فناوری کاغذ
تاریخ کاغذ
جهان بدون کاغذبه اندازه جهانی که کاملاً از کاغذ تشکیل شده است غیر واقعی به نظر میرسد. کتابهای زیبایی که میخوانیم، کاغذ صافی که بر روی آن مینویسیم، کاغذهایی که بر روی آن نقاشی میکنیم، روزنامهها و مجلات جذاب، همگی اینها اعتقاد به جهان بدون کاغذ را برای ما غیر ممکن میسازد. در حقیقت باور به این که ایجاد تمدن بدون وجود کاغذ غیر ممکن است درست است. بدون کاغذ امکان پیشرفت سریع تمدن بشری وجود نداشت و نسل بشری در همان قرون وسطی باقی میماند. یکی از دلایل اصلی رشد فکری و عقلی افراد و در نتیجه دستیابی به زندگی بهتر در طی قرون نوشتن بر روی کاغذ بوده است. انسان با نوشتن بر روی کاغذ امکان این را یافت تا تجربیات، طرحها و اشتباهات خود را به نسلهای آتی منتقل کند و همچنین به بررسی نوشتههای نسلهای پیشین بپردازد تا از طریق آن علوم و فنون بسیاری را فرا بگیرد و اشتباهات و خطاهای آنان را تکرار نکند. بنابراین کاغذ نقش شگفتانگیزی در توسعه تمدن دنیای ما داشته است. در نتیجه آگاهی از تاریخ و شیوههای ساخت کاغذ میتواند مفید باشد.
کاغذ در طی قرون:
تاریخ پیدایش کاغذ به حدوئ 5700 سال پیش باز میگردد هنگامی که مصریان ساخت مادهای برای نوشتن بر روی آن آغاز کردند. پاپیروس نی است که در مرداب نیل رشد میکند. مصریان کاغذهای نوشتاری خود را از طریق قرار دادن نوارهای پاپیروس از پهنا و کوبیدن آنها، میساختند و در نتیجه ورقههای ساخته شده بسیار زبر و به اندازه کاغذ خشک کن دارای خاصیت جذب بودند.
در دوران قبل از میلاد چینیها اولین کاغذ واقعی را از پارچههای کهنه و تورهای ماهیگیری ساختند. این مواد بریده میشدند در آب خیسانده می شدند و فیبرها به طور جداگانه کوبیده میشدند و سپس آب بیشتری به آن اضافه میشد و با مایعی کرمدار مخلوط میشد. کاغذ بر روی یک چوب غربالی ساخته شده ازنخهای ابریشم ساخته میشد و هنگامی که از درون طشت آب برداشته میشد، آبهای اضافی از آن از طریق غربال تخلیه میشدند و فیبرهای درهم بافته شده در نور آفتاب قرار داده میشدند تا خشک شوند. امروزه ساخت کاغذ به صورت دستی هنوز به همان شیوه باستانی رایج است.چینیها ساخت کاغذ را در حدود 500 سال به صورت راز در نزد خود نگه داشتند و دانش ساخت کاغذ از طریق کشورهای شرقی به مصر و دمشق راه یافت و سرانجام در قرن 12 میلادی این دانش در اختیار جهان غرب قرار گرفت. در سال 1940 میلادی، اولین سازنده انگلیسی کاغذ به نام جان تیت کارخانهای در هرتفورد بنا کرد.
در حدود 200 سال ساخت کاغذ از طریق همین شیوههای ساده صورت پذیرفت و در اوایل قرن 18 میلادی بود که مرحله بعدی توسعه و گسترش صنعت کاغذسازی به وقوع پیوست هنگامی که هوگنتون این صنعت را احیا کرد.در مطالعه تاریخ ساخت کاغذ نباید از وقوع مهمترین رخداد در این صنعت چشم پوشی کنیم. در سال 1440 میلادی گوتنبرگ ماشین چاپ را اختراع کرد. البته چینیها چاپ را حدود 500 سال قبل اختراع کردند و بر پایه شیوه آنها هر کلمه باید بر روی قالب چوبی حک میشد. گوتنبرگ صفحهای را چاپ میکرد و سپس قطعات جداگانه حروف را دوباره مرتب میکرد تا صفحه بعدی را چاپ کند.
