مقاومت

مقاومت

یکی از قطعات نیمه هادی که در مقابل جریان مقاومت نشون میده

یعنی جریانو کم میکنه

همه ی مقاومتا یه جور نیستن میزان مقاومت اونارو میشه از روی رنگشون تشخیص داد:

سیاه 0        قهوهای 1

قرمز 2     نارنجی  3

زرد  4     سبز      5

ابی   6     بنفش    7

خاکستری 8  سفید 9

حالا از سمتی که رنگها به هم نزدیک ترن شروع میکنیم:

جای رنگ اول و دوم با توجه به جدول رقم میزاریم و به تعداد رنگ سوم جلوی دو رقم قبل صفر میزاریم رقم چهارم میزان خطای مقاومتو نشون میده.

مثال:

طلایی      زرد قرمزسبز

میزان مقاومت بالا520000 اهم هست

حالا اگه بخوایم اهمو به کیلو اهم تبدیل کنیم عددو بر 1000تقسیم میکنیم.

میزان خطا:

نقره ای 10%

طلایی    5%

قرمز     2%

قهوهای  1%

میزان دقت(خطا)مقاومت بالا 5%

انواع مقاومت

١.ثابت

الف)مخلوط کربن(لایه کربن)

ب)لایه ای(لایه فلز- لایه اکسید فلز)

پ) سیمی(لایه اکسید فلز)

٢.قابل تنظیم

الف)ولوم

ب)پتانسیومتر

٣.متغیر وابسته

١- مقاومتھای ثابت

مقاومت کربنی:کربن با عبور جر یان از خود مقاومت نشان می دھد . بنابر این درساخت ا ین مقاومت از ترکیب پودر کربن (گرافیت)+صمغ+مواد مقاوم (که در اثر حرارت وفشار به شکل دلخواه در می آید)استفاده می شود.

مزیتھای ا ین نوع مقاومت ارزانی، کوچکی و امکان ساخت تا ١٠٠ مگا اھم وعیوب آن داشتن ضریب حرارتی بالا وتولید اغتشاش زیاد وثبات کم است.

لایه نازک فلز مقاومت لا یه ا ی:ابتدا رو ی میله ای از سرامیک شیارھایی حلزونی

ایجاد می کنند وبعد رو ی آن لا یه نازک ی از کربن یا فلز و یا اکسید فلز رسوب می دھندکه نوع کربنی ضریب حرارت  کم ی دارد و ارزانتر است و نوع فلزی آن قیمت بالاتری دارد.

نکته:

مقاومت ھا در ھر مقداری که ما نیاز داشته باشیم وجود ندارند و فقط مقادیر

استانداردی وجود دارند که مقاومت ھا بر اسا س آنھا تولید می شوند .در طراحی باید به این نکته توجه داشت و در صورتی که مقاومتی که ما به آن نیاز داریم وجود نداشت باید نزدیک ترین مقدار به آن را انتخاب و یا درصورت حسا س بودن مساله با موازی و سری کردن دیگر مقاومت ھا و یا استفاده از پتانسیومتر یا ولوم مساله

را برطرف کرد.

تمرین

مقدار مقاومت ھای زیر را تعیین کنید

١- طلایی ، قھوه ای ، سیاه ، قھوه ای

٢-نقره ای ، سیاه ، نارنجی ، نارنجی

٣- طلایی ، بنفش ، آبی ، نارنجی

مقاومت سیمی:سیم مقا ومت دار ی از جنس آلیاژ ( نیکل-مس -...)را بر رو ی استوانه ای سرامیکی می پیچند و آن را در یک محفظه سیمانی با مقطع مربعی  مستطیل قرارمی دھند و به مقاومت آجری معروفند وبرای توانھا ی بالا ی ٢ وات استفاده میشود.در قد یم به عنوان کاھ ش دھنده ولتاژ در تلویزیونھا ی لامپی استفاده می شد

وگاھی نیز به عنوان فیوز (محافظ)استفاده می شود زیرا اگرجریان زیادی از آن عبورکند سیم داخل ی آن سوخته و به ھنگام سوختن شعله ور نشده و کاملا قطع میگردد.عیب این نوع مقاومت ھا داشتن خاصیت خود القاییست.

٢-مقاومتھای قابل تنظیم

الف)ولوم:

چون اول ین بار به عنوان تغییر دھنده

حجم صدا استفاده شده ولوم نامیده شده و سه نوع است . ١- چرخان (دوتایی-سه تایی) ٢-کشویی ٣-ولوم استر یو(ولوم دوبل ).در نوع چرخانکی  چند مقاومت دایره ا ی ھم محور بوده و با تغییر یک دسته بطور ھم زمان مقدار د یگر مقاومت ھاتغییر می کند .در ولوم استریو دسته ولوم دارا ی دو دسته ھم محور است که بطورمستقل ھر یک ولوم مربوط به خود را تغییر می دھند.البته بعضی از ولوم ھا علاوه برولوم کلیدھم ھستند.

ب) پتانسیومتر:

عنصری سه پا یه شبیه به ولوم است ,از

نوع کربنی عموما برا ی توانھا ی کمتر ٢وات استفاده شده و در توانھا ی بالاتر از ٢ وات نیز از نوع سیمی استفاده می شود.

٣- مقاومتھای وابسته

معمولا این نوع مقاومت ھا از عناصر ن یمه ھاد ی استفاده شده و به عنوان

مورد استفاده قرار میگیرند.مقدار مقاومت ا ین نوع مقاومت (sensor, حسگر(سنسورھا در برابر عوامل طب یعی مانند نور ,فشار ,دما و رطوبت و . . .تغییر کرده و به ا ین

طریق می توان میزان متغیر خارجی را اندازه گیری کرد.از جمله این مقاومت ھاحسگر دما ),فتو د یود (حسگرنور),پیزو الکتر یک(حسگر فشار) ) NTC توان ترم یستور و

و ...را نام برد.

اتصال مقاومت ھا

در مدار ھر گاه دو عنصر به صورتی به ھم متصل شوند که جریان عبوری از آنھا برابر

باشد آنگاه اتصال آنھا را اتصال سری و اگر ولتاژ دو سر آنھا با ھم برابر باشد اتصال آنھا_را اتصال موازی می گویند.