مکیدن پستانک در بروز عفونت گوش میانی، جلوزدگی فک صورت، عدم تمایل به خوردن شیر مادر و پوسیدگی دندان ها در کودکان موثر است. اشکال دیگری که استفاده از پستانک دارد، عادت‌کردن کودکان به آن است به طوری که ممکن است آنها حتی پس از 4 سالگی هم بدون استفاده از پستانک نتوانند بخوابند و حتی جایش را به مکیدن انگشت شست و دردسرهای بعدی‌اش بدهد.
هنوز هم اهل نگاه کردن کارتون هستید؟ توی کارتون‌ها هر وقت نوزادی گریه می‌کرد، بلافاصله یک پستانک می‌گذاشتند توی دهانش و او اشکش بند می‌آمد، اما این‌ها مربوط به دنیای کارتون‌هاست، شما که از این روش برای فرزندتان استفاده نمی‌کنید؟ لابد می‌دانید استفاده طولانی‌مدت از پستانک برای نوزادان چقدر خطر دارد.
ما هم این را قبول داریم که مکیدن پستانک مزایایی دارد، مثلا می‌تواند کودکان را در هنگام بی‌تابی آرام کند، یا خوابشان کند، یا مانع فرو بردن اشیای دیگر به دهانشان شود، اما بالاخره زمانی می‌رسد که باید آن را از کودک بگیرید چرا که به این نتیجه می‌رسید معایب آن به مزایایش می‌چربد.
گوش‌درد به پستانک ربط دارد
خیلی عجیب است که کودکی پستانک بخورد و گوش‌درد بگیرد؟ اما پژوهشگران مرکز پزشکی اوترخت در هلند این موضوع را تایید می‌کنند و ثابت کرده‌اند که خطر ابتلا به عفونت‌های گوش میانی در کودکان پستانک‌خور 90 درصد بیش از کودکان دیگر است، چرا که گوش و حلق به هم مرتبط هستند و از آنجا که خوردن پستانک باعث میشود دهان کودکان به شکل نیمه باز درآید، راه برای ورود باکتری‌ها به دهان و در نهایت به گوش باز میشود.
در نتیجه پژوهشگران به والدینی که کودکشان دچار عفونت گوش‌میانی میشود و پستانک می‌خورد، پیشنهاد می‌کنند پستانک خوردن را کنار بگذارد.
در 3 تا 18 ماهگی شیرخوارانی که از پستانک استفاده نکرده‌اند، 33 درصد کمتر از سایرین دچار عفونت گوش شده‌اند.
درمان عفونت گوش‌میانی بسیار پرهزینه است و پیشگیری از بروز این مشکل، از درمانش آسان‌تر است.
چرا بچه من کله کمبزه‌ای شد؟!
فک و دندان‌های کودک با مکیدن شیر مادر تقویت شده و رشد مناسبی در آینده خواهد داشت.
تجربه نشان داده است کودکانی که در 2 سال نخست زندگی از سینه مادر شیر می‌خورند، دارای فک قوی‌تر و دندان‌های سالم‌تری نسبت به دیگر کودکان هستند. این کودکان در بزرگسالی دارای فک، صورت و چهره متقارن‌تری خواهند بود.
هرگز فکر نکنید که مکیدن پستانک و شیشه شیر می‌تواند جای مکیدن سینه مادر را برای نوزادان پر کند. پزشکان معتقدند شکل سینه مادر با شکل پستانک و سر شیشه شیر تفاوت دارد و به همین دلیل مکیدن سینه مادر باعث تغییر شکل فک کودکان نمی‌شود، اما پستانک خوردن به مدت طولانی شکل فک را تغییر می‌دهد و باعث جلوزدگی آن میشود و به همین علت بسیاری از دندانپزشکان هشدار می‌دهند که عوارض مکیدن پستانک و انگشت شست در کودکان تقریبا مشابه است. ضمن این‌که فاصله افتادن بین دندان‌های فک بالا و پایین و عمیق شدن کام کودک از دیگر عوارض استفاده طولانی‌مدت از پستانک است.
