از بهم پیوستن چندین خط و نقطه ، سطح بوجود می آید . به بیانی دیگر به چیزی که هم جهت و هم فرم داشته باشد ، سطح گفته می شود .
تعریف های گوناگون از سطح :
- سطح سومین عنصر بصری است که تنها داری واقعیت دو بعدی طول و عرض است .
- سطح به رویه ی خارجی و بیرونی حجم ها گفته می شود .
- حرکت در فضا ، در جهتی مخالف حرکت اصلی خود ، سطح را بوجود می آورد .
- حرکت بین سه نقطه ی مرتبط و یا سه نقطه ی غیر مرتبط ، سطح را ایجاد میکند .
- فضایی که بین دو خط موازی بوجود می آید ، هر چند که در جهت های مختلف باشند ، فضایی دو بعدی را القا میکند که سطح نامیده می شود .
- انواع سطح ها :
1 - سطح های هندسی ( اصلی ) : مربع - دایره - مثلث
2 - سطح های غیر هندسی : از بهم پیوسین و یا ترکیب سطوح اصلی بوجود می آیند .
1- سطوح هندسی :
مربع :
- مربع ، مستطیل و نیز چها گوشه ها با چهار نقطه ی فرضی در فضا بوجود می آید .
- مربع اگر از جهت یک ضلع بر زمین قرار گیرد ، مستحکم و مطمئن است ، اما اگر از جهت یکی از رأس های خود بر روی زمین قرار گیرد ، ناپایدار بوده و بیشترین حرکت خود را خواهد داشت .
- مربع نمادی از منطق ، استواری و سکون است .
- مربع نمادی از حصار ، خانه و جان پناه است .
لوگوی سازمان آتش نشانی _ اثر مرتضی ممیز :
دایره :
- دایره کاملترین شکل منحنی است .
- دایره سطحی است که مرکزیت دارد و انرژی های آن متوجه درون است .
- دایره شکل گسترش یافته ی یک نقطه می باشد و نمادی از تمرکز و تاکید است .
- دایره نماد حرکت و مداوم است .
نقوش روی سفال های باستانی شوش :
- دایره نمادی از زمان است .
- دایره نمادی از احساس و معرفا حسی است .
- در مبحث نمادشناسی در شرق دور ، نماد زنی و مردی ، مرگ و زندگی ، روشنی و تاریکی است .
نماد یین و یانگ __ فلسفه چینی :
لوگوی شرکت بیمه ایران:
مثلث :
- مثلث سطحی سه گوش با سه ضلع می باشد . که معمولا از اتصال سه نقطه غیر هم خط بوجود می آید .
- مثلث دارای سه ضلع ، سه زاویه و سه رأس است .
- اگر قائده مثلث پایین باشد ، دارای بیشترین پایداری خواهد بود .
- مثلث به خاطر زاویای تندی که دارد ، نمادی از تحاجم و ستیزگری است .
- مثلث نماد حرکت های تند ، سریع و جوانی است .
- مثلث نمادی از فریاد ، جیغ ، خطر و اخطار است . به همین دلیل میتوان گفت که در آثار تجسمی معمولا از این سطح برای هشدار های جدی بکار رفته است .
لوگوی دوسالانه طراحان گرافیک __ اثر مسعود سپهر :
لوگوی شرکت سایپا (شرکت ایرانی تولید اتومبیل سیتروئن ایران ) _ اثر مرتضی ممیز :
لوگوی شرکت میتسو بشی :
2 - سطوح غیر هندسی : همانطور که گفته شد این سطوح از بهم پیوستن و ترکیب شکلهای مربع ، دایره و مثلث تشکیل میشوند . به عبارتی سطوحی هستند که در سطح های هندسی قرار دارند .
منابع :
I - جزو ه های دانشگاهی
II - خلاقیت تصویری نوشته نصرین صدقیان :
- تاریخ هنر نوین هاروارد آرناسن - مترجم : محمد تقی فرامرزی
- هنر ذر گذر رمان هلن گاردنر
- طراحی . ارتباط بصری برونر موناری - منرجم پاینده شاهنده
- زبان تصویر جئورگی گیپس - ترجمه فیروزه مهاجر
- مبادی سواد بصری دونیس اِ داندیس - ترجمه : مسعود سپهر
- کتاب رنگ اِتین - ترجمه : محمد حسین حلیمی
- دایره المعارف هنر روئین پاکباز
- ارتباط تصویری از چشم انداز نشانه شناسی فهیمه پهلوان
- درآمدی بر تحلیل عناصر بصری در آرم فهمیه پهلوان
- اصول و مبانی هنرهای تجسمی محمد حسین حبیبی
- سی قرن طراحی گرافیک ملک محسن قادری
- شناخت هنر گرافیک سید رضا حسینی
- مفاهیم رویکردها در آخرین جنبش های هنری قرن بیستم ادوارد لوس اسمیت - ترجمه : علیرضا سمیع آذر
- جهانی شدن و هنر جدید ادوارد لوسی اسمیت - ترجمه علیرضا سمیع آذر
- تارخچه ای از طراحی گرافیک ریچارد هولیس - ترجمه سیما مشتاقی
- از نشانه های تصویر تا متن بابک احمدی