با توجه به نقش توری ها در کنترل عبور مرکب چاپ و مقدارمصرف آن کیفیت چاپ و غیره سیلک کاران با رعایت توصیه های سازندگان توری و مرکب و بخصوص تجربه های خود شماره مش مناسب را انتخاب می کنند .مشخصات تعیین کننده کیفیت توری عبارتند از :نوع الیاف و تعداد نخ های بافت در واحد طول (سانتیمتر یا اینچ) قطر هر نخ نوع و ساختار بافت و رنگ توری . در نامگذاری توری های شرکت ساتی مشخصات زیر از چپ به راست به دنبال هم ذکر می شود.*نام تجاری توری که نشان دهنده نوعیت کالا وکلیه خواص آن است مانند ساتی لن های تک*عدد نشان دهنده تعداد نخ در هر سانتیمتر یا اینچ از طول یا عرض توری (تراکم نخ ها در جهت طول و عرض توری ها مساوی است)*قطر نخ بر حسب میکرون (یک هزارم میلیمتر)*نوع و ساختار بافت مثلا ساده جناغی وغیره*رنگ در مورد توری های دیگرمثال: Saatilene hitech 120.40 pw ultra-orange (per cm)Saatilene hitech 305.40 ultra-orange (per inch)Saatilon 90.50pw white (per cm) Saatilon 230.50 pw white (per inch)به دلیل تنوع توری و اهمیت مشخصات آن در ار چاپ لازم است شابلون سازان وسیلک کاران مشخصات توری ها را بخوبی شناخته و قدرت انتخاب را داشته باشند. در این انتخاب هم نوع کار و هم جنبه اقتصادی باید مورد توجه قرار گیرد .توری های مش بالا در مقایسه با همان نوع توری از مش پائین گرانتر است . از طرفی مش های پائین برای طرحهای ظریف و پیچیده و نیز مواردی که باید مصرف مرکب در حد پائین نگهداشته شود مناسب نیست .اطلاعات مربوط به رابطه میزان مصرف مرکب توری را می توان از سازندگان معتبر مرکب تهیه نمود .1-3-1 شماره توری (مش توری)از زمانی که توری با نخ های تک رشته ساخته شماره توری بر اساس تعداد نخ در سانتیمتر طول و یا اینچ طول ذکر می گردد (این رقم در جهت طول و عرض توری ثابت است). توری های تولید شده در اروپا بر اساس سیستم متریک است (تعداد نخ در سانتیمتر) . در آمریکا و پاره ای از کشور های خاور دور سیستم متریک کاملا فراگیر نشده و مش توری بر حسب سیستم انگلیسی بیان می شود (تعداد نخ در اینچ) . بیشتر جدولهای توری شماره را برحسب هر دو سیستم (متریک و انگلیسی ) ذکر می کنند . در این کتاب شماره توری به این صورت از چپ به راست ذکر می شود:ابتدا نخ در سانتیمتر سپس داخل پرانتز تعداد نخ در اینچ و بعد از آن قطر نخ بر حسب میکرون ذکر می شود مثال: 31 (355) Saatilene hitech 14027 Saatilene duo 180(460) مش های بالا معمولا با نخ های ظریف تر (قطر کمتر) و مشهای پائین تر با نخ های ضخیم تر بافته می شود .با توجه به اینکه توری وسیله عبور مرکب چاپ می باشد لذا شماره یا مش آن در میزان مصرف مرکب موثر است و این موضوع کمک بزرگی بری انتخاب توری می باشد .