ناتوانى ستایش خد

ناتوانى ستایش خدا

استاد در شرح این جمله امام حسین(علیه السلام): «لَوْ حَاوَلْتُ وَ اجْتَهَدْتُ مَدَى الاَْعْصَارِ وَ الاَْحْقَابِ لَوْ عُمِّرْتُهَا أَنْ أُؤَدِّیَ شُکْرَ وَاحِدَة مِنْ أَنْعُمِکَ مَا اسْتَطَعْتُ ذَلِکَ إِلا بِمَنِّکَ الْمُوجَبِ عَلَیَّ بِهِ شُکْرُکَ أَبَدا جَدِیدا وَ ثَنَاءً طَارِفا عَتِیداً»، با تبیین ناتوانى انسان از ستایش خدا و این که بهترین راه ستایش خدا اظهار ناتوانى است، چنان که توجه به عجز از معرفت، معرفت خداست اظهار داشته اند:

 

«امام حسین(علیه السلام) در این قسمت از دعا با حقیقت ایمان، با عهد و پیمان قلبى، با توحید خالص، با باطن نادیدنى خود و... شهادت مى دهد که اگر عمر طولانى به او دهند و او در این مدت با کوشش فراوان شکر یکى از نعمت هاى خدا را بخواهد به جا آورد، هرگز نمى تواند؛ زیرا توفیق شکر هر یک از نعمت هاى خدا، نعمت جدید است که نیاز به شکر تازه دارد و این شکر جدید نیز نعمت تازه اى است.... و این سلسله تا بى نهایت و در حقیقت این نعمت هاى نو از لوازم آن نعمت اصلى است. بنابراین، شکر یک نعمت با تمام لوازم آن توان فرساست.»

حکیم متأله، آیت الله جوادى آملى در تشریح فراز دیگرى از سخنان امام مبنى بر این که «وجود شریک در فرمانروایى خدا موجب مى شود در آفرینش به ناسازگارى با وى برخیزد» به تشریح بى همتایى خداوند پرداخته و به تفصیل آیه مبارکه { لَوْ کانَ فِیهِما آلِهَةٌ إِلاَّ اللهُ لَفَسَدَتا} را تفسیر کرده و پرسش هاى پیرامون آن را پاسخ گفته اند.

درخواست بى نیازى از دیگران

استاد در شرح این جمله دعا «اَللَّهُمَّ اجْعَلْ غِنَایَ فِی نَفْسِی» ضمن بیان غنى مطلق بودن خدا و فقیر مطلق بودن غیرخدا، با استناد به آیات قرآن، انسان ها را در برخوردارى از مواهب طبیعت سه گروه شمرده:

 

1 ـ فقیرى که چیزى ندارد.

2 ـ گداخویى که مال دارد ولى در اندرون خود گرفتار بخل است و به بیان دیگر مستغنى است؛ یعنى نیازمندى است که با دارایى هایش نیاز خود را مى تواند برآورده سازد.

3 ـ بى نیازى که اساساً به چیزى احتیاج ندارد.

 

در این میان تنها گروه سوم به اندازه غناى خود، آیت خداى سبحان هستند و مهم همین بى نیازى است نه استغنا؛
 زیرا بى نیازى نه زحمتى به دنبال دارد و نه سبب گناه مى شود. ولى رسیدن به چیزى و استغنا به وسیله آن غالباً با رنج همراه است و چه بسا مایه عصیان و طغیان مى شود.