کارگروه
ایرانشناسی
این کارگروه به شناخت هر چه بیشتر سرزمین زیبایمان ایران و آگاهی از فرهنگ و سنت بومی، میراث طبیعی و تاریخی آن در مناطق مختلف خواهد پرداخت.
 

اخبار ناگوار ایرانشناسی

صفحه اصلی کارگروهها >> ایرانشناسی  >> اخبار ناگوار ایرانشناسی
کاربر حذف شده

کاربر حذف شده

در کارگروه: ایرانشناسی
تعداد ارسالي: -2
13 سال پیش در تاریخ: پنجشنبه, دي 01, 1390 2:11



  • معاون حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی فارس به «شرق» خبر داد

  • تخریب نقش‌برجسته بهرام دوم با پتک

  • جامعه (19) /



  • صدرا محقق:بخشی از نقش‌برجسته بهرام دوم در تنگ چوگان به وسیله پتک تخریب شد. جمعه‌شب گذشته فرد یا افرادی ناشناس با ورود به محوطه حفاظت‌شده نقش‌برجسته‌های تنگ چوگان در ضلع شمالی شهر باستانی بیشابور شهرستان کازرون با استفاده از پتک، قسمت سنگ‌نگاره گرزی را که در دست بهرام دوم پادشاه بزرگ ساسانیان است، نابود کردند. در تنگ چوگان شهر کازرون شش نقش‌برجسته ساسانی وجود دارد که در سال 1310 با قدمت ساسانی و به شماره 24 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند. بسیاری این شش نقش‌برجسته را همپای نقش‌های ساسانی در بیستون و جزو زیباترین آثار تاریخی حکاکی‌شده بر سنگ در ایران می‌دانند، با این حال اما عدم محافظت و نگهداری نادرست از این آثار شگفت‌انگیز موجب آن شده است که هر روز بخشی از آنها به وسیله عوامل طبیعی و انسانی تخریب شود. در جدیدترین اتفاق، نقش‌برجسته بهرام دوم که سوار بر اسب و گرز به دست در حال گرفتن هدایای عرب‌های بادیه‌نشین است، جمعه‌شب گذشته به شدت تخریب شد. عبدالرضا نصیری، معاون حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی با تایید این خبر به «شرق» می‌گوید: «متاسفانه این اتفاق رخ داده است و کسی هم نمی‌تواند آن را انکار یا پنهان کند، این سنگ‌نگاره که در ضلع سمت چپ ورودی تنگ چوگان و در محوطه‌ای تحت حفاظت قرار دارد، یکی از چهار نقش‌برجسته واقع در این محوطه است. در این سنگ‌نگاره بهرام دوم سوار بر اسب است و یک گرز با زنجیر به زین اسب او آویزان است، متاسفانه تخریب‌گران سر این گرز را که برجستگی بزرگی هم داشت و در طراحی آن خلاقیت فراوانی به کار گرفته شده بود، به وسیله پتک تخریب کرده‌اند.»این مقام مسوول در سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به این پرسش شرق مبنی بر هدف یا اهداف احتمالی از این کار نیز این‌گونه پاسخ داد: «معلوم نیست این تخریب با چه هدفی صورت گرفته است، چراکه هیچ قسمتی از سنگ‌نگاره دزدیده نشده است و همه قسمت‌های آن بعد از تخریب در محوطه و زیر نقش‌برجسته پیدا شده است. بر این اساس می‌توان گفت هدف از این کار فقط آسیب رساندن به این اثر تاریخی بوده است.» نصیری همچنین در پاسخ به این سوال که چگونه تخریب‌گران وارد محدوده حفاظتی و دارای فنس شده و به تخریب یک اثر تاریخی مهم دست زده‌اند، می‌گوید: «وارد شدن به فنس‌های این محوطه تاریخی کار چندان سختی نیست، چراکه از یک‌سو محوطه به کوه ختم می‌شود و از سوی دیگر به حریم رودخانه، علاوه بر این در زمستان نمی‌توان از نگهبانان تنگ چوگان انتظار بیش از حد داشت، اما در هر حال به لحاظ حفاظتی در حال بررسی دقیق موضوع هستیم و اگر از سوی تیم حفاظتی و نگهبانان محوطه تاریخی کوتاهی‌ای صورت گرفته باشد، حتما با متخلفان برخورد خواهیم کرد.»معاون حفظ و احیای اداره کل میراث فرهنگی همچنین در ادامه می‌گوید: «به صورت ویژه یک تیم مرمتی تشکیل داده، امکانات لازم را در اختیار آنها قرار خواهیم داد و در نهایت تا سه هفته دیگر این نقش‌برجسته مرمت می‌شود، با توجه به اینکه قسمت‌های تخریب شده موجود است، مرمت آن کار چندان سختی نخواهد بود.»این اولین باری نیست که این نقش‌برجسته‌های تاریخی که باید توسط پایگاه میراث فرهنگی بیشابور محافظت شوند، دچار آسیب می‌شوند. بهار امسال نیز روزنامه «شرق» با انتشار گزارشی از رشد گیاهان مختلف روی این نقش‌برجسته‌ها خبر داده بود. تنگه چوگان و شهر باستانی بیشابور در 110کیلومتری جنوب شیراز و به فاصله 23 کیلومتر از شهر کازرون در کنار رود شاپور واقع است. بیشابور شهری است بازمانده از عهد ساسانیان که به دستور شاپور اول پادشاه ساسانی پس از پیروزی بر والرین امپراتور روم ساخته شده است. شمالی‌ترین قسمت شهر بیشابور به کوهپایه و تنگه‌ای دایره‌شکل متصل می‌شود که نام «چوگان» را بر خود دارد. نقش‌برجسته‌های تنگه چوگان دربرگیرنده جنگ‌ها، پیروزی‌ها و تاج‌ستانی‌های پادشاهان ساسانی به خصوص شاپور اول است. از مجموع شش نقش‌برجسته موجود دو نقش در سمت راست و چهار نقش در سمت چپ تنگه واقع شده‌اند. سه تا از نقش‌ها دربرگیرنده پیروزی شاپور اول بر امپراتوران رومی و سه نقش دیگر به ترتیب پیروزی بهرام دوم بر اعراب، تاج‌ستانی بهرام اول از اهورامزدا و پیروزی شاپور دوم (یا بهرام دوم) بر دشمنان است. 

