در سال 1476 ویلیام کاکستون اولین ماشین چاپ را در انگلستان ساخت. در آن زمان هر ورقه کاغذ باید به وسیله دست در داخل ماشین چاپ قرار داده میشد اما امروزه ماشینهای چاپ به طور خودکار هزاران ورقه کاغذ را در ساعت چاپ میکند. وضعیت به گونهای در آمد که افراد به کتابهای بیشتری نیاز پیدا کردند و سازندگان کاغذ نتواستند همه افراد را در زمینه قانع کنند. بنابراین در سال 1798 میلادی مردی فرانسوی و جوان به نام نیکلاس لوئیس رابرت شیوهای برای ساخت کاغذ از طریق یک ماشین را ابداع کرد.
سه سال بعد، این مدل به انگلستان آورده شد.
از گیاه تا کاغذ:
برگی از کاغذ را پاره کنید و بر لبه آن نگاهی بیندازید. شما میتوانید صدها موی بسیار کوچک شبیه به فیبر را مشاهده کنید. آنها سلولز یا فیبرهای گیاهی هستند و در همه گیاهان وجود دارند.
وظیفه سازنده کاغذ این است که مواد گیاهی را به فیبرهای جداگانه تبدیل کند، آن را مواد شیمیایی مخصوصی شستشو دهد و آن را به ورقههای صاف و پاک کاغذ تبدیل کند.
اغلب کاغذها از خمیر چوب یا علف اسپارتو، یا پارچههای کهنه کتان یا پنبهای ساخته میشوند. خمیر چوب (ساخته از چوب صنوبر یا دیگر درختان از گونه کاج)از اسکاندیناویا، کانادا و جزیره نیوفاوندلند آورده میشود. قطعات چوب به قطعات کوچکتری تقسیم میشود و آنها در حلال شیمیایی داغی قرار داده میشوند تا مواد زاید در آن حل شود و در نتیجه فیبرهای سلولزی خالص باقی میماند. سپس فیبرها فشرده میشوند تا به تختههای بزرگ تبدیل شوند.
اسپارتو، علف شبیه نی در سواحل شنی آفرقای شمالی رشد میکند و البته به نسبت کمتری در سواحل اسپانیا وجود دارند. کارگران آنها را میچینند، خشک میکنند و در بستههای بزرگ قرار میدهند و به کارخانههای کاغذسازی میفرستند، در آنجا از میان ماشینهای خاصی عبور میکنند، گرد و خاک و دیگر ناخالصی آنها گرفته میشود و سپس در محلول کربنات سدیم جوشانده میشوند.
بعد از آن، اسپارتو شسته میشود، آب آن گرفته می شود و از کربنات سدیم تصفیه میشود و هرگونه مواد خراجی نیز از آن پاک میگردد.
اسپارتو در برجهای بزرگ رنگبری در مواد شیمیایی خیسانده میشود و رنگ سبز- قهوهای طبیعی آن به سفید تغییر پیدا میکند و در آن لحظه آماده تبدیل شدن به کاغذ می گردد.
اولین کاغذ:
اولین کاغذی که به وسیله مصریان ساخته شد، مناسب فعالیت چاپی نبود. همان طور که گفته شد کاغذها از ریشه گیاه پاپیروس که در کرانه رود نیل میرویند، ساخته میشدند. گیاه پاپیروس ضخامت زیادی دارد و حدود 12 تا 15 فوت ارتفاع دارد. کارگران مصری آنها را میبریدند، پوست خارجی آنها را جدا میکردند و مغز سفید گیاه پاپیروس را به نوارهای صافی برش میدادند. این نوارها بر روی سنگی صاف قرار داده میشدند و لایههای بعدی بر روی آن نوارها گذاشته میشدند. غلتکی سنگین بر روی نوارها حرکت میکرد و آنها تبدیل به یک ورقه می شدند و سپس در زیر نور خورشید قرار میگرفتند تا خشک شوند. پس از خشک شدن، سطح ورقه با استفاده از سنگی صیقل داده می شد تا برای نوشتن آماده شود. کاغذهای مصری به رنگ زرد یا قهوهای بودند. از ورقههای پاپیروس تا 800 سال بعد از میلاد نیز برای نوشتن استفاده میشد. و پس از آن کاغذ پوست به وجود آمد. این گونه کاغذ از پوست گوسفند، بز و گوساله تهیه میشدند و قرنها از آن برای نوشتاری استفاده شد تا زمانی که کاغذ واقعی در کشورهای اروپایی ساخته شد.
