کارگروه
کودکان و مسائل مهم مربوط به برخورد با آنها
در این کارگروه به دنبال راه کارهای جدید حول محور کودکان و نحوه برخورد با آنها و انتقال اطلاعات هستم.از همه دعوت میشود مطالب مفید رو برای استفاده عموم درج نمایند.متشکرم
 

روانشناسی بازی کودکان

مهدى زرگر
13 سال پیش در تاریخ: سه شنبه, دي 27, 1390 4:44





انسان نیاز به حرکت و جنبش دارد و بازی بخش مهمی از این نیاز است. هر فرد برای رشد ذهنی و اجتماعی خود، نیازمند اندیشه و تفکر است و بازی خمیر مایه این تفکر و اندیشه است. آمادگی جسمی و روحی برای مقابله با مشکلات بخشی از فلسفه ی بازی کودکان است، بنابراین، بازی هر چه گسترده تر، پیچیده تر و اجتماعی تر باشد کودک از مصونیت روانی بیشتری برخوردار می شود. کشف دنیای اطراف بخش دیگری از فلسفه بازی است که کودک حس کنجکاوی خود را از این طریق ارضا می کند. بازی تن و روان کودک را ایمنی می بخشد و مسؤولیتهای اجتماعی و اقتصادی را که در آینده باید بدون کشید به او می آموزد. کودک با بازی کردن موقعیتی بدست می آورد تا اعتقادات، احساسات و مشکلات خود را پیدا کند و مهارتهای زندگی را بیاموزد.\" رابرت وایت\" میگوید: «ساعات زیادی را که کودکان صرف بازی می کنند نمی توان به هیچوجه تلف شده تلقی نمود، بازی ممکن است شادی بخش باشد ولی در دوران کودکی یک کار جدی است ». بدون تردید بازی بهترین شکل فعالیت طبیعی هر کودک محسوب میشود. تعـــــریف بـــازی : به هرگونه فعالیت جسمی یا ذهنی هدفداری که به صورت فردی یا گروهی انجام پذیرد و موجب کسب لذت و اقناع نیازهای کودک شود، بازی می گویند.
نقش بازی در رشـــد اجتماعـــی کـــودک:
موجب ارتباط کودک با محیط بیرون می شود و دنیای اجتماعی او را گسترش می دهد. موجب شکـــوفایـــی استعدادهای نهفته و بروز خلاقیت می شود. همکاری ، همیاری و مشارکت کــودک توسعه می یابد. با رعایت اصول و مقــــررات آشنا می شود. همانند سازی با بـــــزرگسالان را مـــــی آموزد. با مفهــــوم سلسله مــــراتب آشنا شده و آنــــرا رعایت می کند. رقابت را می آموزد و شکست را بطور واقعــــی تجربه می کند. قدرت ابراز وجود پیدا می کند و از ترس، کمرویـی و خجالت بیهوده رها می شود. حمایت از افــــراد ضعیف را مـــی آموزد.
نقش بازی در رشــد عاطفـــی کــــودک:
نیاز به بـــرتری جویــــی را ارضا می کند. موجب ابراز احساسات، عواطف ، ترس ها و تردیدها ، مهر و محبت ، خشم و کینه و نگرانی ها می شود. تمایل به جنگجویــی و ستیـــزه گــــری را کم می کند. « برون نگــــری» کــودک را افــزایش می دهد. نقش بـــازی در رشد جسمـــی کـــودک : مـــوجب رشد هماهنگ دستگاهها و اعضای مختلف بدن می شود. باعث تقویت حواس کــــودک می شود. نیـــرو و انرژی بدن را به بهتـــرین شکل مصرف می کند. کـــودک به تــوانمندی های فکـــری و بدنی خود آگاهـــی پیدا می کند.
نقش بــــازی در رشد ذهنــــی کـــودک :
در یادگیــــری زبان نقش بسزایــــی دارد. در رشــــد هـــوشــــی کـــودک بسیار مؤثــــر است. با مفاهیــــم ساخت، فضـــا و شکــــل آشنا مـــــی شــود. رفتــارهای هـــوشمندانه کـــودک تقویت می شود. موقعیت استفاده از قوه تخیل در کـــودک به وجود می آید. زمینه بهتـــــری بـــرای تفکــــر فـــراهم می کند. انــــواع بازی هـــا: کودکان روحیات متفاوتی دارند و با توجه به ویژگیهای خود، بازیهای مختلفی را تجریه می کنند.