تخریب سنگ نگاره 6 هزار ساله زایش انسان در تیمره
یک سنگ نگاره تاریخی بازمانده از 6 هزار سال پیش که بر روی آن تصاویری از زایش انسان ترسیم شده بود با دستگاه سنگ بری توسط افرادی ناشناس تخریب شد. این سنگ نگاره در منطقه تیمره در کوه های اطراف شهرستان خمین واقع است.
تخریب سنگ نگاره 6 هزار ساله زایش انسان

خبرگزاری میراث فرهنگی - گروه میراث:  منطقه تیمره در نزدیکی شهرستان خمین یکی از غنی ترین نقاط ایران به لحاظ تعداد و نوع سنگ نگاره های کشف شده است، بر اساس اطلاعاتی که در کتاب سنگ نگاره های ایران منتشر شده است در این منطقه بالغ بر 21 هزار قطعه سنگ نگاره وجود دارد که حاوی طرح های متنوع و بی مانندی است.

 

یکی از سنگ نگاره های موجود در این منطقه نگاره ای منحصر به فرد بود حاوی تصویر زایش انسان و ائین های مرتبط به این رخداد، گفته می شود با وجود انکه در بیشتر از 23 استان کشور سنگ نگاره های مختلفی کشف شده است تاکنون سنگ نگاره ای مشابه با این مورد در جای دیگری از کشور دیده نشده است.

 

با وجود این اما این سنگ نگاره منحصر به فرد چندی پیش توسط افرادی ناشناس به وسیله دستگاه سنگ بری تخریب و شکسته شده است. برخی از کارشناسان معتقد هستند قدمت ساخت این سنگ نگاره به هزاره چهارم پیش از میلاد بر می گردد و حاوی اطلاعاتی منحصر به فرد از آئین ها و اسطوره های مردمانی است که در ان تاریخ در ایران می زیستند.

 

با وجود ارزش های بیشماری که سنگ نگاره های منطقه تیمره در شهرستان خمین دارد اما سازمان میراث فرهنگی تا کنون هیچ اقدام خاصی برای محافظت و نگهداری از این سنگ نگاره ها انجام نداده است، به همین دلیل نیز در طول سالیان گذشته بخش های زیادی از این سنگ نگاره ها توسط عوامل طبیعی و انسانی تخریب شده است.


