چگونه به کودک دارو دهیم؟

کودک در زمان بیماری معمولا لجبازتر و بدحال‌تر است و همین دادن دارو را به او سخت‌تر می‌کند. والدین روش‌های مختلفی برای دادن این داروها به کودک دارند اما ممکن است بعضی از این روش‌ها چندان مورد تایید پزشکان نباشد و گاه بعضی از آن‌ها اثر دارو را از بین ببرد. نکات زیر می‌تواند به والدین در مورد روش‌های مختلف دارو دادن به کودکان در سنین مختلف کمک کند.

*چگونه به نوزاد دارو دهیم؟
1 - اگر به تنهایی به نوزاد دارو می‌دهید، می‌توانید ابتدا دارو را در سرنگ آماده کنید و بعد در حالی که او را در بغل دارید یا روی یک سطح مطمئن قرار داده‌اید، آرام دهان نوزاد را باز کنید و دارو را به سمت داخل دهان و عقب دهان و به سمت گونه نوزاد تخلیه کنید.( در این کار بسیار دقت کنید ). در این قسمت از دهان نوزاد، جوانه چشایی وجود ندارد و نوزاد متوجه طعم متفاوت دارو نخواهد شد. اگر به جای سرنگ از قاشق مدرج استفاده می‌کنید باید قاشق را در داخل لب پایین نوزاد قرار دهید و درحالی که دهان نوزاد را نیمه‌ بسته نگاه می‌دارید قاشق را به سمت بالا ببرید تا دارو به آهستگی داخل دهان نوزاد تخلیه شود.

2 - سرنگ‌ها بهترین وسیله برای اندازه‌گیری میزان دارو و همچنین نگهداری دارو برای دفعات بعدی استفاده است.

3 - می‌توانید برای این‌که نوزاد راحت‌تر دارو را بخورد آن‌را با کمی شیرخشک یا شیرمادر مخلوط کنید اما توجه داشته باشید که به‌هیچ وجه دارو را با یک شیشه شیر کامل مخلوط نکنید چون ممکن است کودک نتواند در یک نوبت همه شیر را بخورد و میزان دارویی که دریافت می‌کند کمتر از دوز تجویز شده باشد.

4 - از پزشک بخواهید تا دفعات دارو دادن به نوزاد را بیشتر کند و به جای آن در هر دفعه دوز دارویی کمتری به نوزاد بدهید تا نوزاد راحت‌تر بتواند دارو بخورد.

5 - برای قطره‌ های چشمی حتما به کمک یک بزرگسال دیگر احتیاج است. درحالی که یک بزرگسال نوزاد را ثابت در بغل دارد فرد دیگر باید به آرامی پلک پایین را به سمت پایین کشیده و اجازه دهد تا قطره بین چشم و پلک پایین بریزد. بعد از ریختن قطره چشمی مدتی سر نوزاد را به سمت عقب نگه دارید تا دارو از چشم نوزاد بیرون نریزد.

6 - بیشتر داروهایی که برای نوزادان وجود دارد به‌صورت مایع است و همین دادن دارو را به نوزاد راحت‌تر می‌کند. اکثر این داروها به وسیله طعم‌ دهنده‌های مصنوعی، شیرین شده است تا طعم آن‌ها نوزاد را اذیت نکند. با این حال متفاوت بودن طعم این داروها ممکن است موجب شود که نوزاد به‌راحتی خوردن این داروها را قبول نکند. دادن دارو به نوزاد بهتر است توسط 2 نفر انجام شود. به این صورت که نوزاد را در یک ملحفه یا قنداق بپیچید که دست و پا نزند و درحالی که مادر یا فرد دیگری نوزاد را در بغل گرفته است دارو توسط نفر دوم به او داده شود. فردی که نوزاد را در بغل دارد، می‌تواند به آرامی با انگشت چانه نوزاد به پایین بکشد تا دهانش باز شود.

7 - سعی کنید روند دارو دادن به نوزاد را سریع انجام دهید تا نوزاد اذیت نشود و داروخوردن برایش تبدیل به تجربه آزاردهنده‌‌ای نشود.

8 - حین دارو دادن، به آرامی برای نوزاد آواز بخوانید یا با او حرف بزنید تا احساس آرامش کند. اگرچه نوزاد متوجه معنی حرف‌های شما نخواهد شد اما لحن آرام شما و تن صدای شما می‌تواند باعث احساس امنیت و اطمینان کودک شود.
 
9 - دارو باید توسط سرنگ مدرج، قطره‌چکان یا قاشق‌های مخصوص دارو به نوزاد داده شود تا دوز صحیح دارو در هر وعده دارو دادن به نوزاد رعایت شود. نوزادان در ماه‌ های ابتدایی عمر قادر به خوردن از لبه قاشق‌های معمولی نیستند و بیشتر چیزی که می‌خورند از گوشه دهان‌شان خارج می‌شود.
 
10 - برای ریختن قطره در گوش نوزاد،  نوزاد را روی تخت یا یک سطح مطمئن قرار دهید به‌طوری که گوش مبتلای کودک به سمت بالا باشد. بعد از ریختن قطره به گوش نوزاد کمی صبر کنید تا دارو کاملا درون کانال گوش جریان پیدا کند. سپس با ملایمت قسمت غضروفی کوچکی که در جلوی کانال گوش قرار دارد را چند بار فشار دهید تا دارو به سمت داخل گوش برود و به بیرون سرریز نکند.
 