عواملی که در انتخاب نوع بازی کودکان دخالت دارند عبارتند از :
تفاوتهای فردی، میزان سلامتی، سطح رشد جسمی و حرکتی، بهره هوشی، جنسیت، خلاقیت، فرهنگ خانواده و موقعیت جغرافیایی بر همین اساس بازی به انواع گوناگون تقسیم می شود:
۱- بـــازی های جسمــــی : از قدیمی ترین نوع بازیهاست، به ابزار مخصوص نیازمند است ، هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی انجام می شود، برای مصرف انرژی اضافی بدن و نجات یافتن از خستگی و کسالت بسیار مفید است و رفتارهای ناآرام و پرخاشگری توأم با عصبانیت کودک را کاهش می دهد.
۲- بــــازی های تقلیــــــدی : کودک به تقلید نقش هایی می پردازد که آنها را باور کرده است. معمولاً بهترین شخصیت ها برای شروع ایفای نقش ، والدین، برادران ، خواهران و دوستان هستند. کودک از ایفای نقش آنان لذت برده و تجربه کسب می کند. در دوره ی دبستان بیشتر نقش معلمان را تقلید می کند، در حالی که در دوره ی نوجوانی از تقلید رفتار بزرگسالان دوری می کند و به تقلید رفتار همسالان می پردازد که این خود آغازی است برای هماهنگی و همسو شد با گروههای اجتماعی و ایفای نقش های واقعی زندگی.
۳- بـــازی های نمایشــــی : کودک در تقلید از بزرگترها از لباس و وسایل مخصوص آنها نیز استفاده می کند، مانند پسر کوچکی که کت پدر را به تن کرده، عینک او را به چشم می زند و یا دختر بچه ای که کفش پاشنه دار مادر را پوشیده و به زحمت راه می رود.
۴- بــــازی هـــــای نمــــادی: زمانی که کودک دستیابی به ابزار و وسایل مورد نیاز خود را غیرممکن می بیند، نیازها و آرزوهای خود را با استفاده از وسایل نمادین و از طریق بازی بیان می کند. برای مثال بر تکه ای چوب سوار شده، این طرف و آن طرف می رود، مانند این که سوار بر اسبی شده و آن را هدایت می کند. این نوع بازی ها یکی از بهترین شیوه های بازی درمانی محسوب می شوند.
۵- بــــازی های آمــوزشـــی : مهمترین وسیله آموزش کودک ، استفاده از وسایل بازی مناسب است، مانند مکعب های چوبی که کودک با جور کردن و دسته بندی کردن آنها می تواند با مسائل اساسی اما ساده و آسان ریاضی آشنا شود. از خانه ی کوچک اسباب بازی برای آشنا کردن کودک با واقعیت های موجود زندگی می توان استفاده کرد. بازی های آموزشی موجب تقویت حواس و رشد قوای ذهنی و اجتماعی کودک می شوند، به شرط آن که سعی کنیم کنترل اصلی بازی در اختیار کودک باشد و جهت و مسیر آن را او تعیین کند.
۶- بــــازی های خلاقیتـــــی : کودک از طریق به وجود آوردن چیزی، عقاید و احساساتش را اظهار می کند ، مانند نقاشی، موسیقی ، خمیربازی، شن بازی و یا استفاده از لغات که او را قادر می سازد تا در آینده داستان شعر و نمایشنامه بنویسد.
تـــوصیه هایـــی بــــرای والــــدیــــن :
۱- به بازی کـــودکان اهمیت دهیم، زیرا زندگی آنها در بازی، شکل واقعی به خود می گیرد.
۲- تلاش کنیم تا بازیهای کودکان متناسب با فرهنگ و ارزشهای خانواده باشد.
۳- با دقت در تفکرات خلاق و پویایی کودکان در حال بازی می توانیم با چگونگی شخصیت آنها بیشتر آشنا شویم.
۴- در بازی کودکان دخالت نکنیم اما راهنما و کمک کننده خوبی باشیم.
