چاپگرهای لارج فرمت نگاهی به گذشته، تصویری از آینده

از چاپگر DPI 18 تا بیلبورد LED

چاپگرهای لارج‌فرمت نگاهی به گذشته، تصویری از آینده

دکتر نیکلاس هلموت پس از یک دهه نگارش مطالب تخصصی در زمینه چاپگرهای لارج‌فرمت به عنوان یکی از متخصصان و صاحب‌نظران جهانی در این رشته شناخته شده است. وی همه نمایشگاه‌های تخصصی چاپ دیجیتال و لارج فرمت را به دقت از نظر می‌گذراند، با مدیران فنی شرکت‌ها مصاحبه می‌کند و اطلاعات مربوط به نوآوری‌های آنها را به دقت بررسی می‌کند. اما مطالعه او به جنبه‌های فنی و کاربردی محدود نمی‌شود، بلکه جنبه‌های بازرگانی و روندهای تجاری را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. وی در این مقاله که اوایل سال 2013 به رشته تحریر درآورده، از تاثیر جدی مرکب‌های سازگار با محیط زیست بر روند طراحی و ساخت ماشین‌آلات و نیز کاربردهای فزاینده مرکب‌های UV سخن می‌گوید و تاثیر محصولات چینی را بر آینده صنعت چاپگرهای فرمت عریض مورد ارزیابی قرار می‌دهد. با این توضیحات، اگر به فکر انتخاب چاپگرهای جدید لارج‌فرمت هستید، این مقاله براستی به کارتان می‌آید.

سال 1977 هنگامی که به طور جدی وارد عرصه چاپ فرمت عریض شدم، چاپگر انکد (Encad) در عرصه چاپ پایه آب (water based)  بی‌رقیب بود. در آن روزها بیلبوردها و گرافیک‌های محیطی تقریبا به طور کامل توسط چاپگرهای پایه حلالی چاپ می‌شد. بیش از 40 درصد از چاپخانه‌هایی که از آنها بازدید کردم، یک چاپگر الکترواستاتیک ساخت Raster Graphics یا 3M به ویژه برای کاربردهای تصعیدی (Sublimation) در اختیار داشتند. در آن زمان کیفیت چاپ بیلبورد در حد 18 تا 25 dpi بود. بین سال‌های 1999 تا 2000 چاپگرهای پایه آب رولند محبوبیت فوق‌العاده‌ای به ویژه در زمینه چاپ آثار هنری با کیفیت بالا پیدا کردند. این نوع چاپ ژیکله (Giclee)- که واژه‌ای فرانسوی است- نامیده می‌شود.  

میماکی و موتو نیز چاپگرهای پایه آب در آن زمان به بازار عرضه کردند. در همان زمان اپسون استفاده از تکنولوژی هدهای پایه آب DX خود را توسط دیگر سازندگان چاپگرهای فرمت عریض که تا آن زمان از تکنولوژی اپسون استفاده می‌کردند، ممنوع اعلام کرد. این اقدام اپسون چندان هم غیرمنتظره نبود، زیرا این شرکت ژاپنی می‌خواست در عرصه چاپ پایه آب بی‌رقیب باشد. همین باعث شد تا رولند به استفاده از مرکب‌های زیست حلالی  (eco-solvent) روی بیاورد و روندی را آغاز کند که دیگران نیز خواهان پیوستن به آن باشند.

مرکب‌های زیست حلالی هنوز هم طرفداران فراوانی دارد. اولین نسل از مرکب‌های زیست حلالی مشکلات زیادی داشت. شرکت میماکی آنقدر هوشمند بود تا صبر پیشه کند و منتظر بماند تا نسل‌های بعدی این مرکب‌ها ساخته شوند و سپس اقدام به عرضه آنها کند. امروز شرکت‌های میماکی، رولند و موتو بخش عمده‌ای از بازار این مرکب‌ها را که اکنون پیشرفت فراوانی از لحاظ کیفیت کرده‌اند، در اختیار دارد.