مثلابرای چاپ روی زمینه هایی که جذب مرکب بالایی داشته و مرکب بیشتری نیاز دارند مانند بعضی از منسوجاتتوری های درشت تر (مش های پائین ) مناسب تر است. از طرفی باید در نظر داشت که توری تنها وسیلهنگهداشتن طرح بر روی شابلون است لذاباید تعداد و تراکم نخ های آن به حدی باشد که طرح و مخصوصا جزئیات وظرافتهای آن را به خوبی حفظ کند (لاک را نگه دارد). همچنین شماره توری باید متناسب با ظرافت طرح انتخاب گردد و معمولا لازم است حالت تعادلی را بین میزان انتقال مرکب و ظرافت لبه ها و خطوط چاپ شده پیدا نمود .2-3-1قطر نخ تقریبا هر شماره توری با نخ هایی به قطر های مختلف قابل تولید است .البته زیاد شدن قطر نخ بر وضوح چاپ اثر منفی و بر استحکام توری اثر مثبت دارد . توری شابلون بخاطر نوع کار تحت تنش ها و فشار های زیاد قرارمیگیرد در حالیکه مصرف کننده انتظار حداکثرکارایی بدون تغییر مشخصات را دارد. قطر نخ های توری بر حسب میکرون اندازه گیری می شود . یک راه مناسب و سریع برای ارزیابی مقاومتنسبی توری ها محاسبه سطح مقطع مخصوص می باشد(شکل 11) . برای محاسبه سطح مقطع مخصوص scs ابتدا سطح مقطع نخ را بدست آورده و آنرا در تعداد نخهای موجود در هر سانتیمتر طول از توری ضرب می کنیم .واحد سطح مقطع مخصوص mm2/cm است. هر چه این عدد بزرگتر باشد توری محکم تر است . مثال : saatilene HITECH 120 (305)343.14*(0.017)2*120 = 0.109 mm2/cmSaatilene HITECH 120(305)31=0.091 MM2/CMSaatilene HITECH 120(305)34 = 0.109 MM2/CMSaatilene HITECH 120 (305)40 = MM2/CM این مثال ساده نشان می دهد که توری 40 (305) 120 محکم تر است از توری دیگری با همین شماره مش ولی با نخ های نازکتر(قطر 31 میکرون ) . سطح مقطع خاص scs را برای چند توریبا مشهای مختلف نشان می دهد .در مورد یک توری با مش معین در موقع انتخاب قطر نخ باید کیفیت و ظرافت طرح اولیه و همچنین نوع مرکب مصرفی مورد توجه قرار گیرد . نخهای ضخیم ترمقاومت طوری را بالا برده احتمال پاره شدن را کاهش می دهد ولی دز عوض این خطر را ایجاد می کند که منافذ و سوراخهای توری در مو قع کار مسدود شود نقاط ظریفی از طرح چاپ شدهکمبود رنگ پیدا کند(شکل 13) نکته دیگر اینکه برای مش معین نخ نازکتر موجب حفظ ظرافت طرح و صافی لبه ها و پیشگیری از دندانه دار شدن لبه های خطوط خواهد شد .1-3-3 اندازه چشمه ها (سوراخها)اعدادی که به عنوان اندازه منافذ توری بیان می شود نشان دهنده فاصله بین دو نخ مجاور یکدیگراست (شکل 14).توریهای خوب از نظر مشخصات و اندازه منافذ دقت و یکنواختی بسیار بالایی دارند منافذ توری بصورت درصد سطح آزاد نیز بیان می شود و عبارتست از نسبت سطح پوشیده شده با نخ های طوری به سطح کل توری .درصد سطح آزاد و همچنین ابعاد و اندازه منافذ توری مستقیما تحت تاثیر شماره توری و قطر نخ های آن می باشد .