۵- با همبازی شدن با کودکان راه دوستی ها را باز کنیم و راه پنهان کاری های دوره نوجوانی را ببندیم.
۶- کاری کنیم که بازی به صورت تجربه ای لذت بخش در ذهن کودک باقی بماند.
۷- بـــرای متوقف کردن بازی از امـــر و نهی استفاده نکنیم.
۸- با توجه به روحیه ی کنجکاو کودک، به گونه ای او را راهنمایی کنیم که به تفکر مثبت و اندیشه خلاق و سازنده دست یابد.
۹- مراقب باشیم که محیط بازی موجب آسیب جسمی، فکری و یا روانی نشود.
۱۰- در انتخاب نوع بازی، به سن ، جنس و توانایی های فرزندمان توجه کنیم.
۱۱- نوع و مدت زمان بازی فرزندمان را طوری کنترل کنیم که از فشارهای هیجانی و روحی بیش از حد دور باشد( به ویژه بازی های رایانه ای).
۱۲- بـــرای انتخاب الگوهای صحیح، زمینه مناسبی را برای بازی های تقلیدی کـــودکانمان فراهم نماییم.
۱۳- از محدود کـــردن کـــودک در هنگام بازی بپــرهیـــزیم.
۱۴- وسایل بازی را مناسب سن و رشد جسمی و ذهنی کودک تهیه کنیم
۱۵- آداب اجتماعی و چگونگی رفتار با دیگران را ضمن همبازی شدن با کودکان می توانیم به صورت غیرمستقیم به آنها بیاموزیم.
۱۶- به مطالب و نحوه ی بیان کودکان در بازی به خوبی توجه کنیم، زیرا احساسات و مشکلات زندگی واقعی آنها در بازی منعکس می شود.
۱۷- برای انتخاب همبازی های خوب، فرزندمان را غیر مستقیم راهنمایی کنیم، زیرا رفتارهای یک همبازی خود تأثیر بسیار مثبتی در آینده ی او خواهد داشت.
۱۸- اگر در حضور فرزندمان با وسایل موجود در خانه برای او اسباب بازی (ماشین ، عروسک و ...) بسازیم، ارتباط عاطفی میان ما و کودکانمان تقویت خواهد شد.
۱۹- برای تقویت حس همکاری و مسؤولیت پذیری فرزندمان با او توافق کنیم که پس از بازی، اسباب بازی های خود را جمع کرده و سرجایش بگذارد و گرنه دفعه بعد اجازه استفاده از آنها را نخواهد داشت.
۲۰- از فرزندمان بخواهیم که اجازه دهد تا همبازی هایش از اسباب بازی های او استفاده کنند، زیرا این کار موجب تقویت حس نوع دوستی و تسهیل در ارتباط با دیگران می شود.
۲۱- اسباب بازی گران قیمت ممکن است وسیله بازی مفیدی نباشد. هنگام خرید توجه داشته باشیم که اسباب بازی باید بتواند قدرت خلاقیت و سازندگی فرزندمان را رشد دهد. وسایل بازی جورکردنی، پازل ها، خمیربازی، گل رس و .... اسباب بازی های مناسبی به شمار می روند.
۲۲- اگر کودکان در هنگام بازی با هم اختلاف پیدا کردند اجازه بدهیم خودشان مشکل را حل کنند. در صورتی که اختلاف تشدید شود فقط آنها را از هم جدا کنیم و هرگز از یکی از طرفین ، جانبداری نکیم.
۲۳- در محیط های بازی گروهی مثل زمین بازی کودکان در پارک ها، اجازه دهیم بچه ها با هم دوست شوند و بازی کنند، از وارد شدن به محیط بازی کودکان بپرهیزیم.
۲۴- از همبازی شدن کودکان با افراد بزرگتر از خود به ویژه «نوجوانان و جوانان» اکیداً جلوگیری کنیم.
۲۵- کودکان همواره نیازمند بازی هستند، پس اسباب بازی های مناسب هر مکان را همراه خود داشته باشیم.
۲۶- کودکان باید به مجموعه ای از بازی های جسمی، اجتماعی، عاطفی و ذهنی بپردازند. هنگامی که فقط یکی از بازی ها را انجام می دهند(مثلاً بازی های رایانه ای) از رشد اجتماعی، جسمی و عاطفی محروم شده و احتمال بروز عصبانیت و پرخاشگری در آنها افزایش می یابد. آخــــر اینکـــه : « بــازی دنیای کــــودکان است، با دنیـــای کــــودکان بازی نکنید. »