بر اساس تعاریف هر تصویر و نگارشی بر روی سنگ، سنگ نگاره یا هنر صخره ای گفته می شود که اگر این نوشته ها یا نقاشی ها، برروی سنگ به وسیله رنگ ایجاد شده باشد به آنها رنگین نگاره گفته می شود و اگر نقوش یا نوشته ها ازطریق کنده کاری ها حک یا حجاری مثبت یا منفی ایجاد شده باشد "نگار کند" . در حکاکی مثبت نوشتار و طرح برجسته است و در حکاکی منفی نوشتار فرورفته و خالی است.

 

کارشناسان معتقدند سنگ نگاره ها یا هنرهای صخره ای از کهن ترین آثار تاریخی و هنری بجامانده از انسان ها بر روی کره زمین است. سنگ نگاره ها را سرمنشا و بستر بوجود آمدن حروف رمزی، خط، تبادل پیام، زبان، تاریخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ ها هستند به همین دلیل آنها از بهترین ابزارهای رمزگشایی ماقبل تاریخ به حساب می آیند. به همین دلیل هیچ مدارک و شواهدی بهتر از سنگ نگاره ها برای کاوش و بررسی و پژوهش در تمدن ها و فرهنگ های دور تاریخ در دست نیست، با کمک این طرح ها می توان تاریخ خط، هنر، زبان، محیط اقلیمی، اسطوره ها، فرهنگ و از همه مهمتر نوع اندیشه ی انسان های ادوار کهن را مطالعه کرد. هنرهای صخره ای، تنها هنرتجسمی است که مرز جغرافیایی مشخصی نداشته و همه ی ملل جهان فارغ از فرهنگ، نژاد و حتی اقلیم های جغرافیایی بسیار بعید از هم، از آن گذر کرده اند.




تنگ چوگان تنها یک نگهبان دارد

تهدید کرده بودند که آثار بیشاپور را تخریب می‌کنند

کل مجموعه تنگ چوگان تنها یک نگهبان دارد و علی‌رغم بودجه صد و هشتاد میلیونی حتی یک دوبین مداربسته به آثار آن اختصاص داده نشده است. یک بار دیگر هم با مسئول پایگاه پژوهشی بیشاپور تماس می‌گیرم اما همچنان گوشی را بر نمی‌دارد. برای چه بردارد؟




 مسعود بُربُر، گروه فرهنگ و هنر-گرز بهرام، بخشی از نفیس ترین نقش برجسته بهرام دوم ساسانی در تنگ چوگان بیشاپور در کازرون بر اثر اصابت پتک یا وسیله مشابه دیگری شکسته شده است.

حادثه در شب بعد از عاشورا رخ داده است. نگهبانِ روز، شیفت را به نگهبان شب واگذار می‌کند و تنها زمانی متوجه حادثه می‌شوند که گرزی که از اسب بهرام آویزان است، شکسته و پایین ریخته است.

پایگاه پژوهشی بیشاپور متولی حفاظت از این اثر است. با مسئول پایگاه بارها تماس می‌گیرم اما تلفنش را پاسخ نمی‌دهد. چرا بر نمی‌دارد؟

با انجمن‌های دوست‌دار میراث فرهنگی در کازرون تماس می‌گیرم. محسن عباس‌پور عضو شورای مرکزی سازمان مردم نهاد «هم‌اندیشان جوان کازرون» می‌گوید بیست درصد از اثر به طور کامل نابود و هشتاد درصد آن تخریب شده و پایین ریخته است اما می‌توان امیدوار بود که این هشتاد درصد را مرمت کرد و نزدیک به شکل پیشینش شود.

نقش برجسته بهرام دوم، پیروزی او بر تازیان را نشان می‌دهد. گرز بهرام ارتفاعی نزدیک به پنجاه سانتی‌متر و عرضی نزدیک به سی سانتی متر دارد. به گفته عباس‌پور، ارزش باستانی اثر بسیار حائز اهمیت است چرا که حجاری آن نفیس و متفاوت است و اگر حجار تنها حدود ده سانتی‌متر دیگر در دیوار حفاری می‌کرد گرز کاملا از دیواره کوه فاصله می‌گرفت و می‌شد به آن یک شیء باستانی اطلاق کرد. اما کسی که گرز را تخریب کرده، باقی‌مانده‌ی آن را نبرده و این نشانگر آن است که قصد فرد مهاجم سرقت نبوده است.



