تخم مرغ را کی بخوریم؟
دکتر گیاهی افزود: مصرف تخم مرغ هم در وعده های اصلی غذایی مناسب است و هم گاهی به عنوان میان وعده می تواند انتخاب مناسبی باشد، زیرا مصرف آن ضمن تأمین انرژی و بسیاری از مواد مغذی، ولع خوردن و میل به مصرف میان وعده های پرانرژی و کم ارزش را کم می کند.
چگونه بپزیم؟
وی در مورد بهترین روش پخت تخم مرغ گفت: قطعاً تخم مرغ آب پز سالم ترین روش مصرف تخم مرغ است، اما چنانچه تمایل به مصرف تخم مرغ نیمرو دارید مصرف روغن مایع به مقدار کم و یا تهیه آن بدون روغن در تابه چدنی نیز اشکالی نخواهد داشت. توصیه می کنم از روغن جامد، کره و مارگارین برای نیمرو کردن تخم مرغ استفاده نکنید. در این صورت امکان افزایش کلسترول خون شما بالا خواهد رفت. همان طور که گفته شد این اثر ناشی از مصرف تخم مرغ نیست، بلکه به علت روغن و کره ای است که همراه آن استفاده کرده اید.
برخی افراد نیز تمایل به مصرف تخم مرغ خام دارند. اشکال عمده ای که در این روش مصرف وجود دارد، خطر آلودگی تخم مرغ به باکتری سالمونلا است که می تواند بسیار خطرناک باشد. طبیعتاً امکان آلودگی به سالمونلا در تخم مرغ هایی که به طور صنعتی تهیه و بسته بندی نمی شوند بیشتر است.
به علاوه سفیده تخم مرغ حاوی پروتئینی به نام آویدین است که قدرت اتصال زیادی با یکی از ویتامین های گروه B به نام بیوتین دارد. از آنجایی که در دوران بارداری امکان کمبود این ویتامین وجود دارد به زنان باردار توصیه می شود تخم مرغ خام مصرف نکنند. آویدین پس از پختن غیر فعال می شود و دیگر تأثیری بر زیست دسترسی بیوتین نخواهد داشت.
به اندازه بخور همیشه بخور!
این متخصص تغذیه در مورد کالری تخم مرغ و این که آیا باعث اضافه وزن می شود یا نه، گفت: یک عدد تخم مرغ متوسط حدود ۷۶ کیلوکالری انرژی دارد، بنابراین می تواند تقریباً ۳ درصد نیاز انرژی یک مرد بالغ و ۴ درصد نیاز انرژی یک زن بالغ را تأمین کند.
یک ماده غذایی به تنهایی نمی تواند خاصیت چاق کنندگی یا لاغرکنندگی داشته باشد. آنچه باعث اضافه وزن می شود بالا بودن مجموع انرژی دریافتی در طی روز نسبت به انرژی مورد نیاز بدن است، بنابراین وجود تخم مرغ در برنامه غذایی شما در صورتی که در محدوده کالری مورد نیازتان غذا دریافت کنید به هیچ عنوان باعث اضافه وزن نخواهد شد، اما در نظر داشته باشید که دریافت ۷۶ کالری بیش از نیاز بدن از هر منبع غذایی و نه فقط تخم مرغ چنانچه تداوم یابد به تدریج به اضافه وزن منجر خواهد شد. همان طور که اشاره شد تخم مرغ یک منبع غذایی بسیار غنی است، پس حتی اگر می خواهید کاهش وزن داشته باشید توصیه می کنم به جای حذف تخم مرغ از برنامه غذایی خود، مواد غذایی دیگری را که ارزش مغذی کمتری دارند حذف فرمایید.
وی میزان مناسب مصرف تخم مرغ را برای گروه های سنی مختلف به این صورت طبقه بندی کرد: کودکان از ۹ ماهگی تا ۱ سالگی، یک زرده کامل تخم مرغ یک روز در میان، ۲ سالگی به بعد بر اساس میل کودک ۵ تا ۶ تخم مرغ کامل در هفته، افراد بالغ ۳ تا ۴ عدد تخم مرغ در هفته و افراد بالغ دارای چربی خون بالا حداکثر ۳ عدد تخم مرغ در هفته.