 





حذف ارسالي ويرايش ارسالي
زهرا نصیرزاده
13 سال پیش در تاریخ: یکشنبه, بهمن 23, 1390 10:23

اگردربازی کودکان خشونت های رفتاری دیده شد(دربازی کردن به تنهایی)چگونه بایستی باآنهابرخوردکنیم؟به طور مثال کودک من از پخش کردن اسباب بازیهایش و خراب کردن آنها لذت می برد بدون اینکه با آنها بازی کند


حذف ارسالي ويرايش ارسالي
مهدی مقصودی
13 سال پیش در تاریخ: چهارشنبه, فروردين 23, 1391 22:38

بازی، اختیاری و غریزی است. علاوه بر این، بازی برای رشد مناسب جسمی، ذهنی و اجتماعی نوزاد ضروری است. ضمناً با گذشت ایام، کودک بیشتر یاد می‌گیرد و بیشتر می‌فهمد، ساخته می‌شود و خود را با زندگی اجتماعی تطابق می‌دهد.

مغازه ها پر از انواع اسباب بازی ها هستند. باید اسباب بازی هایی متناسب با سن و توانایی های فرزندتان انتخاب کنید، در غیر این صورت، به جای اینکه اسباب بازی ذهن او را تحریک کند، ممکن است وی را در شرایط شکست و ناکامی قرار دهد. و باید بدانید که اسباب بازی های گران قیمت تر، لزوماً اسباب بازی های بهتری نیستند.ابداعات خانگی اغلب جذاب تر هستند، خصوصاً به خاطر سادگی شان. به جای اینکه تمامی اسباب بازی های مناسب هر سن کودک لیست شود (در مغازه های اسباب بازی فروشی فقط کافیست که اتیکت روی اسباب بازی را بخوانید و در خانه هم مشاهده و نظارت بر کودک کفایت می‌کند)، ما در اینجا مراحل رشد کودک را به وضوح شرح داده ایم تا به این ترتیب بدانید که در هر موقعیت سنی، چه کار باید انجام دهید.

از تولد تا 3 ماهگی:
نوزاد سروصداها، موزیک و صدای خودش را می‌شنود. حتی اگر خواندن و زمزمه کردن هم بلد نباشید، صدای تان برای او ارزشمند است، این صدا را می‌شناسد و با آن اطمینان خاطر پیدا می‌کند. اگر صدای تان واقعاً خوش آهنگ نیست، زمانی که با او تنها هستید، برایش بخوانید. مطمئناً، چندین اسباب بازی موزیکال او را شاد خواهند کرد. او حرکات، نور و رنگ ها را می‌بیند. چیزهای تزئینی به او هدیه دهید: اشیا متحرک را در جایی که دید دارد، آویزان کنید، پوسترهای رنگی شاد به دیوار بزنید، حتی فویل های آلومینیوم هم که نور را منعکس می‌کنند، می‌تواند گزینۀ خوبی باشد. اشیا را جلوی چشمش حرکت دهید تا با نگاه آنها را دنبال کند. او در ننو یا گهواره اش احساس خیلی خوبی دارد، اما بازوهای شما و درتماس بودن با بدن تان را که به او اجازه می‌دهد بوی شما را حس کند، ترجیح می‌دهد.

از 3 تا 6 ماهگی:
چیزی را که در دست دارد، می‌مکد و سعی می‌کند چیزهای در دسترسش را بگیرد. در این سن و سال جغ جغه خیلی نوزاد را سرگرم می‌کند. این اسباب بازی نه تنها سروصدا تولید می‌کند، بلکه می‌تواند آن را در دهان بگذارد. چرتکه اسباب بازی، با حرکت و رنگ هایش واقعاً شادی آور است. جامعه پذیری اش شروع می‌شود، توجهش به دیگران، بزرگترها و بچه ها جلب می‌گردد. اطرافش را مشاهده می‌کند و اولین لبخندهای جذابش را بر لب می‌آورد.دوست دارد حرکت کند و تکان بخورد اما زیر پتوی گرم ماندن و با امنیت کامل نگاه کردن به بدنش که هنوز همۀ آن را کشف نکرده، نیز برایش لذت بخش است. گردش در کالسکه یک لذت واقعی است که باعث می‌شود او دنیا را بهتر کشف کند. دوست دارد که ماساژش دهند و نوازشش کنند، این اقدامات هم به او کمک می‌کنند تا بدنش را بهتر بشناسد. می‌توانید در حالی که نشسته اید، نوزاد را روی کتف تان بخوابانید تا با بدن تان در تماس باشد. سعی می‌کند صداهای جدیدی از خود تولید کند. بنابراین باید همچنان با او حرف بزنید و تمام حرکات و کارهایی را که انجام می‌دهید یا خودش انجام می‌دهد را توضیح دهید. لحظۀ خندیدن کودک واقعاً لذت بخش است که می‌توانید در این لحظه با او سهیم باشید.