روند جدید با مرکب‌های دوستدار محیط زیست

شرکت HP با ارایه دو چاپگر Designjet 5000 و 5500 به سلطان چاپگرهای پایه آب تبدیل شد. این دو چاپگر از لحاظ میزان فروش، بهترین چاپگرهای فرمت عریضی هستند که تاکنون ارایه شده‌اند. بر اساس محاسبات من، بین 150 تا 200 هزار عدد از این ماشین‌ها تاکنون فروخته شده‌اند. این چاپگرها آنقدر قابل اطمینان بودند که هنوز هم با گذشت سال‌ها، قابل استفاده هستند.

10 سال پیش شرکت کانن با بهبود تکنولوژی موجود خود، چاپگرهای Selex را وارد بازار کرد. پس از چند مرحله بازنگری و تغییر و تحول در Selex، کانن مجموعه چاپگرهای iPF خود را به بازار عرضه کرد. این چاپگرها قابلیت رقابت با تولیدات HP و اپسون را داشتند. امروزه کانن بیش از سازندگان دیگر، چاپگرهای فرمت عریض به بازار عرضه کرده است. اپسون با تکیه بر موفقیت چاپگرهای استایلوس مدل Stylus Pro GS6000 تصمیم گرفت وارد عرصه تکنولوژی زیست حلالی شده و با میماکی و رولند و موتو رقابت کند.

جالب این که در ساخت چاپگر GS6000 اپسون از شاسی موتو استفاده می‌کرد. در سال 2012 اپسون مجموعه جدید چاپگرهای زیست حلالی خود را با نام Sure Color به بازار عرضه کرد. در ساخت این چاپگرها از شاسی اپسون استفاده شده است. اپسون امیدوار است بتواند همانگونه که یک دهه پیش توانست بازار چاپگرهای پایه آب را از آن خود کند، بازار چاپگرهای زیست حلالی را نیز به تسخیر خود درآورد.

میماکی که زودتر از دیگران به اهداف اپسون پی برده بود، با هوشمندی به جای تکنولوژی اپسون، به استفاده از هدهای ریکو روی آورد. رولند و موتو نیز باید به سرعت تا قبل از این که نسل دوم چاپگرهای زیست حلالی Sure Color اپسون وارد بازار شوند و تحولی در تکنولوژی خود رقم بزنند، دست به کار شوند، در غیر این صورت بازار این چاپگرها را از دست خواهند داد.

با این حال اپسون چندان هم دست بالا را ندارد. چاپگرهای جدید اپسون در حال حاضر در چین ساخته می‌شوند. این شرکت اکنون درگیر رقابتی سخت با دیگر سازندگان چاپگرهای زیست حلالی است که از هدهای بهینه DX استفاده می‌کنند. پس از آنکه اپسون نسل دوم چاپگرهای خود را که از شاسی ساخت چین استفاده می‌کند وارد بازار کرد، آنگاه می‌توان ارزیابی درستی از قابلیت‌های این نوع چاپگرها در رقابت با یک دوجین برند دیگر که بازار را تحت سلطه خود دارند، اظهار کرد. در حال حاضر اپسون تنها با HP و کانن رقابت می‌کند.

 مهم‌ترین تحولات دهه آینده

مهم‌ترین تحولات در صنعت چاپ فرمت عریض در دهه آینده در عرصه مرکب رخ خواهد داد. تا 10 سال دیگر مرکب‌های زیست حلالی جای خود را به انواع مرکب‌های دیگر خواهند داد. در حال حاضر مرکب SUV  (Solvent UV) از شرکت میماکی که همه آن را نسل جدید مرکب‌های ویژه چاپگر فرمت عریض می‌دانند، توانسته نظر خیلی‌ها را به خود جلب کند. کانن نیز سرگرم ساخت چاپگر جدیدی برای کاربردهای فضای باز است. شرکت سیکو نیز تصمیم دارد نسل جدیدی از چاپگرهای فرمت عریض را به بازار عرضه کند. با این حال هیچ‌کدام از این سازندگان هنوز نتوانسته‌اند چاپگری رقیب SUV به بازار عرضه کنند.