برای یک توری با مش معین می توان سطح آزاد را با انتخاب نخهای ضخیم تر یا نازکتر کاهش یا افزایش داد مثال: pw 34 Satilene hitech 120(305)اندازه هر سوراخ توری 45 میکرون درصد سطح آزاد توری 25 درصد 40 pw Saatilene hitech 120(305)اندازه هر سوراخ توری 38 میکرون درصد سطح آزاد توری 20 درصد 48 pw Saatilene hitech 90 (230) اندازه هر سوراخ توری 55 میکرون درصد سطح آزاد توری 27 درصد اندازه گیری سوراخهای توری بیشتر در مواقعی اهمیت دارد که مرکب چاپ محتوی ذرات نسبتا درشت باشدمانند مثال زیر:مثال: در چاپ سیلک روی کاشی و سرامیک مرکب محتوی ذرات جامد نسبتا درشت است بنابر این توری هایی که انتخاب می شود باید دارای منافذ 70 تا 100 میکرون باشند. قاعده کلی آن است که اندازه منافذ توری حد اقل 3 تا 4 برابر درشت ترین ذراتی باشد که در مرکب یا خمیرمصرفی وجود دارد . اگر این نسبت مراعات نگردد گرفتگی توری حتمی است .درصد سطح آزاد توری در مواقعی مهم است که دو توری با مس های مختلف از نظر میزان مصرف مرکب مورد مقایسه قرار گیرند .4-3-1 ضخامت توری ضخامت توری ترکیبی از سه عامل است: تعداد نخ در واحد طول توری قطر نخ و نوع ساختار و بافت توری . مهمترین عامل در ضخامت توری قطر نخ است .در موقع انتخاب توری با مش معین لازم است ضخامت آن هم مورد توجه قرار گیرد زیرا فقط بر اساس شماره توری نمی توان در مورد حجم عبور رنگ آن قضاوت نمود (توری ضخیمی ممکن است درصد سطح آزاد کمی داشته باشد) . برای محاسبه مشخصه و پارامتری از توری به نام (حجم نظری انتقال رنگ) دانستن ضخامت توری لازم است .5-3-1 حجم نظری (فرضی) رنگ در چشمه هاحجم رنگی که در اثر حرکت تیغه چاپ (کاردک) از توری به زمینه منتقل می شود برای شمارهای مختلف توری متفاوت است در صورت ثابت بودن کلیه پارامتر ها این حجم تابعی است از درصد سطح آزاد توری و همچنین ضخامت آن.با داشتن این دو عامل می توان حجم نظری رنگ را بدست آورد . این حجم مربوط است به حداکثر حجم مرکب برای پر کردن سوراخهای توری با فرض ینکه دو صفحه صاف به زیر و روی توری چسبیده باشد .(شکل 16) برای سهولت کار حجم منافذ توری های مختلف محاسبه گردیده و با واحد cm3/m2 در جدول ذکر می گردد که می توان آنها را به اینچ مکعب بر یارد مربع (cu.in/sq.yd) تبدیل نمود .لازم به ذکر است که حجم فرضی رنگ وسیله ای است برای مقایسه توری ها با یکدیگر از نظر مقدار انتقال مرکب به زمینه نه اینکه بتوان به کمک آن حجم دقیق رنگی که منتقل می شود را به دست آورد .تعیین دقیق میزان عبر مرکب از توری نیاز به اطاعات دقیق از مشخصات مرکب دارد از جمله:*درصد حلال یا رقیق کننده در مرکب *وزن مخصوص * درصد مواد جامد *درجه گرانوری مرکب(ویسکوزیته) مثال:مرکب هایی که با اشعه ماورابنفش (یو-وی)سخت می شود طی فرایند سخت شدن تغییرات حجمی آنها جزئی بوده و بسیار کمتر از رنگهایی است که با تبخیر حلال خشک می شوند (شکل 17)چند عاملدیگر در مصرف مرکب و ضخامت ان روی زمینه تاثیردارد که عبارتند از:*نوع الیاف توری وساختار بافت آن *ضخامت استنسیل (شابلون)*سختی تیغه چاپ (کاردک) سطح مقطع فشار و زاویه لبه آن*زاویه. فشار و سرعت حرکت تیغه روی توری *مقدار رنگ مقابل تیغه*فاصله توری با سطح زمینه در موقع چاپ * کشش توری* روش چاپ (دستی. چاپ سیلک با تکیه گاه تخت و چاپ سیلک با تکیه گاه غلطکی) 6-3-1 ساختار بافت توری در گذشته توری از شماره (305) 120 به بالا (ظریفتر) به دلایل فنی به صورت جناغی با twill بافته می شود .