مبانی طراحی 5 - حجم

پولاد پولادین

پولاد پولادین

در کارگروه: دانستنی ها در معماری
تعداد ارسالي: 12
9 سال پیش در تاریخ: پنجشنبه, شهريور 12, 1394 13:38

تعریف های گوناگون از حجم :


 


- حجم تنها عنصر بصری است که دارای طول و عرض و ارتفاع است .


- حجم تنهاعنصر بصری است که دارای نقطه ، خط و سطح است .


- از حرکت یک سطح در هر نقطه از فضا ، حجم پدید می آید .


- حرکت یک نقطه در سه بعد و حرکت یک نقطه در جهت های مختلف ، باعث ایجاد حجم می شود .


- حجم می تواند حقیقی ( مادی و قابل لمس ) باشد .


- حجم تنها عنصر بصری است که بشر به صورت کاربردی از زمان های دور از آن استفاده کرده است .


 


 


انواع جحم ها :


 


حجمها نیز همانند سطح ها از دیدگاه طبیعی دارای دو نوع هندسی منتظم و غیر هندسی ( غیر منتظم ) هستند .


 


1 - حجم های هندسی متنظم : به طور کلی به حجم هایی که شکل ثابتی دارند حجم های هندسی متنظم گفته می شود .


 


حجمهای اصلی : مکعب - کره - مخروط - هرم - استوانه 


 


دسته ای دیگر از از حجم های متنظم که هم در طبیعت هم در اطراف ما یافت میشوند ، از بهم پیوستن و ترکیب حجمهای اصلی پدیدار می شئند . همانند : تخم مرغ ، میوه ها ، دختر کاج و بعضی از گیاهان .


 


مکعب :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،مکعب،


 


 


 


ویژگی های مکعب :


- از حرکت مربع در راستای عمدی بر امتداد سطح آن مکعب بوجود می آید .


- مکعب دارای شش وجه  و هشت رأس است که هر یک از برخورد سه سطح بدست می آید .


- مکعب ساده ترین و قدرتمندترین حجم است و هنرمندان در آثاران بیشترین استفاده را از ویژگی های مکعب کرده اند .


 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،مکعب،


 


 


 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،مکعب،


 


 


کره : 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،کره،


 


 


ویژگی های کره :


- از چرخش کامل یک دایره حول یک رأس از نقطه وسط آن ، کره بوجود می آید .


- کره ، در تمام شرایط ، متعادل به نظر می رسد ، مگر آنکه بر سطخ شیب داری قرار گیرد که بصورت دورانی حرکت میکند .


- کره تنها دارای یک سطح است .


- کره از دیدگاه بصری ، همان ویژگی های دایره را دارد و به حرکت بی انتها اشاره میکند .


 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،کره، 


 


 


 


مخروط :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،مخروط،


 


ویژگی های مخروط :


 


- اگر یک مثلث حول محوری بصورت عمودی بچرخد ، مخروط بوجود می آید .


- مخروط زمانی که بر قاعده اش استوار باشد ، نشان دهنده تعادل است . در غیر اینصورت ، زمانی که بر رأس خورد استوار باشد ، تعادل ندارد و ایستا نیست ، مگر آنکه دو عامل مساوی در طرفین آن به حالت قرینه قرار بگیرند و باعث تداوم تعادل مخروط شوند .


- مخروط از دیدگاه بصری ، همان مفاهیم مثلث را دارد ، تنها به خاطر نرمی ای که در سطح های جانبی آن دیده میشئد ، فعالتش را نرم تر میکند .


 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،مخروط،


 


 


برج آرمگاه رادکان در مشهد ( بین توس و رادکان ) __ اثر خواجه نصرالدین توسی :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،مخروط،


 


 


هرم :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،هرم،


 


ویژگی های هرم :


 


- هرم یک چند وجهی است که همه وج های آن بجز یکی در یک رأس مشترک هستند .


- ارتفاع هرم ،پاره خطی است که از رأس هرم بر قائده آن عمود است .


- هرم ، با توجه به سطح های جانبی آن می تواند مثلث یا مربع باشد .


- هرم همان ویژگی های مثلث را داردو به خاطر شکستگی که در جوانب آن وجود دارد ، خشن بنظر می رسد .


- هرم فقط زمانی که بر رأس خود قرار گیرد ، غیر متعادل خواهد شد .