* برای کودکان بزرگ‌تر از یک سال:
 1 - مواد طعم‌دهنده طبیعی و آبمیوه‌ها هم می‌توانند به داروها اضافه شوند و خوردن آن‌را برای کودک ساده‌تر کنند. داروهای بدمزه را می‌توان با آب پرتقال یا گریپ‌فروت مخلوط کرد. در داروخانه‌ها هم می‌توان مواد طعم‌دهنده مصنوعی متناسبی با طعم‌های آشنا برای کودک مانند طعم آدامس یا شربت را تهیه کرد و دارو را با آن‌ها مخلوط کرد اما باید توجه داشت که در هر وعده دادن دارو باید کودک همه ماده‌ای که دارو با آن مخلوط شده است را بخورد و چیزی باقی نماند.
 
2 - اگر کودک به حدی بزرگ است که می‌توانید با او در مورد خوردن دارو حرف بزنید برایش عواقب دارو نخوردن را توضیح دهید. به کودک اجازه دهید که در مورد بعضی از مراحل دارو خوردن خودش تصمیم بگیرد، مثلا این‌که دوست دارد چه کسی به او دارو بدهد یا این‌که دوست دارد در کجا دارویش را بخورد و بعد از خوردن دارو چه نوع آبمیوه‌ای دوست دارد اما همواره در نظر داشته باشید که کودک نباید فکر کند می‌تواند در مورد خود دارو خوردن هم با شما بحث کند.
 
3 - داروها را همیشه در یک زمان و مکان خاص به کودک بدهید. کودک بعد از مدتی شرطی می‌شود و می‌پذیرد که در این زمان خاص باید دارو مصرف کند.
 
4 - به خاطر داشته باشید که یک قاشق‌چای‌خوری معادل 5‌ میلی‌لیتر و یک قاشق‌غذاخوری معادل 15 میلی‌لیتر از مایع است.
 
5 - برای بهترکردن طعم دارو می‌توان آن‌ها را در یخچال نگهداری کرد. خنک‌کردن دارو باعث می‌شود طعم آن قابل تحمل‌تر شود. از پزشک در مورد این‌که چه داروهایی را می‌توان در یخچال نگهداری کرد سوال کنید.

6 - کودکان برخلاف نوزادان به راحتی اجازه‌ دادن دارو به‌خود را نمی‌دهند. بهتر است والدین ابتدا علت دادن دارو را با زبانی ساده برای کودک توضیح دهند و داستانی ساده در مورد بیماری و کمک دارو برای کودک تعریف کنند سپس از کودک بخواهند که خودش نیز در این کار به والدین کمک کند و مراحل ساده کار را خود کودک انجام دهد.

7 - به هیچ وجه کودک را فریب ندهید و بدون اطلاعش به او دارو ندهید، چون ممکن است موجب مقاومت بعدی او در خوردن غذاهای عادی هم شود.
 
8 - کودکانی که هنوز به راحتی نمی‌توانند از فنجان یا قاشق چیزی بخورند را باید مانند نوزاد در نظر گرفت و همچنان از قطره‌چکان یا سرنگ یا قاشق مدرج استفاده کرد. برای اندازه‌گیری دارو در فنجان مدرج باید آن‌را روی یک سطح صاف قرار داد و سپس همسطح با آن به میزان دارو نگاه‌کرد و مقدار مناسب را اندازه گرفت.
 
9 - در صورتی که کودک به‌اندازه‌ای بزرگ است که می‌تواند خودش دارو بخورد اجازه بدهید با نظارت شما خودش این کار را انجام دهد.
 
10 - برای این‌که کودک راحت‌تر خوردن دارو را قبول کند می‌توان با یک نمایش کوچک ابتدا کمی از دارو را به عروسک محبوب کودک داد یا حتی خود والدین می‌توانند کمی مولتی‌ویتامین را به‌عنوان دارو بخورند تا کودک متوجه شود که دارو خوردن کار عجیبی نیست.
 
11 - اگر کودک برای خوردن دارو مقاومت کرد، مدت کوتاهی به او استراحت بدهید اجازه بدهید تا کمی آرام شود و سپس دارو دادن به او را شروع کنید. قبل از دارو دادن دوباره به کودک به او یک لیوان آب بدهید، او را در آغوش بگیرید و به او محبت کنید و از او بخواهید تا در خوردن دارو به شما کمک کند.
 
12 - بعضی از انواع دارو مانند قرص‌ها را می‌توان با کمی غذا هم مخلوط کرد و به کودک داد. قرص‌ها معمولا طعم بدی ندارند و قرص‌هایی که قابل خرد‌کردن هستند را می‌توان با غذای کودک مخلوط کرد.

13 - یکی از روش‌های ساده‌تر‌کردن خوردن دارو توسط کودک، بی‌حس‌کردن جوانه‌های چشایی اوست. قبل از دادن دارو، به او نوشیدنی سرد بدهید. می‌توانید با آبمیوه طبیعی برای او یخمک سرد درست کنید تا با خوردن آن جوانه‌‌های چشایی‌اش بی‌حس شود. این خوردنی‌ها می‌توانند به‌عنوان پاداشی زودهنگام برای خوردن داروها به کار روند.

منبع : سیمرغ