از 6 تا 9 ماهگی:
در ابتدا به کمک تکیه گاه و سپس بدون آن می‌تواند بنشیند. اگر دست هایش را بگیرید، از بالا بردن پاهایش و جهش کردن لذت خواهد برد. این زمان یک دورۀ بزرگ اکتشاف است. تمام اشیا را می‌شناسد، آنها را در دهان می‌گذارد و گاز می‌زند. ضروری است که در این زمان اشیاء خطرناک را از دست رسش بردارید، خصوصاً تمام اشیا کوچکی را که ممکن است آنها را از هم باز کند زیرا امکان دارد که آنها را ببلعد. با توپ با او بازی کنید. او خیلی با بدنش بازی می‌کند تا به تدریج آن را کشف کند، خصوصاً با پاهایش.در حمام، از این که با دست و پایش آب را به اطراف بپراکند، لذت می‌برد. تماشای در آئینه برایش همراه با اشتیاق است. بهترین کار این است که او را در نی نی لای لای بگذارید بنشیند تا بتواند هر چیزی را که در اطرافش می‌گذرد، مشاهده کند. حرف زدن را شروع می‌کند. باید بدانید که در این دوره، نوزاد می‌تواند از جداشدن حس نگرانی پیدا کند، بنابراین جدا شدن از مادرش را نمی‌پذیرد. می‌گویند که این دوره حدوداً 8 ماه طول می‌کشد. خصوصاً زمانی که والدینش نیستند، دوست دارد عروسکش را داشته باشد.

از 9 تا 12 ماهگی:
چهار دست و پا رفتن را شروع می‌کند، سپس به کمک یک تکیه گاه می‌ایستد، بهترین حالت این است که دست مامان یا بابا را بگیرد و به کشف خانه بپردازد. کم کم، او می‌تواند به تنهایی و فقط به کمک مبل یا صندلی بایستد، و در نهایت، با هل دادن کالسکه آن را جابه‌جا می‌کند یا چیزهایی را که برایش راحت است، می‌کشد. بالا رفتن از پله ها او را نمی‌ترساند (البته با کمک دیگران!). حرکاتش به تدریج کامل می‌شوند، با موفقیت تکه های نان را بین انگشت شست و اشاره اش می‌گیرد و با اشیا ارتباط برقرار می‌کند. اشیا را یک جا جمع می‌کند، آنها را در یک ظرف می‌ریزد بدون اینکه خسته شود، با ماشین ها، عروسک ها، صفحه های کاغذی کتاب کارتون یا پارچه ای بازی می‌کند. و البته همه چیز را لمس می‌کند، خصوصاً چیزهایی غیر از اسباب بازی را، مانند: قاشق چوبی، بطری های پلاستیکی، لیوان و... . خیلی باید حواس تان جمع باشد. این دوره زمانی است که وقتش را به جمع کردن چیزهایی اختصاص می‌دهد که قبلاً رها کرده بود. و با این کار خیلی سرگرم می‌شود.او شروع به گفتن کلمات: «سلام»، «خدانگه حافظ» می‌کند. علاقه اش به تلفن افزایش می‌یابد. با تحیر به صداهای تلفن به صورت مستقیم یا از بلند گو گوش می‌دهد. ضمناً گوش دادن به ترانه های بچه گانه را دوست دارد. از بازی قایم باشک خوشش می‌آید و از آن لذت می‌برد.
حالا دریافتید که خریدن انواع اسباب بازی مهم نیست، اما بازی کردن با اسباب بازی ها اهمیت بسیاری دارد. و به این منظور، همۀ چیزها بهانه هستند، صداها، حرکات، ابزار و... .


حذف ارسالي ويرايش ارسالي