سلوک شیفتگان ناب

سلوک شیفتگان ناب

استاد در شرح فراز دیگرى از دعا، که امام از خداى سبحان درخواست مى کند: «إِلَهِی حَقِّقْنِی بِحَقَائِقِ أَهْلِ الْقُرْبِ وَ اسْلُکْ بِی مَسْلَکَ أَهْلِ الْجَذْبِ»، سالکان کوى الهى را چهار گروه معرفى مى کنند:

1 ـ سالکان مطلق که همواره با استدلال علمى و سلوک عملى، آرام آرام طى طریق مى کنند. این گروه تا آخر عمر در راهند.

2 ـ شیفتگان ناب که از آغاز تا پایان با جذبه الهى مى نگرند و پیش مى روند، نه با استدلال علمى و نه با سلوک عملى.

3 ـ سالکان مجذوب که ابتدا با استدلال علمى و سلوک عملى پیش مى روند، ولى در پایان راه لطف خدا آن ها را در بر مى گیرد و بقیه راه را با جذبه و کشش راه مى پیمایند.

4 ـ مجذوبان سالک که در آغاز جذبه اى حرکتشان مى دهد ولى در میانه راه به حال عادى بر مى گردند و باقیمانده راه را با استدلال علمى و سلوک عملى مى پیمایند.

امام حسین(علیه السلام) در این جمله از خداوند مى خواهد که سلوک شیفتگان ناب را نصیب او گرداند تا عشق براى او ملکه شود و در پرتو آن تمام کارهایش فقط با جاذبه الهى انجام گیرد. آنان بندگان مقرّب الهى و فرشتگان و انسان هاى کاملند.

فراز و نشیب در دعاى عرفه

در پایان این معرفى اجمالى، به دو مطلب مهم دیگر که در شرح این دعا تذکر داده شده، اشاره مى شود.

نخست آن که، انسان کامل چون جلوه هاى مختلف دارد، گاهى در اوج از خدا چیزى مى طلبد و گاهى در حضیض و فرودستى مطلبى را مى خواهد، این فراز و نشیب در دعاى عرفه نیز مشهود است. امام گاهى خواستار مقام احسان از خداست «اَللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَخْشَاکَ کَأَنِّی أَرَاکَ» و گاهى مسائل جزئى دنیایى مى طلبد و مى گوید: «وَ انْصُرْنِی عَلَى مَنْ ظَلَمَنِی وَ أَرِنِی فِیهِ ثَارِی وَ مَآرِبِی وَ أَقِرَّ بِذَلِکَ عَیْنِی».

استاد در تشریح علت این فراز و فرود در دعا مى گویند:

«سرّ این فراز و نشیب آن است که خواسته هاى مادى، امور دنیاى محض نیست، بلکه در باطن آن ها مسائل معنوى و اخروى نیز نهفته است. زیرا ظلم به آن حضرت، شخصى نیست بلکه کسى که به دین مقدس اسلام و شخصیت حقوقى وى که همان امامت است، ستم روا مى دارد، به آن حضرت جفا مى کند».

سپس با استناد به آیاتى که وعده حتمى و قطعى الهى را تبیین مى کند، خواسته امام را وعده ضمنى براى یارى دین خدا مى شمارند که براى رسیدن به آن مقام و تحقق بخشیدن به این وعده از خدا مى خواهد که قله هاى کمال دنیا و آخرت یعنى شهامت و شجاعت و جهاد فى سبیل الله و شهادت را بهره او سازد «وَ اجْعَلْ لِی یَا إِلَهِی الدَّرَجَةَ الْعُلْیَا فِی الآْخِرَةِ وَ الاُْولَى».