عنوان


«سوپرمارکت‌های ما روی پفک دوربین می‌گذارند اما نقش برجسته‌های ما آن قدر ارزش نداشت که علی‌رغم تهدید‌های صریح قبلی، پایگاه بیشاپور با بودجه‌ای که به گفته خودشان صد و هشتاد میلیون تومان بوده یک دوربین برای این آثار بگذارد؟»




عباس‌پور در توضیح انگیزه فرد یا افراد متعرض و مهاجم، متهم نخست را کسانی می‌داند که پیشتر به هر دلیل با سازمان میراث فرهنگی دچار مشکل شده‌اند، مثلا قصد توسعه اراضی داشته‌اند اما میراث با دلایل قانونی و حقوقی مخالفت کرده بوده است. به گفته او، میان آنها کسانی هم بوده‌اند که هشدار داده و صریحا تهدید کرده بوده‌اند که آثار را تخریب خواهند کرد.

عباس‌پور این که باقی‌مانده گرز به سرقت برده نشده را دلیل بارزی بر این امر می‌داند اما این هشدارها و تهدیدها هم باعث نشده که حفاظت از آثار این عرصه تاریخی افزایش یابد.

عرصه تاریخی بیشاپور مجموعه‌ای دویست هکتاری است و در شمال آن تنگه چوگان قرار دارد که چهار نقش برجسته نفیس ساسانی در سمت چپ و دو نقش برجسته هم در سمت راست آن هست. دو کیلومتر دورتر هم غار شاپور و مجسمه بیش از شش متری شاپور در آن قرار دارد که بزرگترین مجسمه پادشاهان ایرانی است.

اما به گفته این فعال میراث فرهنگی در خوشبینانه‌ترین حالت مثلا در شرایط ویژه‌ای مثل تعطیلات نوروز که همه نیروها بسیج باشند، جمعا حدود ده نفر در این محوطه دویست هکتاری نگهبانی می‌کنند. غار شاپور در روزهای عادی سال تنها توسط یک نفر حفاظت می‌شود و کل مجموعه تنگ چوگان هم تنها یک نگهبان دارد در حالی که بین نقش برجسته‌های ساسانی آن حدود صد و پنجاه متر فاصله است و دو نقش‌ برجسته دیگر هم آن سوی رودخانه قرار دارند که مشخص نیست چگونه این یک نفر می‌تواند به کل این مجموعه احاطه داشته باشد.

در سراسر مجموعه دویست هکتاری بیشاپور یک دوربین مداربسته و هرگونه محافظت الکترونیکی وجود ندارد مگر دوربین‌هایی که در بخش موزه بیشاپور نصب شده‌اند. عضو شورای مرکزی هم‌اندیشان جوان کازرون می گوید: «سوپرمارکت‌های ما روی پفک دوربین می‌گذارند اما آیا نقش برجسته‌های ما آن قدر ارزش نداشت که پایگاه بیشاپور با بودجه‌ای که به گفته خودشان صد و هشتاد میلیون تومان بوده یک دوربین برای این آثار بگذارد؟»

عباس‌پور نبود نورپردازی مناسب، کمبود نیروی انسانی و فنس‌کشی های غیراستاندارد که سودجویان به راحتی می‌توانند از آنها بگذرند، را از مشکلات حفاظتی این مجموعه می‌داند.

به اعتقاد او، پایگاه پژوهشی بیشاپور در سالهای گذشته بیشتر به یک دستگاه تساهل و تسامح تبدیل شده که فقط رتق و فتق امور میراثی سازمانهای دیگر رانجام می‌دهد. وی با اشاره به صدور مجوز احداث جاده در دهانه شمالی تنگ چوگان در سال گذشته تصریح می‌کند: «لابی سنگینی با آقایان داشتیم که شما که مجوز راهسازی در دهانه شمالی تنگ چوگان را داده‌اید کدام گمانه باستان‌شناسی را انجام داده‌ای که مشخص شده آنجا اثری نیست؟ بنا بر استناد کدام پژوهش و کار میدانی مجوز راه صادر کرده‌اید؟ ما در شرایط کنونی هم نقش برجسته‌ای داریم که با جاده فقط پنج متر فاصله دارد یعنی کافیست فرد با خودرو برود و در ماشین را باز کند و هر کاری خواست با نقش برجسته انجام دهد. در چنین شرایط حفاظتی مجوز راه هم صادر می کنند.»