اولین کاغذ حقیقی:
از لحاظ تاریخی، اولین کاغذ حقیقی در چین به وسیله ترسهلون ساخته شد.او با استفاده از پوست درخت توت، نی، فیبرهای بوته شاهدانه و پارچههای فرسوده، خمیر لازم برای تهیه کاغذ را به دست آورد. در این فرآیند، مواد خام به قطعات کوچکتر تقسیم و در آب خیسانده میشدند و سپس بر روی آن میکوبیدند تا آن تبدیل به خمیری از فیبرهای بسیار کوچک شود. این توده شبه مایع به تغار بزرگی از آب منتقل میشد تا به سطح مناسبی از ثبات برای ساختن ورقه کاغذ برسد. پردهای از پارچه در قالب یا چاچوبی و از نوارهای نی در مخلوط رقیقی از فیبرهای خمیر در آب فرو برده میشوند.
هنگامی که پارچه برداشته میشود، از زیر آب عبور داده میشود و لایهای نازک از خمیر بر روی پاچه باقی می ماند. سپس این لایه نازک از قالب جدا می شود، غلتک بر روی آن حرکت میکند. این سطح صاف فشرده میشود تا آب از آن خارج شود و در نتیجه ورقهای از کاغذ شکل میگیرد. این ورقه کاغذ در زیر نور خورشید قرار میگیرد تا خشک شود. میتوان با قرار دادن حلاتلی از چسب یا زاج بر روی ورقه به کاغذ مسطحتری دست یافت.همچنین میتوان کاغذها را با سنگهای صاف صیقل داد تا برای نوشتن ماسبتر شوند.
در حدود صدها سال چینیها این شیوه ساختن کاغذ را در نزد خود نگه داشتند. سرانجام زندانیان چینی فراری این شیوه را به سمرقند، ژاپن، تبت و کشمیر منتقل کردند. چینیها کارخانهای در تبت تأسیس کردند و زمانی که این شهر به تصرف عربها درآمد بعد از مدتی صنعت کاغذسازی شکوفا شد و به همین سبب این شهر به عنوان مکانی برای کاغذسازی به شهرت رسید. در سال 705 بعد از میلاد صنعت کاغذ سازی در بغداد پدیدار گشت.
اولین کارخانه کاغذ در اروپا: اولین کاغذ در اروپا بوسیله مورس در اسپانیا ساخته شد. در آن زمان نیز پارچههای فرسوده کتان جزء مواد اصلی ساخت کاغذ به حساب میآمد. در سال 1189 میلادی صنعت کاغذ وارد فرانسه شد. پس از آن فرانسه و هلند از جمله کشورهای اروپایی بودند که برای مدتی طولانی بازار کاغذ را در اختیار خود داشتند. هنر ساخت کاغذ از اسپانیا به ایتالیا گسترش یافت. ایتالیاییها جزء پیشگامان هنر نشان آبی کاغذ هستند. اولین نشان آبی واقعی به صورت علامت (×) بود که در سال 1282 میلادی پدیدار شد. در سال 1285 میلادی، حرف B در کنار علامت (×) قرار گرفت تا نام سازنده کاغذ را مشخص کند. اولین کارخانه کاغذسازی در آلمان در سال 1336 میلادی افتتاح شد. بزرگترین پیشرفتهای صنعت کاغذسازی از دوران پیدایش کاغذ مرهون تلاشهای بیوقفه آلمانیها بوده است که نقطه اوج آن مربوط به اختراع ماشین چاپ توسط گوتنبرگ در استراسبورگ در سال 1450 میلادی میباشد. تا کنون هیچ اختراعی تا به این اندازه بر صنعت کاغذ تأثیر نگذاشته است. اولین کارخانه کاغذ سازی در انگلستان در سال 1498 میلادی در دوران پادشاهی هنری پنجم بوسیله جان تیت ساخته شد. پیش از آن کاغذ از کشورهای فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و آلمان به انگلستان صادر میشد.
اولین کارخانه کاغذ در ایالات متحده آمریکا: اولین کارخانه کاغذسازی ایالات متحده آمریکا در فیلادلفیا در سال 1690 میلادی افتتاح شد. مواد اولیه مصرفی در کارخانه کاغذسازی مزبور پارچههای فرسوده کتان بود. دومین کارخانه کاغذسازی در سال 1710 میلادی در آمریکا ساخته شد و سومین کارخانه در سال 1726 در شهر کنکورد ایالت پنسیلوانیا شروع به کار کرد. در آن زمان هنوز شیوههای اولیه ساخت کاغذ کاربرد داشتند.
