم معامله‌ای که صورت گرفته است صوری شناخته می‌شود و دادگاه حکم به بطلان آن خواهد داد.
به دلیل آنکه مشکوک به فرار از دین است، پس می‌توان درخواست ابطال آن معامله را به دادگاه داد.
امّا در صورتی که معامله پیش از ابلاغیه باشد، ثابت کردن صوری بودن معامله و یا به جهت فرار از دین بودن معامله بسیار سخت و دشوار است.
چنانچه زنی پیش از آنکه اقدام به اجرا گذاشتن مهریه خود بکند و یا پس از آن، متوجه شود که همسرش در حال انتقال اموال خود است، می‌تواند به دادگاه مراجعه نموده و در ابتدا ثابت کند که انتقال اموال به شکل صوری و غیرواقعی انجام گرفته و بعد از آن دادگاه به اداره ثبت اعلام می‌کند که خرید و فروش آن مال ممنوع است.
براساس ماده ۲۱۸ قانون مدنی:
«اگر طلبکار به دادگاه حقوقی دادخواست بدهد که مدیون به منظور فرار از دین تصمیم به فروش اموال خود دارد و دلایلی هم ارائه دهد، دادگاه این امکان را خواهد داشت که دستور به توقیف اموال شخص مدیون دهد.»
بنابراین برای توقیف اموال مدیون به جهت انجام معامله صوری یا معامله برای فرار از دین، باید ۴ شرط وجود داشته باشد:
- در ابتدا باید مالی موجود باشد.
- شخص باید ثابت کند که معامله مدیون صوری و غیرواقعی است.
- باید شخص طلبکار ثابت کند که مدیون به جهت فرار از دین معامله را انجام داده است.
- برای باطل شدن معامله لازم است که فرد انتقال گیرنده نیز از سوء نیت مدیون و صوری بودن معامله آگاه باشد.
چنانچه این ۴ شرط نباشند، دادگاه حکم به صوری بودن معامله و باطل بودن آن نمی‌دهد و می‌گوید مدیون به دلیل اضطرار مال را فروخته است.
این موارد در خصوص مهریه نیز صدق می‌کند و زن باید ثابت کند که مرد برای فرار از دین مال خود را فروخته و شخص انتقال گیرنده نیز از صوری بودن معامله آگاه است، تا دادگاه حکم به بطلان معامله بدهد.
بر حسب تجربه به عنوان وکیل مهریه در کرج، قصد دارم شرایط دیگری را برای شما تداعی کنم:
گاهی امکان دارد مرد برای فرار کردن از پرداخت مهریه، پیش از آنکه زن اقدامی در جهت به اجرا گذاشتن مهریه خود بکند، یک مال خود مانند خودرو را به صورت صوری به نام دیگری بزند و یا با یک بدهی ساختگی آن را توقیف کند.
در این حالت مرد پس از آنکه زن مهریه خود را مطالبه نمود، دادخواست اعسار می‌دهد تا مهریه تقسیط شود.
نکته مهم این است که امکان دارد دادگاه درخواست اعسار و تقسیط مهریه از مرد را نپذیرد و بگوید به دلیل فروش خودرو، دارای توان مالی جهت پرداخت مهریه است.
در این حالت مرد باید دلایل و مستندات قانع کننده‌ای مبنی براینکه وجه خودرو را برای پرداخت بدهی داده است و مالی برای پرداخت مهریه ندارد، ارائه دهد.
بهترین کار این است که زن پیش از هر گونه اقدامی با یک وکیل مجرب در زمینه مهریه مشورت نموده تا راهنمایی‌های لازم را برای انجام اقدامات قانونی صحیح دریافت کند.
نحوه تقسیط مهریه
امّا بپردازیم به تقسیط مهریه…
در اکثر مواقع مردان قدرت مالی برای پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارند و می‌خواهند که مهریه را قسط بندی کرده و به شکل اقساطی پرداخت نمایند.
زمانی که مرد توان مالی برای پرداخت کامل مهریه را نداشته باشد، باید این امر را به دادگاه ثابت کند و این کار از طریق دریافت حکم اعسار امکان پذیر است.
زمانی که مرد حکم اعسار دریافت نمود، دادگاه مهریه را متناسب با وضعیت درآمدی وی قسط بندی خواهد کرد.
بسیاری از مردان در جلسات مشاوره حضوری از بنده سؤال می‌پرسند که معیار و ملاک قسط بندی مهریه چیست؟
قسط بندی مهریه هیچ ملاک و معیار مشخصی در قانون ندارد و به طور کامل در اختیار قاضی است که به چه نحوی حکم به تقسیط مهریه بدهد و چه میزانی به عنوان پیش قسط تعیین کند.
البته نکته لازم به توجه این است که اگر درخواست طلاق از سوی مرد باشد، دادگاه رویه سخت‌گیرانه‌تری را در پیش می‌گیرد و حتی امکان دارد برخی از شعبات دادگاه‌ها اعسار زوج را برای پرداخت قسطی مهریه نپذیرند. گاهی نیز قاضی پیش قسط سنگین‌تری را تعیین می‌کند.