عباس‌پور با اعلام این که سازمان‌های مردم نهاد در چند سال گذشته بارها در مورد تخریب‌ها و تهدیدها به این پایگاه هشدارها و گزارش‌هایی دوستانه داده‌اند می‌گوید: «ریشه‌ای‌ترین مشکل این پایگاه در اولویت بندی است. بارها گفته‌ایم که شما اول باید اشیایی که تا کنون حفاری کرده‌اید را حفظ بکنید و بعد به سراغ حفاری بیشتر باشید اما متاسفانه حتی به ندرت پیش می‌آید که مسئول پایگاه پژوهشی بیشاپور دو شب در هفته را کازرون باشد و در پایگاه سر کند. کار این پایگاه شاید کلا با یکی دو کارشناس پیش می‌رود و صرفا در پایگاه باز نگه داشته می‌شود. پایگاهی که ادعای ثبت در فهرست آثار جهانی را دارد و واقعا ارزش آن را هم دارد، نباید در زمینه حفاظت این قدر منفعل و کند عمل کند.»

عضو شورای مرکزی این نهاد دوست‌دار میراث فرهنگی با اعلام این که «ما در کازرون و مجموعه بیشاپور همواره دست و دلمان لرزیده و هر روز و هر لحظه منتظر حادثه مشابه هستیم» تاکید می‌کند که «مجموعه اخباری که اخیرا در رسانه‌ها منتشر شده، سربار درد دل‌ها و صحبت‌های فعالان میراث فرهنگی در حوزه کازرون بوده چرا که گفتگو با مسئولین در رده‌های استانی و کشوری راه به حایی نبرده و مجبور به اعلام عمومی برخی از مسائل شدیم تا شاید با خرد جمعی بتوانیم این مشکلات را حل کنیم.»

وی نگران کننده‌ترین موضوع را احتمال تکرار این حملات می‌داند: «الان گرز بهرام مورد حمله قرار گرفته و هیچ بعید نیست که هدف بعدی یکی از کتبیه ها و نوشته‌های روی این نقوش برجسته یا تصاویر منحصر به فرد فتوحات و پیروزی‌های ایرانیان بر امپراتوری‌های دنیا باشد. اگر کاری صورت نگیرد هیچ بعید نیست که هدف حمله بعدی مجسمه شاپور باشد و آن وقت فاجعه از حد می‌گذرد.»



عنوان

الان گرز بهرام مورد حمله قرار گرفته و هیچ بعید نیست که  هدف حمله بعدی مجسمه شاپور باشد.


بیشاپور یکی از زیباترین شهرهای ساسانی بوده که شاپور، یکی از بزرگترین و پرافتخارترین پادشاهان ایرانی، برای یادبود نام خویش در تاریخ بنا کرده و این شهر با انتاکیه روم رقابت می‌کرده است. پایگاه پژوهشی بیشاپور به عنوان اصلی‌ترین متولی مجموعه، حفاظت بیشتر را در دستور کار نداشته است و بنا به «مشغله شدید» مسئول اصلی پایگاه و فقر فضای کارشناسی و عدم حضور مستمر کارشناسان، کاری درخور شأن این عرصه تاریخی منحصر به فرد انجام نشده است.



این عرصه تاریخی دویست هکتاری را ده نفر حفاظت می‌کنند و کل مجموعه تنگ چوگان و غار شاپور هرکدام تحت حفاظت تنها یک نگهبان هستند. فنس‌کشی مجموعه غیر استاندارد است وعلی‌رغم بودجه صد و هشتاد میلیونی یک دوبین مداربسته به آثار آن اختصاص داده نشده است. برای یافتن پاسخی به این پرسش‌ها یک بار دیگر هم با مسئول پایگاه پژوهشی بیشاپور تماس می‌گیرم اما همچنان گوشی را بر نمی‌دارد. برای چه بردارد؟















نقش برجسته تنگ چوگان تخریب شد/ گرز بهرام شکست
کازرون - خبرگزاری مهر: بخشی از نفیس ترین نقش برجسته های موجود در مجموعه ساسانی تنگ چوگان در شهرستان کازرون بر اثر اصابت پتک یا وسیله مشابه دیگری شکسته شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، بر اثر این آسیب دیدگی گرز آویزان از اسب بهرام در دوم نقش برجسته در ضلع غربی تنگ چوگان به کلی شکسته شد و از بدنه کوه جدا شده است.


عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: وقوع چنین مشکلی گرچه در مجموعه باستانی تنگ چوگان بسیار نادر است اما به دلیل شرایط نامطلوب حفاظتی و همچنین ناکافی بودن نیروهای حفاظتی کاملا بدیهی به نظر می رسید زیرا حفاظت از نقوش برجسته تنگ چوگان با وجود ارزش فراوان تاریخی تا به امروز به صورت کاملا سنتی و فقط با سرکشی مأموران حفاظتی صورت می گرفته است.



نقش برجسته و قسمتی که تخریب شده است (قبل از آسیب)


محسن عباسپور گفت:‌ در تنگ چوگان شش نقش برجسته نفیس و منحصر به فرد ساسانی وجود دارد که در فاصله بسیار کمی از یکدیگر قرار گرفته اند در حالیکه یکی از آنها به هیچ وجه حتی یک حفاظ ساده هم ندارد، یکی دیگر نیز تنها با یک فنس کشی محفوظ مانده و چهار نقش برجسته دیگر که در ضلع غربی تنگ چوگان واقع شده اند یک فنس کشی ساده دارند که هر انسانی به راحتی می تواند در طول شبانه روز از این فنس کشی عبور کند.


وی اظهار داشت: حال در نظر داشته باشید نیروهای حفاظتی تنگ چوگان بخواهند در چنین شرایطی و بدون نورپردازی مناسب در محل و بدون استفاده از تجهیزات الکترونیکی از این گنجینه ها حفاظت کنند و بدیهی است که ضریب امنیتی نقش برجسته ها در چنین شرایطی به شدت پایین آمده و راه را برای هرگونه سواستفاده ای باز می گذارد.


عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان گفت:‌ تمام این موارد در حالیکه این گنجینه های باستانی بدون حتی یک دوربین مداربسته و بدون هیچگونه کنترل الکترونیکی و تنها با اتکا به سرکشیهای ماموران کنترل میشده اند.


عباسپور تاکید کرد: مجموعه ضعفهای یاد شده راه را برای آسیب اخیر به نقش پیروزی بهرام بر اعراب باز کرد و شخص یا اشخاصی از این ضعفها استفاده کرده و گرز بهرام را که از اسب وی آویزان است با ضربات پتک یا وسیله مشابه دیگری کندند و از کوه جدا و در محل رها کردند.



وی اظهار داشت: در اثر این آسیب تقریبا تمامی گرز شکسته شده اما شخص یا اشخاصی که چنین آسیبی را وارد کردند به هر دلیلی قطعات شکسته شده را در محل رها کرده و رفته اند به نظر می رسد نزدیک به 20درصد از گرز به طور کلی از بین رفته باشد و در صورت استفاده از یک گروه مرمتی ماهر بتوان 80درصد باقیمانده را در جای خود نصب کرد.


عضو شورای مرکزی انجمن هم اندیشان جوان افزود: بدون شک ضربه به این نقش برجسته نفیس تاریخی، یک هشدار جدی به وضعیت حفاظتی این نقوش و سایر نقوش مشابه در سراسر ایران است زیرا چنین گنجینه های ارزشمندی، بزرگترین کتابهای مصور تاریخ ایران هستند و نمی توان به راحتی از کنار چنین آسیب هایی عبور کرد.



گرزی که در نقش برجسته تخریب شده است


عباسپور تصریح کرد: در شهرستان کازرون که یکی از مناطق تاریخی حائز اهمیت به ویژه در دوران ساسانیان است، نقش برجسته های مشابه دیگری نیز وجود دارد که وضعیت حفاظتی آنها به مراتب حتی نگران کننده تر از نقش برجسته های تنگ چوگان است نقش برجسته بهرام در سرمشهد، نقش قندیل و نقش پریشو از جمله این نقوش پر ارزش تاریخی هستند که با وجود قرارگیری در نقاطی کم تردد، حتی یک فنس کشی ساده را هم در اطراف خود ندیده اند.