ولی امروزه با چیشرفت و تکامل ماشینهای بافت می توان تورهای ظریف تا شماره 180 مش را به صورت بافت ساخته (plain) تولید نمود. منظور از نوع بافت طرز قرار گرفتن نخهایتاروپود توری نسبت به یکدیگر است (شکل 18)نوع بافت توری در برگه مشخصات فنی آن ذکر می شود . بافت جناغی با علامت tw و بافت ساده با علامت pw نشان داده می شود . در بافت جناغی دو نخ تار در یکطرف نخ پود و یک نخ تاردر طرف دیگر پود قرار می گیرد و این موضوع در تمام عرض توری تکرار می گردد (الف).در توری های بافت ساده نخ های تار به صورت یک در میان دو طرف نخ پود قرار می گیرند(ب) .این نوع بافت برای چاپ طرحهای ظریف مناسبتر است 4-1 مشخصات توری های الیاف مصنوعی در این بخش خواص فیزیکی .مکانیکیو شیمیایی تورهای نایلون (پلی آمید) وپلی استر بررسی می گردد 1-4-1 الیاف پلی استر مقاومت کششی و قابلیت ازدیاد طول (میزان کش آمدن) مقاومت کششی توری های پلی استر با ضریب مقاومت کششی بالا که امروزه ساخته می شود بالاتر از توری های نایلونی است در حالیکه قابلیت ازدیاد طول آنها خیلی پائین تر است .اثر درجه حرارت توری های پلی استر مقاومت خوبی در برابر گرما نشان می دهند . پاشیدن آب نسبتا داغ (45-35 درجه) در موقع شابلون سازی اثر منفی بر آنها ندارد همچنین می توانند درجه حرارت اتاقخشک کن مخصوص شابلون را تحمل کنند . توصیه می شود شابلون به مدت طولانی در محیطی با دمای بالاتر از45 درجه قرار نگیرد . پس از مالیدن سخت کننده (کاتالیزور) به سطح استنسیل می توان آن را به مدت 30 و حد اکثر 70 درجه خشک کرد .مقاومت در برابر سایش مقاومت سایشی توری ها در حالت خشک وخیس تقریبا مساوی است . مقاومت توری ها یی که از نخ های چند رشته بافته می شوند اندکی پا ئین تر از تویها خشک تک رشته است . توریهای پلی استیر بطور کلی مقاومت سایشی کمتری نسبت به توری های نایلونی دارند .خواص الکتریکی توری های پلی استیر در اثر مالش به سرعت بار اکتریکی پیدا می کنند . بنابر این باید از کار با آنها در فضایی که رطوبت نسبی پایینی دارند خودداری نمود .جذب رطوبت الیاف و تورم مربوط به آن میزان رطوبت قابل جذب در الیاف پلی استیر پائین است به عنوان نمونه چنانچه توری های پلی استیر در محیطی با دمای 20 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 65% قرار گیرد درصد جذب رطوبت نسبت به وزن الیاف 3/.% تا 4/.% و در محیطی با رطوبت نسبی 100% جذب رطوبتی برابر با 5/.% خواهد شد . بخاطر جذب رطوبت کم پلی استر بسیار سریعتر از نایلون خشکمی شود .مقاومت در برابر حلالها و مواد شیمیایی پلی استر مقاومت بسیار خوبی در برابر اسیدهای معدنی و آلی دارد ولی مقاومت آن نسبت به قلیاها (بازها) به شرایط کار بستگی دارد . در شرایط معمولی (دمای محیط) در تماس با محلول کربنات سدیم یا محلول رقیق سود سوزان آسیب جزئی می بیند. حساسیت آن در برابر قلیاها بطور کلی بسیار زیاد تر از نایلون بوده بر عکس در برابر اکسید کننده ها دارای مفقاومت بالایی می باشد . حلالهای مورد مصرف در چاپ سیلک روی مقاومت کشش پلی استر اثری ندارند و به راحتی قابل مصرف هستند . 