همه فعالیتهای ساخت کاغذ از طریق دست انجام میگرفت. برای ساخت خمیر کاغذ از هاون و خمرههای بزرگ آهنی یا سنگی استفاده میکردند.برخی از کارخانههای کاغذسازی بیش از یک خمره استفاده مینمودند. در این خمرهها آب میریختند و پس از آن پارچههای فرسوده را به آن اضافه میکردند سپس با هاونهای سنگین آن مخلوط را میکوبیدند. پس از آن خمیر کاغذ بر روی قالبهای مستطیلی شکل قرار داده میشد و این قاب چوبی دور خمیر کاغذ را معین میکرد. هنگامی که خمیرهای کاغذ بر روی این قالبها قرار میگیرند ورقههایی از نمد بر روی هم تشکیل میشدند. سپس فشار سنگینی بر روی توده خمیر کاغذ وارد میشد.تا آب از آن تخلیه شود و خمیر کاغذ را تا به اندازهای صاف میکردند تا ورقههای کاغذ تشکیل شوند. سپس ورقههای کاغذ به بیرون آورده میشد و به صورت تک تک خشک میشدند یا در اتاقی که هوای آزاد در آن جریان داشتند قرار داده میشدند تا خشک شوند.
اختراع ماشین کاغذ: مردی فرانسوی به نام نیکلاس لوئیس رابرت برای اولین بار ایده ساخت ماشین کاغذ به صورت رول را داد. اوابتدا در کارخانه کاغذسازی کار میکرد و توانست در سال 1799 اولین ماشین کاغذ را بسازد، اگرچه این ماشین کاغذ به خوبی طراحی نشده بود اما شروع خوبی برای آغاز ساخت ماشینهای کاغذ بود. نحوه فعالیت ماشین کاغذسازی مزبور بدین شکل بود که از خمره، خمیر کاغذ آبکی بوسیله چرخ مخصوصی برداشته میشود و بر تسمهای از توری سیمی گذاشته میشود تا آب خمیر کاغذ تخلیه شود. سپس ورقههای خمیر کاغذ فشرده می شوند تا ورقه اصلی کاغذ تشکیل شود.
به دلیل شرایط نامطلوب آن دوران، رابرت همراه با ماشین کاغذسازی خود به انگلستان عزیمت کرد. در انگلستان همکاران جدیدی به او پیوستند و امکانات مالی بسیاری برای او فراهم کردند تا بتواند ماشین کاغذسازی خود را ارتقا بخشد. بعد از گذشت چندین سال آنها ورشکسته شدند. با این وجود نام آنها در صنعت کاغذ بدلیل زحمات فراوان آنها در زمینه ساخت ماشین کاغذسازی ماندگار شد. البته فعالیت آنها توسط دو فرد انگلیسی به نامهای بریان و دانکیس دنبال شد. اولین ماشین کاغذسازی در سال 1804 میلادی فعالیت خود را شروع کرد.
خمیر کاغذ پارچههای فرسوده تا خمیر کاغذ از چوب: به طور عملی مواد اولیه خمیرهای کاغذی که در اروپا و ایالات متحده آمریکا ساخته میشدند از پارچههای فرسوده بود. صنعت کاغذسازی در آن دوران همواره از نامناسب بودن پارچههای فرسوده آسیب میدید. با ساخت اولین ماشین کاغذسازی معلوم گشت که میتوان از مواد خام دیگری نیز برای ساخت خمیر کاغذ استفاده کرد. اولین بار فردی فرانسوی بنام رنهدو رومور منابع این مواد خام را نشان داد. بر اساس مشاهدات خود به این نکته پی برد که برخی حشرات ذرات ریز چوب را میجوند و با برگی شبیه به کاغذ لانهای برای خود میسازند. اما مشاهدات موشکافانه وی تا سال 1800 میلادی مورد توجه چندانی قرار نگرفت و در آن زمان بود که یک سازنده کاغذ در انگلستان قسمتهای مختلف کتابی را از کاغذ ساخته شده از چوب به چاپ رسانید.
مبحث استفاده از چوب در ساخت خمیر کاغذ تا سال 1884 میلادی مسکوت ماند، هنگامی که فردریک گتلب کلر آلمانی حق ثبت اختراع ماشین خرد کننده چوب را به دست آورد. پودر چوبی که از خرد شدن چوب در ماشین خرد کننده چوب به دست میآید با آب مخلوط میشود تا خمیر کاغذ مناسب برای ساخت کاغذ فراهم شود. ابتدا سازندگان کاغذ تمایل چندانی به استفاده از خمیر کاغذ به دست آمده از چوب نداشتند اما با سپری شدن چندین سال، ساخت کاغذ از طریق خمیر کاغذ چوبی مرسوم شد.