 
















خصومت‌های شخصی با سازمان میراث‌فرهنگی، علت تخریب نقش برجسته بهرام دوم!

تخریب بخشی از نقش برجسته بهرام دوم در تنگ چوگان توسط افراد ناشناس و انفجار یک ماه پیش در غار شاپور ادامه حملات را  در تنگه چوگان افزایش داده است. گفته می‌شود پروژه تخریب‌ تنگه چوگان و نابودی 6 نقش برجسته از این مجموعه را خصومت‌های شخصی برخی از اهالی با سازمان میراث‌فرهنگی عنوان شده است.


نقش برجسته بهرام دوم 

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ جمعه شب گذشته فرد یا افرادی ناشناس با ورود به محوطه حفاظت‌شده نقش برجسته‌های تنگ چوگان بخشی از نقش برجسته بهرام دوم را نابود کردند. این‌درحالی است که بومیان منطقه و انجمن دوستداران میراث‌فرهنگی کازرون علت این اتفاق را خصومت‌های شخصی برخی از اهالی با سازمان میراث فرهنگی عنوان کردند.

 

به گزارش CHN، با اینکه تخریب بخشی از نقش برجسته بهرام دوم در تنگ چوگان در وهله اول سرقت نقش برجسته گرز بهرام را به‌میان می‌آورد اما مسئله‌ای که قطع به یقین است خصومت‌های شخصی برخی از اهالی کازرون با سازمان میراث‌فرهنگی قلمداد شده است ممانعت‌هایی از سوی این سازمان که بر سر راه فعالیت‌های توسعه‌ای صورت گرفته عمده‌ترین انگیزه برای این تخریب فاحش به‌شمار می‌رود.

 

محسن عباسپور عضو انجمن هم‌اندیشان جوان کازرون در اینباره گفت: از آنجایی‌که مجموعه 200 هکتاری بیشاپور و نقوش برجسته تنگه چوگان از هیچگونه حفاظت و حراستی برخوردار نیست احتمال ادامه این تخریب‌ها جدی است چراکه یک ماه پیش هم انفجاری در غار بیشاپور رخ داد که هیچگونه پیگیری انجام داده نشد.

 

به‌گفته وی، در مجموعه تنگه چوگان 6 نقش برجسته وجود دارد که 2 نقش برجسته سمت راست تنگه قرار گرفته که وسایل نقلیه و اتومبیل از فاصله 5 متری آن‌ها عبور می کند و بیش از 70 درصد آسیب دیده‌اند. اما  4 نقش برجسته سمت چب تنگه هستند که نقش برجسته بهرام دوم شامل آنها می‌شود از حفاظتی نسبی و فنس‌کشی ساده برخوردار است یک نگهبان بیشتر ندارد.

 

عباسپور معتقد است، این مجموعه 200 هکتاری با یک نگهبان فاقد یک دوربین مدار بسته است و هرگونه تخریبی با توجه به خصومت‌هایی که بین اهالی با سازمان میراث‌فرهنگی وجود دارد قطعی است. این‌درحالی است که باتوجه به بحث حفاظتی موجود نمی توان انتظار حفظ 6 گنجینه تاریخی منحصر به فرد را داشت. ضمن اینکه در سالهای گذشته انجمن‌ها با مشاهده این تهدیدها مرتب به سازمان میراث‌فرهنگی هشدار داده شده بود اما نه‌تنها اقدامی صورت نگرفت بلکه با واکنش‌های منفی از سوی این سازمان مواجه شده‌ایم.

 

در تنگ چوگان شهر کازرون شش نقش برجسته ساسانی وجود دارد که در سال 1310 با قدمت ساسانی و به شماره 24 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند. بسیاری این شش نقش برجسته را همپای نقش های ساسانی در بیستون و جزو زیباترین آثار تاریخی حکاکی شده بر سنگ در ایران می دانند، با این حال اما عدم محافظت و نگهداری نادرست از این آثار شگفت انگیز موجب آن شده است که هر روز بخشی از آنها به وسیله عوامل طبیعی و انسانی تخریب شود. هم اکنون بخشی از سنگ نگاره گرزی که در دست بهرام دوم پادشاه بزرگ ساسانیان وجود داشت توسط افرادی ناشناس با پتک تخریب شد.









حذف ارسالي ويرايش ارسالي