 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،هرم،


 


 


 


اهرام مصر باستان :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،هرم، 


 


 


هرم صلح فاستر در قزاقستان :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،هرم،اهرام،مصر،باستان،


 


 


استوانه :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،استوانه،


 


ویژگی های استوانه :


- هرگاه یک مستطیل را بصورت عمودی حول طولش در یک رأس بچرخانیم ، استوانه بوجود می آید .


- حرکت دایره در امتداد محوری که از مرکز آن بگذرد ، استوانه را بوجود می آورد .


- استوانه دارای تعائل است ، به شرطی که استوانه از محور مرکزی منحرف نگردد .


- استوانه اگر بر سطح های جانبی قرار گیرد ، ناپایداری کره را دارد .


- استوانه دارای سه سطح زیرین ، رویی و گرد جانبی است .


- استوانه همان ویژگی های کره را دارد ، تنها به دلیل حرکت عمودی ، دارای ایستایی بیشتری می باشد .


 


 


 


برج آرامگاه شیخ حیدر در اردبیل ( مشکین شهر )  :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،استوانه،آرماگاه،شیخ،حیدر،مشکین،شهر،اردبیل،،،


 


 


برج مدور  در آذربایجان شرقی ( مراغه ) :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،استوانه،برج،مدور،آذربایجان،شرقی،مراغه،،


 


 


نمونه هایی از ترکیب حجم های اصلی :


 


 


 


آرامگاه کوروش هخامنشی در پاسارگاد : 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،آرامگاه،کوروش،هخامنشی،کبیر


 


 


 


آرامگاه عمر خیام در نیشابور __ اثر هوشنگ سیحون :


 


 


 


 طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،استوانه،عمر،خیام،نیشابور،هوشنگ،سیحون،آرمگاه،


 


 


آرامگاه حافظ در شیراز :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،استوانه،آرمگاه،شیراز،حافظ،،،


 


 


 


دفتر مرکزی شرکت املاک‌ و مستقلات الدار در ابوظبی :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،گرد،دایره،دفتر،مرکزی،شرکت،املاک‌،مستقلات،الدا،شهر،ابوظبی،


 


 


استون هنج (Stonehenge) اثر یادمانی از دوره پیشاتاریخ ساخته شده در حدود 3000 تا 2000 سال پیش از میلاد :


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،آرامگاه،استون‌هنج،عصر،برنز،دوره،پیشا،تاریخ ،Stonehenge


 


 


آرمگاه ابوعلی سینا در همدان __ اثر هوشنگ سیحون : 


 


طراحی,مبانی،معماری،حجم,ترکیب،بندی،عناصر،بصری،تجسمی،هنر،استوانه،عمر،ابن سینا،همدان،هوشنگ،سیحون،آرمگاه،


 


 


2 - حجم های غیر هندسی : در طبیعت به حجم هایی که به طور کلی شکل ثابتی ندارند حجم های غیر هندسی یا غیر متنظم می گویند . همانند : درختها ، تپه ها ، صخره ها و ... 


 


 


منابع :


I - جزو ه های دانشگاهی


II - خلاقیت تصویری نوشته نصرین صدقیان :



  1. تاریخ هنر نوین  هاروارد آرناسن - مترجم : محمد تقی فرامرزی

  2. هنر ذر گذر رمان  هلن گاردنر

  3. طراحی . ارتباط بصری  برونر موناری - منرجم پاینده شاهنده

  4. زبان تصویر جئورگی گیپس - ترجمه فیروزه مهاجر

  5. مبادی سواد بصری دونیس اِ داندیس - ترجمه : مسعود سپهر

  6. کتاب رنگ اِتین - ترجمه : محمد حسین حلیمی

  7. دایره المعارف هنر  روئین پاکباز

  8. ارتباط تصویری از چشم انداز نشانه شناسی فهیمه پهلوان

  9. درآمدی بر تحلیل عناصر بصری در آرم  فهمیه پهلوان

  10. اصول و مبانی هنرهای تجسمی  محمد حسین حبیبی

  11. سی قرن طراحی گرافیک  ملک محسن قادری

  12. شناخت هنر گرافیک   سید رضا حسینی

  13. مفاهیم رویکردها در آخرین جنبش های هنری قرن بیستم  ادوارد لوس اسمیت - ترجمه : علیرضا سمیع آذر

  14. جهانی شدن و هنر جدید  ادوارد لوسی اسمیت - ترجمه علیرضا سمیع آذر

  15. تارخچه ای از طراحی گرافیک  ریچارد هولیس - ترجمه سیما مشتاقی

  16. از نشانه های تصویر تا متن  بابک احمدی


حذف ارسالي ويرايش ارسالي