پیشرفت بعدی در ساخت خمیر کاغذ مربوط به سال 1851 میلادی میشود. دو فرد انگلیسی موفق شدند تا خمیر کاغذی را از طریق جوشاندن پودر چوب درخت بید در محلولی خورنده و محرق به دست آورند. یکی از آنها در سال 1845 به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و در فرآیند ساخت خمیر کاغذ تغییرات عمدهای بوجود آورد. او بدین نکته پی برد که دیگهای زودپز در فرآیند ساخت خمیر کاغذ به طور قابل توجهی کاهش مییابد اگر کیفیت مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید خمیر کاغذ بهبود یابد، بدین طریق که محلول پخت پودر چوب تبخیر شود و رسوب موجود سوزانده شود. این شیوه به فرآیند سودا شهرت دارد. خمیر کاغذ در این شرایط ناخالصی کمتری دارد و دارای فیبرهای سلولزی محکمتری دارند و بنابراین کاغذ تولید شده دارای کیفیت بالاتری خواهد داشت.
شیوه شیمیایی دیگری که در ساخت خمیر کاغذ به کار میرود در سال 1879 میلادی توسط دانشمندی آلمانی کشف شد. در این فرآیند از مخلوط هیدروکسید سدیم و سولفید سدیم در خمیر کردن قطعات چوب استفاده میشود. وجود سولفید سبب تسریع در روند خوردگی چوب میشود و در نتیجه قطعات چوب درون قلیای داغ سریعتر از فرآیند سودا خورده میشوند.
در این فرآیند خمیر چوبی با قدرت زیاد تولید میشود. در سال 1885 میلادی با استفاده از این شیوه کاغذی در آلمان تولید شد که سیاه رنگ بود و از هر نوع دیگری در آن زمان محکمتر بود. این فرآیند به نام کرافت (Kraft) (کاغذ محکم قهوهای رنگ مخصوص بستهبندی) شناخته شد که کلمهای آلمانی است. تأسیس کارخانه خمیر کاغذسازی کرافت سبب ایجاد تحولی در ساخت خمیر کاغذ چوبی در آلمان و سوئد شد. بعدها سازندگان کاغذ بدین نکته رسیدند که میتوان انواع چوب را از طریق فرآیند کرافت به خمیر کاغذ چوبی تبدیل کرد. پیش از کشف گاز کلرین خمیر کاغذ حاصل از فرایند کرافت بیرنگ بود، اما بعد از کشف گاز کلرین سازندگان کاغذ توانستند با استفاده از آن به خمیر کاغذ حاصل از فرآیند کرافت روشنی بدهند.
بدلیل توسعه و بسط هنر کاغذسازی بین سالهای 1800 تا 1900بعد از میلاد، اغلب از قرن نوزدهم به عنوان قرن کاغذ نام برده میشود. در واقع پیشرفتهایی که در قرن نوزدهم در بنیان صنعت کاغذ شکل گرفت که گامهای بلندی پس از سال 1900بعد از میلاد محسوب میشود. تا پایان قرن نوزدهم میلادی عوامل اصلی برای تأسیس صنعت کاغذسازی بزرگ امروزی شکل گرفتند. اختراع خام نیکلاس لوئیس رابرت به ماشینهایی کاغذسازی عظیمی مبدل گشت که میتوانند کاغذهایی با پهنای بیش از 160 اینچ تولید کنند. سازندگان کاغذ شیوههایی برای مخلوط کردن خمیرهای کاغذ فرا گرفتهاند تا بتوانند آن را سفیدتر کنند و اینکه چگونه از بتونه، خاکرس، صمغ کاج و زاج استفاده کنند تا برگههای کاغذ را صاف، روشن یا کدر کنند. آنها همچنین فرا گرفتند که از طریق تغییر دادن مقادیر خمیرهای کاغذ متفاوت، شدت عمل زدن خمیر کاغذ و مقدار بتونهای که به خمیر کاغذ اضافه میشود تا کاغذهای گرانتری تولید کنند.
آیا تا به حال فکر کردهاید که برای لباس های فرسوده و پارچههای کتان کهنه چه اتفاقی میافتد؟ بسیاری از پارچههای فرسوده تحویل سازندگان کاغذ داده میشود و از آنها در کارخانههای ساخت کاغذ برای تولید کاغذهایی با کیفیت بالا استفاده میشود.
ممکن است همین پارچههای کهنه و فرسوده به شکل کاغذی زیبا به خانه شما بازگردد. در ابتدا باید پارچهها و لباسها دستهبندی و مرتب شوند، سپس شسته شوند و پس از آن بریده میشوند (دکمه ها و اضافات بدون استفاده باید از روی البسه برداشته شوند) در پایان خمیر کاغذ آماده شده در داخل مخلوط کن قرار می گیرد. در درون مخلوط کن انتهای فیبرها بریده و کوتاه میشود و سپس در ماشین کاغذسازی به رنگ مات در میآیند.
