بازی، اختیاری و غریزی است. علاوه بر این، بازی برای رشد مناسب جسمی، ذهنی و اجتماعی نوزاد ضروری است. ضمناً با گذشت ایام، کودک بیشتر یاد میگیرد و بیشتر میفهمد، ساخته میشود و خود را با زندگی اجتماعی تطابق میدهد.
مغازه ها پر از انواع اسباب بازی ها هستند. باید اسباب بازی هایی متناسب با سن و توانایی های فرزندتان انتخاب کنید، در غیر این صورت، به جای اینکه اسباب بازی ذهن او را تحریک کند، ممکن است وی را در شرایط شکست و ناکامی قرار دهد. و باید بدانید که اسباب بازی های گران قیمت تر، لزوماً اسباب بازی های بهتری نیستند.ابداعات خانگی اغلب جذاب تر هستند، خصوصاً به خاطر سادگی شان. به جای اینکه تمامی اسباب بازی های مناسب هر سن کودک لیست شود (در مغازه های اسباب بازی فروشی فقط کافیست که اتیکت روی اسباب بازی را بخوانید و در خانه هم مشاهده و نظارت بر کودک کفایت میکند)، ما در اینجا مراحل رشد کودک را به وضوح شرح داده ایم تا به این ترتیب بدانید که در هر موقعیت سنی، چه کار باید انجام دهید.
از تولد تا 3 ماهگی:
نوزاد سروصداها، موزیک و صدای خودش را میشنود. حتی اگر خواندن و زمزمه کردن هم بلد نباشید، صدای تان برای او ارزشمند است، این صدا را میشناسد و با آن اطمینان خاطر پیدا میکند. اگر صدای تان واقعاً خوش آهنگ نیست، زمانی که با او تنها هستید، برایش بخوانید. مطمئناً، چندین اسباب بازی موزیکال او را شاد خواهند کرد. او حرکات، نور و رنگ ها را میبیند. چیزهای تزئینی به او هدیه دهید: اشیا متحرک را در جایی که دید دارد، آویزان کنید، پوسترهای رنگی شاد به دیوار بزنید، حتی فویل های آلومینیوم هم که نور را منعکس میکنند، میتواند گزینۀ خوبی باشد. اشیا را جلوی چشمش حرکت دهید تا با نگاه آنها را دنبال کند. او در ننو یا گهواره اش احساس خیلی خوبی دارد، اما بازوهای شما و درتماس بودن با بدن تان را که به او اجازه میدهد بوی شما را حس کند، ترجیح میدهد.
از 3 تا 6 ماهگی:
چیزی را که در دست دارد، میمکد و سعی میکند چیزهای در دسترسش را بگیرد. در این سن و سال جغ جغه خیلی نوزاد را سرگرم میکند. این اسباب بازی نه تنها سروصدا تولید میکند، بلکه میتواند آن را در دهان بگذارد. چرتکه اسباب بازی، با حرکت و رنگ هایش واقعاً شادی آور است. جامعه پذیری اش شروع میشود، توجهش به دیگران، بزرگترها و بچه ها جلب میگردد. اطرافش را مشاهده میکند و اولین لبخندهای جذابش را بر لب میآورد.دوست دارد حرکت کند و تکان بخورد اما زیر پتوی گرم ماندن و با امنیت کامل نگاه کردن به بدنش که هنوز همۀ آن را کشف نکرده، نیز برایش لذت بخش است. گردش در کالسکه یک لذت واقعی است که باعث میشود او دنیا را بهتر کشف کند. دوست دارد که ماساژش دهند و نوازشش کنند، این اقدامات هم به او کمک میکنند تا بدنش را بهتر بشناسد. میتوانید در حالی که نشسته اید، نوزاد را روی کتف تان بخوابانید تا با بدن تان در تماس باشد. سعی میکند صداهای جدیدی از خود تولید کند. بنابراین باید همچنان با او حرف بزنید و تمام حرکات و کارهایی را که انجام میدهید یا خودش انجام میدهد را توضیح دهید. لحظۀ خندیدن کودک واقعاً لذت بخش است که میتوانید در این لحظه با او سهیم باشید.
از 6 تا 9 ماهگی:
در ابتدا به کمک تکیه گاه و سپس بدون آن میتواند بنشیند. اگر دست هایش را بگیرید، از بالا بردن پاهایش و جهش کردن لذت خواهد برد. این زمان یک دورۀ بزرگ اکتشاف است. تمام اشیا را میشناسد، آنها را در دهان میگذارد و گاز میزند. ضروری است که در این زمان اشیاء خطرناک را از دست رسش بردارید، خصوصاً تمام اشیا کوچکی را که ممکن است آنها را از هم باز کند زیرا امکان دارد که آنها را ببلعد. با توپ با او بازی کنید. او خیلی با بدنش بازی میکند تا به تدریج آن را کشف کند، خصوصاً با پاهایش.در حمام، از این که با دست و پایش آب را به اطراف بپراکند، لذت میبرد. تماشای در آئینه برایش همراه با اشتیاق است. بهترین کار این است که او را در نی نی لای لای بگذارید بنشیند تا بتواند هر چیزی را که در اطرافش میگذرد، مشاهده کند. حرف زدن را شروع میکند. باید بدانید که در این دوره، نوزاد میتواند از جداشدن حس نگرانی پیدا کند، بنابراین جدا شدن از مادرش را نمیپذیرد. میگویند که این دوره حدوداً 8 ماه طول میکشد. خصوصاً زمانی که والدینش نیستند، دوست دارد عروسکش را داشته باشد.
از 9 تا 12 ماهگی:
چهار دست و پا رفتن را شروع میکند، سپس به کمک یک تکیه گاه میایستد، بهترین حالت این است که دست مامان یا بابا را بگیرد و به کشف خانه بپردازد. کم کم، او میتواند به تنهایی و فقط به کمک مبل یا صندلی بایستد، و در نهایت، با هل دادن کالسکه آن را جابهجا میکند یا چیزهایی را که برایش راحت است، میکشد. بالا رفتن از پله ها او را نمیترساند (البته با کمک دیگران!). حرکاتش به تدریج کامل میشوند، با موفقیت تکه های نان را بین انگشت شست و اشاره اش میگیرد و با اشیا ارتباط برقرار میکند. اشیا را یک جا جمع میکند، آنها را در یک ظرف میریزد بدون اینکه خسته شود، با ماشین ها، عروسک ها، صفحه های کاغذی کتاب کارتون یا پارچه ای بازی میکند. و البته همه چیز را لمس میکند، خصوصاً چیزهایی غیر از اسباب بازی را، مانند: قاشق چوبی، بطری های پلاستیکی، لیوان و... . خیلی باید حواس تان جمع باشد. این دوره زمانی است که وقتش را به جمع کردن چیزهایی اختصاص میدهد که قبلاً رها کرده بود. و با این کار خیلی سرگرم میشود.او شروع به گفتن کلمات: «سلام»، «خدانگه حافظ» میکند. علاقه اش به تلفن افزایش مییابد. با تحیر به صداهای تلفن به صورت مستقیم یا از بلند گو گوش میدهد. ضمناً گوش دادن به ترانه های بچه گانه را دوست دارد. از بازی قایم باشک خوشش میآید و از آن لذت میبرد.
حالا دریافتید که خریدن انواع اسباب بازی مهم نیست، اما بازی کردن با اسباب بازی ها اهمیت بسیاری دارد. و به این منظور، همۀ چیزها بهانه هستند، صداها، حرکات، ابزار و... .