عفونت قارچی دهان، برفک و پوسیدگی دندان از دیگر عوارض پستانک هستند
بچه‌هایی با دندان‌های پوسیده
شاید باور نکنید اما مادرهایی وجود دارند که وقتی پستانک فرزندشان زمین می‌افتد، یا آن را برمی‌دارند و با خونسردی بار دیگر وارد دهان کودک می‌کنند یا آن را در دهان خودشان چند ثانیه‌ای نگه می‌دارند تا به خیال خودشان تمیز شود و بعد بار دیگر آن را در دهان کودک می‌گذارند!
پژوهشگران معتقدند این کار سبب میشود میکروب‌های دهان مادر که برخی از آنها هم میکروب‌های مسبب پوسیدگی هستند، مستقیما وارد دهان کودک شوند. علاوه بر این، واضح است وقتی پستانک روی زمین می‌افتد و شما آن را بدون شستن بار دیگر وارد دهان کودک می‌کنید، یعنی توده‌ای از میکروب را وارد دهانش کرده‌اید.
عفونت قارچی دهان، برفک و پوسیدگی دندان از دیگر عوارض پستانک هستند. پستانک سبب حرکات غیرطبیعی و تداخل در رشد طبیعی فک و دهان شده و در نتیجه موجب رشد دندانی نامناسب و چفت نشدن دندان‌ها میشود.
این امر باعث میشود کودک شیر مادر را کمتر مصرف کند که بر هوش او نیز اثر سوء داشته و باعث مشکلات عصبی رفتاری میشود.
شیر مادر را نمی خورد
پژوهش‌های انجام شده حاکی است یکی از علل عدم موفقیت مادران در شیردهی و قطع زودرس تغذیه با شیرمادر، عادت دادن نوزاد به استفاده از شیشه شیر و پستانک است.
متفاوت‌بودن شکل پستانک با سینه مادر سبب میشود کودکانی که به مکیدن پستانک عادت می‌کنند نتوانند به راحتی از سینه مادر شیر بمکند. همچنین استفاده طولانی‌مدت از پستانک به خصوص در کودکان زیر 2 سال، تأثیر نامطلوبی روی سیستم فک و دندان آنها می‌گذارد و این مساله تمایل شیرخوردن در کودک را کاهش می‌دهد.
تغذیه نوزاد با استفاده از شیشه شیر و یا عادت دادن او به مکیدن پستانک سبب میشود تا میل مکیدن شیرخوار ارضا شده و در نهایت به قطع شیردهی توسط مادر بینجامد که با مخاطرات زیادی برای نوزاد همراه است.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد گرچه استفاده از پستانک در کوتاه‌مدت ممکن است سبب آرامش شیرخوار شود، اما به دلیل عدم تمایل به مکیدن و تحریک پستان و کاهش برداشت شیر، موجبات قطع تغذیه با شیر مادر را فراهم می‌کند.
همچنین مطالعه دیگری نشان داده که احتمال قطع شیردهی توسط مادرانی که نوزادشان را به مکیدن پستانک عادت می‌دهند چهار برابر بیشتر از مادرانی است که این عادت در نوزادشان وجود ندارد.
عادت به پستانک خوب نیست
اشکال دیگری که استفاده از پستانک دارد، عادت‌کردن کودکان به آن است به طوری که ممکن است آنها حتی پس از 4 سالگی هم بدون استفاده از پستانک نتوانند بخوابند و حتی جایش را به مکیدن انگشت شست و دردسرهای بعدی‌اش بدهد.
اثرات نامطلوب پستانک بر شیرخواران دائمی است و اصلاح پیامدهای آن در مراحل بعدی زندگی به علت آنکه تکامل عضله تحت تاثیر قرار می‌گیرد، بی‌نهایت مشکل است.