پس از آن خاکرس و رنگینهها به آن افزوده میشود. در مرحله بعدی خاکرس فضای بین فیبرها را پر میکند تابرگه کاغذی صاف و غیر شفاف تولید شود.
مقدار زاج و صمغ کاج کاغذ را نسبت به مرکب مقاوم میکنند. مقدار کمی رنگینه به آن اضافه میشود چرا که کاغذ سفید به رنگآمیزی نیاز دارد، البته به همان شیوهای که رنگ آبی برای رنگ کردن لباس سفید خانگی استفاده میشود.
آخرین مرحله پالودن و صاف کردن شامل پاک نمودن هر گونه تکه باقی مانده از مواد خارجی است و در آخرین مرحله خمیر کاغذ برای تبدیل شدن به کاغذ آماده میباشد.
ماشینهای ساخت کاغذ چنان بزرگ و عظیمالجثه هستند که برای جاسازی آنها به ساختمانهای بزرگی نیاز است. این خمیر کاغذ در حد کمی در آب رقیق میشود که بر روی تسمه ماشین جریان دارد. این تسمه فلزی به صورت مشبک است که در کل پهنای ماشین قرار دارد و به سوی نوردها حرکت میکند. هنگامی که خمیر کاغذ روی آن قرار میگیرد آب خمیر کاغذ از طریق سوراخهای تسمه تخلیه میشود و حرکت ارزشی سبب در هم تنیدن فیبرها در داخل یکدیگر میشود.
شکل گیری مستمر کاغذ سبب به وجود آمدن یک وب (شبکه) میشود. درست پیش از آنکه این وب خیس از فیبرها از تسمه جدا شود از میان جعبههای مکش عبور می کند و در آنجا آب باقی مانده از فیبرها تخلیه میشود و در زمانی که این فیبرها از میان جعبههای مکش عبور میکنند از زیر رول مخصوصی میگذرند.
با فشار این رولها فیبرها صاف میشوند. بعضی از این رولها دارای الگوهای برجستهای بر روی سطح خود هستند و در زمانی که رول به گردش در میآید این الگو بر روی وب خیس در حال حرکت کاغذ به چاپ می رسد. هنگامی که وب طولانی از کاغذ خیس از تسمه شبکهای جدا میشود بر روی لاستیکی قرار میگیرد که از میان نوردهای سنگینی عبور میکند و در آنجا آب بیشتری از وب خارج میشود. حتا بعد از فشارهای وارده و تخلیه آب، وب هنوز خیس است.
در مرحله بعد، کاغذ از میان یک سری از نوردهای فلزی که بوسیله بخار داغ شدهاند عبور میکند و به سطح داغ و صاف آنها فشرده میشود. به تدریج نوردها داغتر میشوند و رطوبت موجود در کاغذ به شکل ابرهای بخار از کاغذ خارج میشود. پس از آنکه رطوبت تا حد امکان از بین رفت، نورد پایانی خنکتر و سردتر میشود و وب کاغذ به صورت خشک ظاهر میشود. این وب کاغذ خشک از میان رولهایی عبور میکند تا سطح دلخواه کاغذ به دست آید پیش از آنکه وب کاغذ به انتهای ماشین برسد در جایی که آن به دور حلقههای بزرگی که چندین تن وزن دارند میپیچند.
در پایان این حلقهها به ماشینی منتقل میشوند که در آن کاغذ در پهنای مورد نیاز برش داده میشود و همچنین تیغهای چرخنده کاغذ را در اندازههای لازم بریده میشوند.
در ادامه کاغذ به کارخانههای دیگری انتقال داده میشود تا از آنها برای چاپ کتاب، کارت پستال، دفتر و دیگر کالاهای کاغذی مفید استفاده شود.
انواع کاغذ
انواع کاغذهای مهم را میتوان به کاغذهای چاپ، کاغذهای نگارش، کاغذهای بستهبندی مقوا و متفرقه تقسیم کرد.
- ماشین چاپ روزنامه همان طور که نام آن نشان میدهد برای روزنامه به کار رفته و از چوب مکانیکی به همراه مقدار اندکی چوب شیمیایی ساخته میشوند میتواند براق یا غیربراق باشد اما کیفیت حقیقی طبع روزنامه مانند سایر کاغذها متفاوت نمیباشد. چاپ مکانیکی یک دستگاه چاپ روزنامه عالی است که حاوی سهم عظیمی خمیر کاغذ چوب شیمیایی میباشد معمولاً اندازه آن متوسط بوده و به صورت براق یا غیر براق به کار میرود چاپ خالص شامل چوب شیمیایی نبوده و همانطور که نام آن نشان میدهد برای چاپ به کار میرود.