شرکت‌های ژاپنی اکنون چاپگرهای خود را در چین می‌سازند، ولی این روند در دهه آینده تغییر خواهد کرد، زیرا همان کارخانه‌هایی که چاپگرهای ژاپنی را می‌سازند، در آینده چاپگرهای مشابه با نصف قیمت به بازار عرضه خواهند کرد. بنابراین هیچ‌کس حاضر نخواهد بود بابت یک چاپگر ژاپنی که در چین ساخته می‌شود در برابر یک چاپگر چینی، پول پرداخت کند. روند دیگری که در آینده، بازار چاپ فرمت عریض را تحت تاثیر قرار خواهد داد، گسترش استفاده از تابلوهای الکترونیک LED و یا مونیتورهای LCD با پرده‌های نمایش متعدد خواهد بود. از این بیلبوردها و تابلوها در مراکز خرید و فرودگاه‌ها استفاده فراوانی می‌شود. این تجهیزات راه‌حل مناسبی هستند و در آینده بر اهمیت آنها افزوده خواهد شد. با این حال تحولات جدید صنعت چاپ فرمت عریض از جمله استفاده هر چه بیشتر از مرکب‌های یووی، لیتکس و مرکب‌های رزینی، آینده صنعت چاپ فرمت عریض را تضمین خواهد کرد.

از سوی دیگر با از دست دادن بخشی از بازار و واگذار کردن آن به تابلوهای الکترونیک، صنعت جوهرافشان پتانسیل ورود به عرصه‌ها و بازارهای جدیدتر را دارد. بازارهایی که در حال حاضر به صنعت چاپ فلکسو ، افست و سیلک‌اسکرین تعلق دارند. تا زمانی که صنعت چاپ جوهرافشان به نوآوری ادامه داده و خود را با تحولات جدید سازگار می‌کند، آینده این صنعت تضمین شده است.

 مرکب‌های یووی فراگیر می‌شوند

در دهه آینده، تکنولوژی مرکب‌های یووی به رشد و توسعه خود ادامه خواهد داد. مزیتی که در آینده به فراگیر شدن این مرکب‌ها کمک خواهد کرد، قابلیت چاپ روی مواد سخت است. کیفیتی که مرکب یووی در چاپ روی مواد سخت ارایه می‌دهد، یک سروگردن بالاتر از هر مرکبی است که تاکنون ابداع شده است. بنابراین حتی اگر صنعت تابلوهای تبلیغاتی به استفاده از تکنولوژی LED و LCD روی آورند، مرکب یووی برای سال‌های طولانی مزیت و کارایی خود را در صنعت چاپ تزیینی و دکوراسیون و چاپ روی مواد سخت حفظ خواهد کرد.  استفاده از تکنولوژی LED برای خشک کردن مرکب، در آینده رشد چشمگیری خواهد داشت. در حال حاضر شرکت افی ویوتک به استفاده همه جانبه از این تکنولوژی روی آورده است. با این حال، تکنولوژی مرکب‌های یووی هنوز با مشکلاتی در زمینه گاموت رنگ به ویژه در رنگ‌های قرمز، زرد و سبز مواجه هستند. البته باید اذعان داشت در مقایسه با دهه گذشته، پیشرفت‌های فراوانی پیدا کرده‌اند. ده سال قبل این مرکب‌ها قادر نبودند همه رنگ‌های مورد نیاز در یک لوگو را چاپ کنند. این مرکب‌ها امروز به نسبت 5 سال گذشته بوی کمتری دارند. با این حال هنوز جا دارد که از میزان بوی این مرکب‌ها، قبل و بعد از چاپ کاسته شود. موفقیت مرکب‌های یووی باعث شده تا برخی از سازندگان مرکب فعلا سراغ ساخت مرکب‌های رزینی لیتکس (Latex) نروند. در عین حال با این که مرکب لیتکس ابتدا توسط HP به بازار ارایه شد و در حال حاضر این شرکت سرمایه‌گذاری سنگینی روی توسعه و تحول این تکنولوژی انجام می‌دهد، چندین شرکت دیگر نیز وارد عرصه ساخت مرکب لیتکس شده‌اند. در آینده شرکت‌های بیشتری به قافله مرکب لیتکس خواهند پیوست. میماکی یکی از این شرکت‌هاست که با قدرت وارد عرصه تولید مرکب لیتکس شده است. برخی از سازندگان مرکب‌های لیتکس، امروز حتی از شرکت HP که پایه‌گذار این تکنولوژی بوده، جلو زده‌اند. مرکب این شرکت ها به انرژی بسیار کمتری برای خشک شدن نیاز داشته و گاموت رنگ بهتری ارایه می‌کند.