2-4-1 الیاف نایلون مقاومت کششی و قابلیت ازدیاد طول مقاومت توری در برابر پاره شدن در درجه اول بستگی به مقدار کشیده شدن نخهای آ ن دارد . مقاومت نایلون در برابر کشش در حالت مرطوب 80 تا 90 درصد مقاومت آن در حالت خشک است در حالت مرطوب قابلیت کش آمدن (ازدیاد طول) به میزان 10 تا 30 درصد افزایش می یابد .تاثیر درجه حرارت در نایلون مقاومت کششی و قابلیت ازدیاد طول با افزایش دما کاهش می یابد .مقاومت در برابر سایش مقاومت و دوام نایلون نسبت به سایش به صورت خشک یا مرطوب از کلیه الیاف مصنوعی بیشتر است .خواص الکتریکی ار آنجا که تمایل نایلون به جذب رطوبت بیشتر الکتریسیته ساکن الیاف را کاهش خواهد داد بنابر این لازم است هوای محیط شابلون سازی خشک نباشد . رطوبت قابل توصیه برای این محل65% است .میزان رطوبت و تورم مربوط به آن مقدار رطوبت جذب شده در توری بستگی زیادی به رطوبت نسبی محیط دارد . در دمای 22-20 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 65/.% رطوبت جذب شده نسبت به وزن الیاف در توری هاینایلونی 2/4% و در رطوبت نسبی 97% و همین دما رطوبت جذب شده نسبت به 8/. خواهد رسید . جذب رطوبت همچنین موجب تورم الیاف خواهد شد . مقدار تورم در نایلون بیش از پلی استر است به همین خاطر و به دلیل حساسیت نایلون نسبت به شرایط جوی معمولا از توری های نایلونی برای کارهای چاپی دقیق استفاده نمی شود.مقاومت در براب حلالها و مواد شیمیایی نایلون در برابر کلیه حلالهای مورد مصرف در کار چاپ سیلک بخوبی مقاوم است .همچنین مقاومت آن در برابر بازها کافی است ولی بعضی ز اسیدها به آن آسیب می رسانند.خلاصه فصل : در موقع انتخاب توری نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد:* برای اجرای طرحهای معمولی باچاپ سیلک توری های (ساتی لن های تک) و برای طرحهای چاپی که باید دقت تطابق رنگ بالایی داشته باشند توری(سوپر های تک) انتخاب شود .* توری ساتی لون برای چاپ طرحهایی که حساس نیستند روی سطوح خمیده یا ناصاف مناسب است .* توری از نخ های تک رشته از لحاظ سهولت و یکنواختی انتقال مرکب چاپ و نیز دقت و صافی لبه ها در طرح چاپ شده بر توری های چند رشته ترجیح دارد همچنین پاک کردن طرح قدیمی و استفاده مجدد در این توری ها راحت تر از توری های چند رشته است .* میزان مرکب انتقال یافته یعنی مقدار مصرف مرکب بستگی دارد به: ضخامت توری .درصد سطح باز توری وضخامت امولسیون حساس روی توری .عواملدیگر شامل میزان گرانوری مرکب (ویسکوزیته) درجه سختی کاردک یا تیغه چاپ (بر حسب واحد shore) شکل مقطع لبه تیغه و زاویه آن سرعت حرکت تیغه چاپ فاصله وری با سطح زمینه در موقع چاپ و بالاخره شکل استنسیل (مقدار رنگ خور آن) می باشد .* شماره توری باید آنقدر بالا باشد که بتواند امولسیون را در ظریفترین نقاط طرح به خوبی نگه دارد .