باید توجه نمود که پیش قسط مهریه و اقساط آن که از سوی دادگاه تعیین شده است؛ باید به صورت کامل و در مواعد تعیین شده به طور منظم پرداخت شود، در غیر این صورت امکان دارد مرد جریمه شده و محکوم به پرداخت یکجای مهریه شود.
توجه: خوب است بدانید که مستثنیات دین را نمی‌توان برای پرداخت مهریه توقیف کرد و در صورتی که یکی از اموال مرد که در دسته مستثنیات دین قرار دارد توقیف شده باشد، می‌تواند اعتراض نموده و اقدام به رفع توقیفی آن نماید.
تعیین پیش قسط مهریه به چه صورت است؟
امّا همانگونه که گفتیم پرتکرارترین سؤال این است که پیش قسط مهریه بر چه اساسی تعیین می‌شود؟
برای تعیین پیش قسط مهریه، ملاک و میزان مشخصی وجود ندارد و این قاضی است که وضعیت مالی مرد را می‌سنجد و تصمیم می‌گیرد که چه میزان پیش قسطی را برای پرداخت تعیین کند.
البته اگر مرد درخواست طلاق داده باشد، ممکن است قاضی پیش قسط سنگین‌تری را تعیین کند.
به طور معمول قاضی با در نظر گرفتن مواردی همچون:
- میزان مهریه
- مدارک و دفاعیات زوجه
- وضعیت مالی و درآمدی مرد
- کسی که درخواست طلاق را داده
پیش قسط مهریه را تعیین می‌کند.
بنابراین در هر پرونده‌ای پیش قسط مهریه متفاوت خواهد بود.
شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر
از نظر قانونی مهریه از پدرشوهر قابل وصول نیست.
امکان دریافت مهریه از پدر شوهر وجود ندارد، حتی اگر وضع مالی بسیار خوبی داشته باشد.
مهریه اعم از آنکه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد، یک تعهد و تکلیف مالی است که بر عهده مرد قرار دارد و هیچ ارتباطی به اطرافیان و پدر و مادر او ندارد.
پس حتی اگر مرد هیچ مالی برای پرداخت مهریه نداشته باشد امّا پدر او وضع مالی خوبی داشته باشد، باز هم نمی‌توان مهریه را از پدر شوهر دریافت کرد و دادگاه حکم به اعسار مرد و تقسیط مهریه می‌دهد.
امّا برای دریافت مهریه از پدر شوهر یک راه وجود دارد و آن این است که در زمان عقد نکاح، در سند ازدواج، پدرشوهر پرداخت مهریه را قبول کند و یا خود را ضامنی برای پرداخت مهریه تعیین کند.
در این حالت زن می‌تواند به پدر شوهر برای پرداخت مهریه مراجعه نماید. زیرا پدرشوهر، خود مسئولیت پرداخت مهریه را پذیرفته است.
لازم به ذکر است که ضامن شدن برای پرداخت مهریه و یا قبول پرداخت مهریه از طریق قرارداد جداگانه نیز امکان پذیر است.
نکته مهمی که باید بیان نمود این است که اگر مردی فوت کند و از او اموالی به جا مانده باشد، زن می‌تواند پیش از تقسیم ارث، مهریه خود را از آن اموال بردارد. زیرا مهریه یک بدهی ممتاز است.
امّا اگر مرد هیچ مالی برای به ارث گذاشتن نداشته باشد، زن نمی‌تواند برای دریافت مهریه خود به پدرشوهر رجوع کند. زیرا ورثه مسئول پرداخت دیون متوفی نیستند.
راه دیگری که وجود دارد این است که پدرشوهر یا کسی که مرد از او ارث می‌برد، فوت نموده و اموالی به مرد تحت عنوان ارث برسد.
در این حالت زن می‌تواند مهریه خود را از آن اموال وصول کند. برای اینکار لازم است که به اداره اجرای ثبت مراجعه نموده و درخواست مطالبه مهریه از آن اموال را بدهد.
حکم جلب مهریه
پیش از آنکه به بررسی حکم جلب مهریه بپردازم، تمایل دارم نکته مهمی را خاطر نشان کنم:
تنها تا میزان ۱۱۰ سکه از مهریه را می‌توان برای دریافت حکم جلب برای مرد لحاظ کرد؛ نسبت به مازاد آن، حکم جلب ندارد.
برای دریافت حکم جلب مهریه لازم است که زن شکایت خود را برای مطالبه مهریه مطرح نموده و حکم محکومیت مرد به پرداخت مهریه را دریافت کند.
حال باید درخواست اجرای حکم را بدهد و اموالی از زوج معرفی کند تا توقیف شود.
در صورتی که مرد هیچ مالی برای معرفی نداشته باشد و یا آنکه زن مالی از او برای معرفی نشناسد، می‌تواند به ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی استناد کند.
به موجب این ماده:
«ابتدا مرد به دادگاه احضار می‌شود امّا اگر حضور نیافت، برای آنکه در دادگاه حضور یابد و دینش را پرداخت کند، دستور جلب او صادر خواهد شد.