- پوسترها؛ با اینکه انواع کاغذهای چاپ را می توان برای پوسترها به کار برد، کاغذی که همیشه برای آن استفاده میشود، M.G (براق متوسط) است. یک طرف آن دارای رویه براق و طرف دیگر رویه پرداخت نشده میباشد. طرف براق لایه چاپ مناسبی به وجود میآورد و رویه پرداخت نشده به سادگی روی دیوار یا سر صفحه میچسبد.
در صورتی که به لطافت و ظرفیت نیاز باشد از چاپهای اسپارتو استفاده میکنیم. این کاغذها قدرت چندانی ندارد اما برای چاپ لیتو مناسب هستند.
- کاغذهای روکشدار ماشینی؛ از کاغذهای روکشدار معمولی از این لحاظ متفاوت هستند که پوشش روی بدنه کاغذ گذاشته میشود. وقتی بدنه کاغذ آماده شده و در طی عملیات روی آن روکش گذاشته میشود. سپس یک دستگاه روکش را روی کاغذ میگذارد که با دو عملیات جداگانه انجام میشود. کاغذهای Imitation Art (هنر تقلید) دارای پرداخت بالایی هستند که درصد بالایی از رس چینی (یا فیلتری مشابه) در طول تولید به آن اضافه شده تا سطحی یکدست داشته باشد. این پرداخت با ریختن آب ایجاد میشود که پیش از لعاب دادن روی کاغذ اسپری میشود. بهترین کاغذهایImitation Art از اسپارتو تهیه شدهاند زیرا نرم بوده و کمتر کش میآیند. میتوان گفت تنها مواردی که پرداخت آب برای آنها به کار رفته است.
Imitation Art محسوب میشوند. در کاغذهای ارزانتر از پرداخت S.C استفاده میشود.
- کاغذهای سبک وزن و آنتیک از نظر بافت بسیار سبک هستند کلیه کاغذها با این جمله استاندارد کاغذ سبک وزن نامیده میشوند، کاغذهای دیگر با همان ویژگی اما با استاندارد پایینتر از این میزان کاغذ آنتیک نامیده میشوند. معمولاً از عبارت "حاشیه ناصاف" در ارتباط با کاغذهای آنتیک استفاده میشود که به لبه ناهموار آن اشاره دارد که اغلب در یک یا دو طرف کاغذ به دلیل وجود رطوبت در ماشین کاغذ به وجود میآید.
- کاغذ و مقوای روکشدار اغلب کاغذهای روکشدار از اسپارتو تهیه میشوند.
روکش اصلی شامل انواع پودرها، مواد موازنه، رسچینی و الیافهای همچون کاسیسنی (caseciti)، چسب یا استات میباشد. در صورت نیاز به پرداخت براق، از سفید اطلسی نیز استفاده میشود. کاغذ هنری معمولاً به صورت دو رو استفاده میشود اما روکش کورومیوم تنها در یک طرف و به صورت ضخیم به کار میرود.
- کاغذهای گلاسه و سطحی دارای کیفیت روکش بالایی هستند. کاغذهای نگارش نیز معمولاً به سه درجه اصلی ووسد، اسپارتو و راگ تقسیم میشوند. خطوطی روی این کاغذها به صورت موازی با علامتهای عمودی روی کاغذ با فاصله cm 2/2 قرار دارند که در قسمت راست با خطوط افقی دیگری قطع میشوند.
ما میتوانیم برای هر کاغذ بدون تغییر ویژگی اصلی آن روکش خاصی استفاده کنیم. متداولترین روکش برای کاغذهای نگارش "روکش لنین" است که با گذراندن شبکه کاغذ از میان غلطکهای استیل پوشیده از لنین روی سطح کاغذ منتقل شده و ظاهری پارچه مانند و سبک بافت به کاغذ میدهد.
- کاغذهای تکثیر همان کاغذهای نگارش معمولی غیربراق هستند که آهار کمتری دارند تا قابلیت جذب بالاتری دانسته و مانع از پخش تصویر تازه چاپ شده شوند. کاغذ "تکثیر امضاء" آهار نسبتاً بیشتری دارد تا مرکب خودکار را بدون محو شدن جذب خود کند.