 محبوبیت چاپ روی شیشه و کاشی 

استفاده از مرکب‌های غیر ارگانیک که به اصطلاح به آنها مرکب‌های لعاب سرامیک (Ceramic Frit) می‌گویند، برای چاپ روی شیشه و کاشی‌های سرامیک رواج پیدا کرده‌اند. دو نوع از این مرکب‌های پیگمنتی برای چاپ پیوسته (In-line Printing)- که در آن یونیت چاپ بخشی از یک خط تولید فراگیر شیشه و یا کاشی است- به بازار عرضه شده است. مرکب‌هایی نیز برای چاپگرهای فرمت عریض ویژه چاپ شیشه و کاشی در بازار موجود است. این نوع مرکب‌ها در مقایسه با مرکب یووی، از چسبندگی بالاتر و گاموت رنگ متفاوتی برخوردارند. برای چاپ روی کاشی و سرامیک به طور معمول از تکنولوژی چاپ تک‌باره (One Pass Printing) استفاده می‌شود. قیمت تجهیزاتی که این نوع چاپ را ارایه می‌کنند، هنوز بسیار بالا است، ولی انتظار می‌رود قیمت آنها کاهش پیدا کند. یکی از شرکت‌های بزرگ و پیشگام در عرصه چاپ روی کاشی، شرکت اسپانیایی Cretaprint است. چاپگرهای این شرکت برای چاپ روی سرامیک طراحی و ساخته شده‌اند. لازم به یادآوری است که شرکت ویوتک چندی پیش این شرکت را خرید.

 درخشش جلوه‌های ویژه

 ارایه جلوه‌های ویژه روی کار چاپی می‌تواند منبع درآمد خوبی برای چاپکار باشد. استفاده از مرکب متالیک نیز بهترین راه برای ارایه جلوه‌های ویژه و افزایش جذابیت کار چاپی است. من اعتقاد دارم مرکب متالیکEckart  یکی از بهترین مرکب‌های متالیک برای کارهای فرمت عریض است. این مرکب به سرعت خشک می‌شود. در آینده سهم جلوه‌های ویژه چاپی در بازار چاپ فرمت عریض افزایش پیدا خواهد کرد.

 معمایی به نام هد چاپی MEMS

چند سالی است که همه از هد چاپی MEMS به عنوان پدیده‌ای که صنعت چاپ جوهرافشان را دگرگون خواهد کرد، صحبت می‌کنند. MEMS یا فن‌آوری Micro Electro Mechanical Systems  از قطعات مینیاتوری مکانیکی و الکترومکانیکی استفاده می‌کند. از این تکنولوژی در ساخت هدهای جوهرافشان نیز می‌توان بهره برد، ولی کاربرد آن به چاپ محدود نشده و کلیه صنایع از جمله صنایع خودروسازی از این تکنولوژی در ساخت تولیدات خود استفاده می‌کنند. تکنولوژی هدهای MEMS طی سال‌های 2006 تا 2008 ارایه شد. در آن زمان این تکنولوژی مشکلات و نارسایی‌های فراوانی داشت. شرکت‌های جتریکس، راستر پرینترز، لگات اند پلات دیجیتال تکنولوژی و یوهان کیمبرلی میلیون‌ها دلار پول به خاطر سرمایه‌گذاری روی این تکنولوژی از دست داده‌اند. شرکت لگات اند پلات (L&P) تا مرز ورشکستگی سقوط کرد و آنچه از شرکت باقی ماند، توسط شرکت WP Digital خریداری شد و این شرکت نیز پس از چندی در شرکت پلی‌تایپ ادغام شد. دو شرکت جتریکس و راستر پرینترز با وجود این که پول زیادی از دست داده بودند، ولی توانستند جان سالم به در ببرند. با این حال در زمینه توسعه چاپگرهای جدید دست کم دو سال از رقبا عقب افتادند.