روش نگهداری
مریم آریافر، کارشناس تغذیه و کارشناس ارشد علوم و صنایع غذایی، در مورد بهترین راه نگهداری تخم مرغ و مدت زمان نگهداری آن عنوان کرد: بهترین راه نگهداری تخم مرغ استفاده از یخچال است. توجه داشته باشید که به ازای هر یک ساعت نگهداری تخم مرغ در دمای اتاق به اندازه یک روز از عمر نگهداری آن کاسته می شود. همچنین تخم مرغ را در محفظه های مخصوص به خود نگهداری کنید تا بوی مواد غذایی موجود در یخچال را به خود جذب نکند.
تخم مرغ ها را می توانید حداقل به مدت ۳ تا ۵ هفته در یخچال نگهداری کنید.
تخم مرغ های خونی!
وی در مورد ایجاد لکه های خون در تخم مرغ گفت: لکه های خونی زمانی که خون یا یک قسمت از بافت همراه با زرده آزاد می شود به وجود می آید. هر زرده در تخمدان مرغ در یک کیسه حاوی رگ های خونی قرار دارد. وقتی که زرده رسید به طور طبیعی از محلی در کیسه که استیگما نامیده می شود، آزاد می گردد. این قسمت فاقد رگ های خونی است، ولی گاهی اوقات زرده از قسمت های دیگر این ساک خارج می شود و در نتیجه برای خارج شدن باید بافت ساک را پاره کند. در اثر این پارگی مقداری خون وارد زرده می شود.
این پدیده به ندرت و در کمتر از ۱ درصد تخم مرغ ها به وجود می آید. این حالت بیشتر در مرغ های پیر دیده می شود. همچنین عنوان شده است اگر رژیم غذایی مرغ ها از نظر ویتامین A کمبود داشته باشد، این حالت ایجاد خواهد شد، ولی قابل ذکر است که این تخم مرغ ها سالم هستند و مصرف آن ها هیچ مشکلی ندارد و با برداشتن لکه خونی با نوک یک چاقو می توان تخم مرغ را مصرف کرد. از طرفی جالب توجه است بدانیم که با کهنه شدن تخم مرغ رنگ این لکه خونی کم رنگ تر می شود. پس یکی از راه های تشخیص تازه بودن این گونه تخم مرغ ها رنگ لکه خونی آن است.
روش های تشخیص تخم مرغ سالم
این کارشناس ارشد صنایع غذایی، روش های تشخیص تخم مرغ سالم را از تخم مرغ خراب به این صورت بیان کرد: تخم مرغ فاسد معمولاً بسیار بدبو است و به راحتی از طریق بوی بد آن می توان به فساد آن پی برد، ولی گاهی اوقات تخم مرغ ها کهنه تر بوده و زودتر در معرض فساد قرار می گیرند، بنابراین بهتر است با روش های شناسایی تخم مرغ تازه از کهنه آشنا باشیم.
یکی از راه های تشخیص تخم مرغ سالم تکان دادن تخم مرغ است اگر تخم مرغ کهنه باشد محفظه هوای داخل آن بسیار بزرگ بوده و سفیده تخم مرغ حالت آبکی خواهد داشت و زرده به راحتی به اطراف پوسته انتقال می یابد.
روش دیگر شکستن تخم مرغ است. در تخم مرغ تازه زرده حالت گنبدی شکل خواهد داشت و سفیده به شکل حلقه در اطراف آن مشاهده می شود، ولی در تخم مرغ کهنه زرده پخش شده و سفیده هم روان تر است. روش دیگر شناور کردن تخم مرغ در ظرف آب است که در صورتی که تخم مرغ ته ظرف به شکل افقی قرار بگیرد، تازه است و با زیاد شدن عمر آن کم کم به حالت عمودی قرار گرفته و اگر در نهایت در سطح آب قرار بگیرد، فاسد است و باید از مصرف آن خودداری کرد.
روش دیگر تشخیص تخم مرغ های تازه، نگه داشتن آن ها در مسیر نور است. در این حالت تخم مرغ تازه شفاف به نظر می رسد.
تخم مرغ های بسته بندی شده
وی افزود: تخم مرغ های بسته بندی شده معمولاً دسته بندی شده بوده و همه از نظر وزن و اندازه یکسان می باشند. در زمان بسته بندی معمولاً تخم مرغ های شکسته و کثیف جدا می شوند و تخم مرغ های سالم و تازه در بسته بندی قرار می گیرند، بنابراین بهتر است که از تخم مرغ های بسته بندی شده استفاده شود.
پایان