اگر مرد با دستور جلب، در دادگاه حاضر شد امّا از پرداخت مهریه امتناع ورزید، در صورتی که واقعاً معسر نباشد، تا زمان پرداخت دین به حبس محکوم می‌گردد.»
نکته قابل توجه آن است که دستور جلب صادر شده صرفاً برای ادای دین است و مجازات به حساب نمی‌آید. به دلیل آنکه در مسائل حقوقی مجازات وجود ندارد و تنها اقدامات لازم برای پرداخت دین صورت می‌گیرد.
نکته: در مسائل حقوقی مانند مهریه، چیزی به نام حکم جلب نداریم و کسی هم نمی‌تواند به دادگاه حقوقی مراجعه نموده و حکم جلب کسی را دریافت کند.
بلکه تنها وقتی که حکم قطعی صادر شد، امکان درخواست دستور جلب وجود دارد. همچنین باید بدانید که اجرای ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، درخصوص همه محکومیت‌های مالی حقوقی مانند مهریه، چک، نفقه و… به یک صورت است.
قانون جدید مهریه ۱۴۰۰
در دو دهه اخیر مهریه‌های سنگین و عجیب غریبی تعیین می‌شد و همین امر باعث شد تا تعداد زندانیان مهریه بسیار افزایش پیدا کند، زیرا بسیاری از مردان توان پرداخت آن مهریه‌های گزاف را نداشتند.
امّا در دهه ۸۰ اصلاحاتی در خصوص مهریه و قوانین آن صورت گرفت که تا حدی شرایط متعادل شد.
به تازگی نیز قانون جدید مهریه باعث شده تا مهریه مجدداً با اصلاحات جدیدی روبرو شود.
اصلاحیه‌های جدید، این رویه را در پیش گرفته‌اند تا از تعداد زندانیان مهریه بکاهند و به این ترتیب بدهکاران زندانی مهریه کاهش یابد.
هر بار که قانون مهریه اصلاحاتی پیدا می‌کند، در ابتدا با نواقصی همراه است و مجلس باید آن نواقص را مورد بازرسی قرار داده و در صورت نیاز، تبصره‌هایی به آن اضافه کند.
از آنجایی که قانون جدید مهریه ۱۴۰۰ نیز نقص‌هایی داشت، زنان بسیاری به آن اعتراض نمودند.
به موجب قانون جدید مهریه، محدودیتی برای تعیین میزان مهریه اعمال نشده است، زیرا عده‌ای اعتقاد دارند که اعمال محدودیت برای تعیین مهریه امری غیرقانونی است.
در قانون جدید تنها موادی به منظور تعدیل و رسیدگی به دادخواست اعسار مرد و کاهش میزان مجازات حبس مهریه تا میزان ۱۱۰ سکه، تدوین گردیده است.
بنابراین به موجب قانون جدید همچنان می‌توان مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه تعیین و دریافت کرد و محدودیتی از این بابت اعمال نشده است.
تنها لازم است که طبق این قانون جدید تا میزان ۱۱۰ سکه از مهریه، مرد باید عدم توانایی خود در پرداخت را ثابت کند و زن نیازی به اثبات توانایی مرد برای پرداخت ندارد.
علاوه بر آن تنها تا میزان ۱۱۰ سکه از مهریه دستور جلب بدهکار صادر می‌شود و نسبت به مازاد آن، این حق وجود ندارد.
همچنین اگر مهریه زن بیشتر از ۱۱۰ سکه باشد، برای دریافت مازاد ۱۱۰ سکه، این زن است که باید ثابت کند مرد توانایی پرداخت دارد.
وکیل مهریه و تاثیر آن در این دعاوی
زمانی که می‌خواهید برای مسائل حقوقی خود به یک وکیل مراجعه کنید، بهترین کار این است که به سراغ وکیلی بروید که در آن زمینه تخصص و تجربه لازم و کافی را داشته باشد.
در خصوص مسائل مربوط به مهریه، بهتر است به وکیلی مراجعه نمایید که در زمینه حقوق خانواده تخصص کافی داشته باشد و تجربیات لازم را کسب کرده باشد.
کسی می‌تواند به عنوان بهترین وکیل مهریه شناخته شود که بر قوانین و مقررات مربوط به حقوق خانواده تسلط کامل داشته باشد و بتواند با فن بیان خود موکل خود را به نتیجه مطلوب برساند.
بنابراین به غیر از دانش تخصصی، یک وکیل باید فن بیان و توانایی قانع کردن داشته باشد تا بتواند قاضی را مجاب کند که حق با موکل وی است.
البته وکیل باید همیشه در کار خود عدالت را رعایت کند.
یک وکیل مهریه کارکشته از دانش کافی در زمینه حقوق خانواده و قوانین جدید مهریه برخوردار است و می‌تواند با تکیه بر دانش و همچنین تجربیاتی که در این زمینه دارد، به بهترین نحو به اشخاصی که برای حل مسائل مهریه به او مراجعه می‌کنند، کمک نماید.
بنده در این مقاله سعی کردم به مهم ترین نکاتی که در زمینه دعاوی مهریه وجود دارد، بپردازم.
منبع: آسا وکیل