البته امروز این دو شرکت توانسته‌اند عقب‌ماندگی خود را جبران کنند. به نظر می‌رسد همه به نوعی تحت تاثیر هیاهو و سروصدای ابداع‌کنندگان این تکنولوژی قرار گرفته‌اند. اولین هدهای چاپگرهای اچ‌پی سایتکس نیز چندان قابل اعتماد نبودند. ولی HP پتانسیل کافی برای تداوم سرمایه‌گذاری روی این تکنولوژی را داشت. هدهای MEMS شرکت HP اکنون قابل اعتماد و کارآمد هستند، با این حال هنوز باید زود به زود تعویض شوند. از ویژگی‌های HP این است که هنگامی که تصمیم سرمایه‌گذاری روی یک تکنولوژی می‌گیرد، دیگر هرگز آن را رها نمی‌کند. با وجود تمام پیشرفت‌هایی که در زمینه هدهای MEMS شده، من هنوز نسبت به کارآیی آن تردید دارم. در حال حاضر شرکت Memjet که توسط جمعی از دانشمندان استرالیایی پایه‌گذاری شده، هدهای چاپی MEMS را به سازندگان مختلف عرضه می‌کند. این شرکت سابق بر این  OWN-X نام داشت. دانشمندان استرالیایی 10 سال پیش به فکر افتادند که از تکنولوژی MEMS برای ساخت هدهای جوهرافشان جدید استفاده کنند. از این هدها در ماشین‌های جوهرافشان تک باره (Single Pass) استفاده می‌شود. در این فرآیند، قطرات به صورت آبشاری روی مدیا می‌ریزد. رزولوشن ارایه شده توسط هدهای Memjet حدود  dpi 1600 است. اندازه قطره‌ها 1 پیکولیتر و هر هد دارای 54400 نازل است که می‌تواند سطح یک برگ A4 را بپوشاند. شرکت زانته از این هدها در چاپگرهای خود استفاده می‌کند، ولی به نظر من این هدها به صورت دمو خوب کار می‌کنند، ولی نمی‌توانند پاسخگوی نیازهای روزمره یک چاپخانه باشند. شرکت‌های فوجی و زیراکس اکنون سرگرم تجربه اندوزی با این هدها هستند. اوسه در چارچوب پروژه Velocity خود سرگرم بررسی و استفاده از این هدهاست.

تنها شرکتی که در زمینه استفاده از هدهای MEMS تاکنون موفق بوده، شرکت HP است. با این حال من تصور می‌کنم برای فراگیر شدن این تکنولوژی دست کم دو نسل دیگر از این هدها باید به بازار عرضه شوند. هنوز مرکب مناسب این نوع هدها ارایه نشده است. نسل‌های آینده این هدها باید آن را به یک نازل کمکی (backup nozzle) مجهز کنند تا مشکل پله‌پله شدن رنگ‌ها (Banding) در اثر گرفتگی نازل‌ها رخ ندهد.امیدوارم تا سال 2016 چاپگری مجهز به هد Memjet ساخته شود که عملا قابلیت کار کردن در دنیای واقعی چاپخانه‌ها را داشته باشد و عواملی چون رطوبت، نوسان در درجه حرارت و گرد و خاک مانعی برای عملکرد روان و با کیفیت آن نباشند.

 چاپ مستقیم روی پارچه

چاپ پارچه توسط چاپگرهای جوهرافشان طرفداران فراوانی پیدا کرده است. شرکت‌های مرکب‌سازی نیز به تولید مرکب‌های ویژه این نوع از چاپ روی آورده‌اند که از میان آنها شرکت Hongsam موفقیت بیشتری داشته است. برای چاپ روی پارچه باید از مرکب‌های تصعیدی (Dye Sublimation) استفاده شود. در عملیات تصعید، مرکب از حالت مایع به حالت بخار تبدیل می‌شود. برای بهبود تکنولوژی مرکب‌های تصعیدی، علاوه بر هوای گرم در درون یونیت تصعید، باید از عوامل و مکانیزم‌های دیگری نیز استفاده کرد. شرکت ایتالیایی ATP Color به خوبی موفق شده چنین سیستمی ابداع کند. این شرکت که تاکنون چندان شناخته شده نبوده، به خاطر استفاده از یک سیستم منحصر به فرد در چاپگرهای تصعیدی خود، اکنون طرفداران فراوانی پیدا کرده است. چاپگر این شرکت برای چاپ مستقیم روی پارچه به کار رفته و به خاطر کیفیت بالای تصعید به کار رفته در چاپگر، از فروش خوبی برخوردار است.