- کاغذ کاتریج نوع ارزانتر کاغذ طراحی هستند. بهترین نوع آنها از کناره کاغذ دورریز تهیه شده در ظرف آهاردار و در هوا خشک میشوند. کارتریج معمولی از خمیر چوب اسپارتو تهیه میشود که البته نوع دوم برای چاپ مناسب رواج بیشتری دارد.
- کاغذ لکهگیری از انواع سبک و ضخیم بوده و جذب بالایی دارند. بهترین کیفیت آنها از کناره کاغذ دورریز و ارزانترین آنها از چوب مکانیکی تهیه میشود.
- کاغذ پوشش انواع مختلفی دارد که نوع اصلی آن که به صورت گسترده به کار میرود کرافت است. کرافت کاغذی محکم است که به صورت M.G یا غیربراق تهیه میشود. محمکترین کاغذ کرافت از خمیر چوب سولفات خالص تهیه شده و نوع ضعیفتر آن از ترکیب خمیر چوب مکانیکی و خالص به دست میآید.
- کاغذهای ضد روغن در قسمت مخلوط کردن به صورت متفاوت تهیه میشود، بدین ترتیب که نیمی از مواد به اندازهای مخلوط میشود که آب از طریق هیدراسیون وارد فیبر شود.
مخلوط کردن بیش از اندازه باعث میشود تا کاغذ شکننده شود اما هیدراسیون آن را ضد روغن میکند. کاغذهای ضد روغن واقعی بعد از تمام شدن کار دستگاه کاغذسازی از طرف حاوی آلبومین و نمک عبور داده میشوند. این کاغذها را میتوان به صورت بیرنگ یا نیمه بیرنگ درآورده یا چنین فرآیندی را به طور کلی روی آن انجام نداد.
- کاغذهای شفاف و براق همان ضدروغن براق هستند و شفافیت ویژگی اصلی آنها محسوب میشود. این کاغذها تحت تصفیه بیشتری قرار گرفته و در مقایسه با کاغذهای ضدروغن تفکیک و تمیزکاری خمیر وب بیشتری دارند. همچنین باید روکش آنها را پیش از لعابکاری مرطوب کرد. این کاغذها تحت عنوان "گلاسین" نیز نامیده میشوند.
- کاغذ نباتی از نظر ظاهری به ضدروغن بیرنگ شباهت دارد اما علیرغم اینکه ضدروغن در مقابل آب مقاومتی ندارد کاغذهای نباتی در مقابل آب مقاوم هستند. در فرآیند تهیه، کاغذ در حمام اسیدسولفوریک و آب قرار میگیرد. میان هر حمام غلطکهایی وجود دارد که مایع را وارد کاغذ میکنند. وقتی اسید جذب کاغذ شد واکنشی شیمیایی روی میدهد که باعث میشود کاغذ در مقابل آب مقاوم شود. کاغذ پرداخت شده در نهایت عاری از اسید است.
- کاغذ دستمالی به طور کلی به صورت مات یا با اندکی M.Gدوکش میشود. بهترین کاغذ دستمالی سفید بیرنگ شده و عاری از اسید است. دو نوع کاغذ دستمالی رنگی وجود دارد. خمیر چوب رنگ شده و رنگ زدن لکهای. نوع دوم بهترین روش محسوب شده و ماندگارترین رنگ را به وجود میآورد. در این روش ابتدا کاغذ دستمالی تهیه شده و سپس از رنگ عبور داده میشود. در روش رنگ کردن خمیر چوب رنگ در مرحله مخلوط کردن به خمیر چوب اضافه میشود.
- مقوای کاهی ارزانترین نوع مقوا بوده و از کاه یا پوشال تهیه میشوند. این مقوا سفت بوده و اغلب برای ساخت جعبههای ارزان از آن استفاده میکنند.
- مقوا به صورت سهلایه بوده و تفاوت اصلی آن با سایر مقواها در آن است که مقواهای سهلایی آستر از رویی در تفکیک جداگانهای روی بدنه چسبانده میشوند کیفیت کاغذهای آستر از بهترین نوع هستند.
مقوا جعبه که با نام مقوای دوبلکس نیز شناخته میشود در یکی از روشهای تهیه آن جعبه با بریدن شکل آن که در مرحله بعدی تکههای آن به صورت جعبه تا میشود مقوای مورد نیاز برای این روش مقوای جعبه تاشو است. یکی از ویژگیهای مهم این نوع مقوا قابلیت تا شدن بدون شکستگی است. این مقوا متشکل از یک بدنه میباشد که تنها در یک طرف آستر دارد.