سیستم گردش کار چاپی روی مواد پارچه‌ای به جز پنبه و پلی‌استر، در حال حاضر شامل مراحل مختلفی از جمله کوتینگ، شست‌وشو، چاپ، آبکشی و حرارت‌دهی است. در 10 سال آینده انتظار می‌رود علاوه بر ارایه مرکب‌های پیشرفته‌تر، فرآیند کوتینگ پارچه نیز دچار تحول اساسی شود. این پیشرفت‌ها به سهم خود باعث خواهند شد تا انواع مختلف پارچه را بتوان توسط چاپگر به صورت مستقیم چاپ کرد و دیگر نیازی به یک خط تولید و چاپ 20 متری نباشد. از جمله مشکلات مرکب‌های تصعیدی، هزینه بالای آن است که بخش عمده آن بابت حق استفاده از اختراع (patents) پرداخت می‌شود. شرکت‌های سازنده این نوع مرکب‌ها که آمریکایی هستند، با استفاده از قوانین ناعادلانه و بحث‌برانگیز مربوط به حق استفاده از اختراعات در آمریکا، هزینه بالایی بابت استفاده از این مرکب‌ها درخواست می‌کنند. این وضعیت در نهایت به ضرر صنعت چاپ فرمت عریض است. همه در توسعه و تحول این صنعت باید با یکدیگر همکاری کنیم.

 نرم‌افزارهای ضد بندینگ  (Anti Banding Software)

یکی از مهم‌ترین معضلات چاپ فرمت عریض، مساله بندینگ (Banding) یا پله پله شدن رنگ‌هاست.  این معضل باعث می‌شود تا شدت نوار رنگ‌ها روی کار با یکدیگر تفاوت داشته باشد. مثل قطعه زمین چمنی که چمن‌هایش را به تازگی کوتاه کرده‌اند. در چنین حالتی، خواب چمن‌ها متناسب با مسیری است که ماشین چمن‌زن حرکت کرده است. به همین خاطر از فاصله دور، کل زمین چمن حالت نواری شکل دارد. در چاپگرها نیز رفت و برگشت هد باعث می‌شود تا نوار رنگی که روی مدیا چاپ شده با نوار بعدی کمی متفاوت باشد. سازندگان چاپگرها در تلاشند تا این مشکل را تا آنجا که امکان دارد رفع کنند.

شرکت موتو سیستمی نرم‌افزاری به نام  Intelligent Interweaving ارایه کرده است که تا حد زیادی مشکل بندینگ را حل می‌کند.طی 5 سال گذشته شرکت‌های زیادی سیستم‌های نرم‌افزاری برای حل این معضل ارایه کردند که از الگوهای موجدار برای کاهش اثر بندینگ بهره می‌برند.به نظر من بندینگ بزرگ‌ترین و مهم‌ترین چالش صنعت چاپ فرمت عریض است. طی سال‌های 1999 تا 2006 بندینگ کیفیت کارهای چاپی فرمت عریض را تا حد زیادی کاهش داد. امروزه این معضل تا حد زیادی حل شده است. با این حال هنگامی که می‌خواهید یک چاپگر جدید بخرید، ابتدا آن را در سرعت‌های مختلف امتحان کنید. مشکل بندینگ به طور معمول در سرعت‌های بالا رخ می‌دهد.  بسیاری از سازندگان ادعا می‌کنند که چاپگر آنها مشکل بندینگ ندارد، ولی ادعای آنها اغلب تنها در سرعت پایین واقعیت دارد. از آنجایی که چاپگر در واقعیت یک بدنه و شاسی است و نرم‌افزار مغز ماشین به حساب می‌آید، برای رفع نهایی معضل بندینگ باید چشم به راه نرم‌افزارهای پیشرفته‌تر در آینده باشیم.

 نرم‌افزار ریپ و مدیریت رنگ

طی 10 سال گذشته، بیش از 70 سازنده نرم‌افزار ریپ برای چاپگرهای جوهرافشان در بازار حضور داشته‌اند، امروز شرکت‌های ارگوسافت، کالدرا واساچ و اونیکس، بخش عمده بازار ریپ چاپگرهای جوهرافشان را به خود اختصاص داده‌اند. البته سازندگان دیگر نیز در تلاشند تا جایی برای خود در این بازار دست و پا کنند که از میان آنها می‌توان به ریپ شیراز اشاره کرد. یکی از پیشرفت‌هایی که طی 5 سال گذشته در زمینه ریپ و مدیریت رنگ صورت گرفته، استفاده از سیستم‌های توکار  مدیریت رنگ در چاپگرهای جوهرافشان است. شرکت HP در این زمینه پیشتاز است.

اپسون هم اکنون از این سیستم‌ها به صورت توکار در چاپگرهای خود استفاده می‌کند. استفاده از سیستم‌های مدیریت رنگ امروزه امری ضروری است. با استفاده از این سیستم‌ها، چاپکار قادر است پروفایل‌های رنگ ICC ویژه خود را بسازد. معمولا سازندگان چاپگرها و مدیا، پروفایل‌های ICC استانداردی را توصیه می‌کنند که در ماشین به طور فابریک به کار گرفته شده است. ولی این پروفایل به تنهایی برای ارایه کار با کیفیت و چاپ انواع رنگ‌های خاص به ویژه چاپ ژیکله کافی نیست. امروزه شرکت‌های سازنده نرم‌افزار مدیریت رنگ و ریپ، نرم‌افزارهای اطلاعات در خدمت مدیریت یا MIS را نیز عرضه می‌کنند که می‌تواند برای چاپخانه‌های دیجیتال مفید باشد. سیستم‌های MIS اکنون به قابلیت‌های نرم‌افزارهای ریپ اضافه شده و به صورت یک بسته عرضه می‌شود.

 تولیدات دوستدار محیط زیست

طی دو دهه آینده، قوانین سخت‌تر زیست محیطی در اروپا و آمریکا باعث خواهد شد تا سازندگان مرکب در فرمولاسیون تولیدات خود تجدیدنظر اساسی کنند. در حال حاضر شرکت Sepiax نوعی مرکب پایه آب به نام  Aqua Ras به بازار ارایه کرده که از دیگر مرکب‌های موجود در بازار کمتر به محیط زیست آسیب می‌رساند. با این حال از این مرکب برای چاپ روی انواع مدیا نمی‌توان استفاده کرد. طی 10 سال آینده مرکب‌هایی مانند Aqua Ras هر چه بیشتر مورد توجه قرار گرفته و فرمولاسیون آنها بهبود پیدا خواهد کرد. نکته اینجاست که در حال حاضر بسیاری از تولیدات به اصطلاح دوستدار محیط زیست، از چنین ویژگی برخوردار نیستند. امیدوارم در دهه آینده سازندگان مرکب صادقانه‌تر با مشتریان خود برخورد کرده و ویژگی‌های واقعی تولیدات خود را در بروشورهایشان منتشر کنند. در هر حال استفاده از مرکب‌های پایه آب به خاطر ملاحظات زیست محیطی در آینده گسترش پیدا خواهد کرد.

شرکت استدلر  چندسال پیش مرکبی دوستدار محیط زیست به نام Lumocolor به بازار عرضه کرد. با این حال این مرکب نتوانست جای پای محکمی در بازار برای خود پیدا کند. علت آن هم عدم همکاری سازندگان بزرگ چاپگر از جمله اپسون بود. با این حال به نظر می‌رسد این مرکب پتانسیل فراوانی داشته باشد.

شرکت Sepiax نیز همانگونه که پیشتر به آن اشاره کردم، مرکبی پایه آب ارایه کرده که در مقایسه با دیگر مرکب‌های پایه آب، به اصطلاح تمیزتر است و در ساخت آن میزان ناچیزی از حلال استفاده شده است. با این حال Sepiax نیز مانند استدلر با انتقاد سازندگان بزرگ مواجه شده است. برای استفاده از هدهای سازندگان بزرگ از جمله هد DX، این شرکت‌ها مجبورند رقم‌های بسیاری به آنها بپردازند که برای آنها مقدور نیست. انحصار شرکت‌های بزرگ در برخی مواقع، همانند سدی در برابر نوآوری عمل می‌کند.

یک سازنده مبتکر دیگر، شرکت مالزیایی Yeong Jeou است که یک شریک آمریکایی نیز دارد. کارخانه این شرکت در چین است. این شرکت نوعی مدیای پارچه به نام ARIA برای چاپ بیلبورد و پوشش‌های ساختمانی ارایه کرده که در مقایسه با وینیل PVC ضرر و زیان کمتری برای محیط زیست دارد. من امیدوارم در آینده مدیا و سطوح چاپ‌پذیر دوستدار محیط زیست بیشتری به بازار عرضه شود.

عوامل تاثیرگذار در 10 سال آینده

 رشد و توسعه صنعت چاپ فرمت عریض در 10 سال آینده بیش از هر چیز در گرو کاهش هزینه مرکب است. اگر قیمت مرکب همچنان بالا باقی بماند، صنعت تبلیغات به ناچار به سوی استفاده از بیلبوردهای LED و صفحات نمایشی LCD روی خواهد آورد. در حال حاضر شرکت‌هایی همچون Hongsam، Sam Ink و Inkwin مرکب‌هایی با کیفیت و قیمت پایین ارایه می‌کنند. آنچه همانند سدی در مقابل نوآوری در صنعت چاپ فرمت عریض عمل می‌کند، پیمان نامبارک سازندگان هد و شرکت‌های مرکب‌سازی بزرگ است. نتیجه این عهد اخوت، عدم دسترسی شرکت‌های کوچک‌تر و خلاق مانند استدلر و Sepiax به بازار چاپگرهای فرمت عریض است. در چنین شرایطی همه بازنده به شمار می‌آیند. به ویژه چاپخانه‌ها و دفاتر فنی که موقعیت‌های بی‌شماری را از دست می‌دهند. اگر بتوان قیمت هدهای چاپی را کاهش داد، زمینه برای رشد و تعالی هر چه بیشتر این صنعت و نوآوری در تکنولوژی مرکب‌سازی فراهم می‌شود. رشد صنعت چاپ فرمت عریض تنها در گرو سخت‌افزار و چاپگر نیست، بلکه مرکب نیز نقش عمده‌ای دارد. با ارایه مرکب‌های بدیع و جدید، سازندگان چاپگرها نیز می‌توانند تکنولوژی خود را ارتقا بخشند.

انتظار برای دروپا 2016

 شرکت‌های متخصص در زمینه چاپگرهای فرمت عریض، اغلب برگ‌های برنده خود را در نمایشگاه‌های تخصصی این صنعت از جمله فسپا، ISA و SGIA در آمریکا رو می‌کنند. با این حال دروپا نیز صحنه خوبی برای نمایش آخرین پدیده‌های چاپ فرمت عریض است. در دروپا 2016 انتظار می‌رود مرکب‌های جدیدی برای چاپ تخت (Flat bed) و مواد سخت ارایه خواهند شد. مرکب‌های به کلی متفاوت با مرکب‌های یووی فعلی. تا سال 2016 هدهای MEMS نیز پیشرفت فراوانی کرده و برای عرضه تجاری آماده خواهند بود. از سوی دیگر برخی از سازندگان فعلی به توزیع‌کنندگان و فروشندگان چاپگرهای فرمت عریض تبدیل می‌شوند، زیرا دیگر قدرت رقابت در عرصه بین‌المللی را نخواهند داشت. نقش چین نیز در ساخت چاپگر و دیگر تجهیزات ویژه چاپگرهای فرمت عریض- از جمله روترهای CNC- پررنگ‌تر خواهد شد. شکی نیست صنعت چاپ فرمت عریض نیز در 10 سال آینده متحول خواهد شد و نشانه‌های تحول این صنعت از هم‌اکنون پیش روی ماست.

ماهنامه صنعت چاپ  - تیرماه 1392