راههای پیشگیری و درمان ناکامی
شیـــــوه های درمــــان : </span>
۱- آمـــــــوزش و تفهیــــــــم :</span>به کودک می توان تفهیم کرد که ما نمی توانیم به همه ی آنچه که دلخواه ماست دست پیدا کنیم و یا قادر نیستیم که همه ی ضوابط را به نفع خود تغییر دهیم . تمام شرایط و عوامل در اختیار ما نیستند و همه آنها تحت کنترل ما در نمی آیند. همچنین باید به کودک آموزش داد که چگونه با مشکل مواجه شود، راه حل و برخورد با مسئله را چگونه جستجو کند ، و چگونه بر ناکامی ها فائق آید ؛ و براین اساس به کودک آمادگی و توانایی آن را داد که مسئله را حل کند.
</span>
۲- حــــــل و رفـــــــع عامــــــــل :</span>می دانیم بخشی از ناکامی ها بدان خاطر است که مشکل و مانعی در سر راه زندگی کودک وجود دارد و او قادر به حل و رفع آنها نیست . آنچه که رعایت آن برای مربی ضرورت دارد نیاز به همدردی در کودک است . باید کاری کنیم که او ناکامی خود را رفع شده انگارد. باید مانع را از سرراه او برداریم، هوس او را از سرش بزداییم . اگر از نوازش و محبت احساس کمبود دارد آن را رفع کنیم ، اگر میل و خواهش مشروعی دارد آن را برآوریم و یا قانعش کنیم که آن برآورده شدنی نیست یا سعی کنیم او را از شرایط ناکام کننده دور داریم و از این طریق جلوی جنگ و ستیز او را بگیریم و ریشه ی آن را در او بخشکانیم .</span>
۳- ایجــــاد روحیـــــــه :</span> از شیوه های مهم مبارزه با ناکامی این است که روحیه کودک را قوی کنیم . روح امید را در او زنده سازیم ، به او اعتماد به نفس بدهیم، تفهمیش کنیم که می تواند در کارها موفق شود، قدرت تحمل او را افزایش دهیم، به وی بیاموزیم که چگونه می تواند متحمل باشد. والدین و مربیان می توانند از راه تشویق و خوشبینی مشوق کودک باشند و از این طریق در ذهن و فکرش تناسب و ایمنی پدید آورند، در او این آمادگی را ایجاد کنند که خود به استقبال مشکل برود و به فکر و قدرت عالی تر از خود، یعنی خدا، اتکا کند.
</span>
۴-سپـــــردن مسئولیت : </span>گاهی از طریق سپردن مسئولیتی به کودک ، آموزش و راه و رسم حل و انجام آن ، تحسین و تأیید آن به هنگامی که نیکو از عهده آن برآمده است می توان در او شرایطی به وجود آورد که احساس ناکامی را از یاد ببرد. باید به کودک مسئولیت داد ، راه کوشش و تلاش آموخت و اگر موفق نشد به هدایت و راهنمایی او پرداخت و کمک های لازم را درباره او معمول داشت تا احساس موفقیت کند و از این بابت بر خود و حالت خود و احساس ناکامی غلبه کند و ریشه آن را در خود خشک سازد.
</span>
۵- معـــــــــــرفی وضــــع دیگــــــــران :</span> در مواردی برای تخفیف دادن حالت ناکامی میتوان وضع دیگران را برای او مجسم کرد و تفهیمش نمود که برخی از افراد گرفتاری های دیگری دارند که در سطح وسیع تری است. اصولاً ذکر مثالها و موارد، خود از عوامل تخفیف دهنده هستند و می توانند در اصلاح ناکامی مؤثر باشند. این نکته قابل ذکر است که انسان موجودی مقایسه کننده است و بخشی از احساس درد و رنج او ناشی از این است که خود را در شرایطی فروتر از دیگران می بیند و اگر از این بابت اطمینانی برای او حاصل شود که فروتر از دیگران نیست تخفیف می یابد.
</span>
۶- جـــا بجایــــی هـــــــدف :</span>در مواردی می توان برای کودک زمینه جا به جایی هدف پدید آورد تا آنچه را که برای او مسئله است فراموش کند. کودک چیزی را به عنوان هدف عزیز می یابد و برای از دست رفتن آن ناراحت و نگران است. گاهی می توان کودک را در وضع و شرایط دیگری قرار داد وهدف دیگری را برای او عزیز تعیین کرد. در کودکان هرقدر که کم سن تر باشند این عمل امکان پذیرتر است . آنها بسیار زود می توانند خود را با شرایط جدید تطابق دهند و یا خود را با هدف های تازه و جدید هماهنگ سازند. به تعبیر بزرگ مردی ، آنها مصداق لقب "</span> سریع الرضا" خداوند.
</span>
۷- تمـــــــــرین تحمـــــــــل : </span>در مواردی برای حل و رفع یک ناکامی می توان زمینه و موجبی فراهم آورد که کودک تمرین ِ تحمل کند و ظرفیت روانی خود را بالاتر ببرد. باید کاری کرد که او بکوشد تا واقعیت های موجود را بپذیرد و بدانها تن در دهد. البته این امر برای مواردی است که توان مبارزه با مشکل و یا حل و رفع مشکل برای کودک موجود نباشد. ولی این نقطه مثبتی برای کودک است که از درجه تحمل بالاتری برخوردار باشد. برای تمرین تحمل می توان او را به انجام کار و مسئولیتی وا داشت ، مثلاً او را برای خرید نان به صف نان فرستاد ، در صف اتوبوس او را منتظر نگه داشت ، گاهی برای صرف غذا موجباتی پدید آورد که کمی به تعویق افتد تا او تمرین تحمل کند. همچنین باید موجباتی فراهم کرد که طفل جرئت پیدا کند و از مشکل نهراسد؛ زیرا اصولاً « ترس» پیچیدگی مسئله را چند برابر می کند و توان پیشرفت را به حداقل می رساند.
</span>
۸- درمــــان پـــــــزشکـــــــی :</span>باهمه پیشرفت هایی که در زمینه روان درمانی حاصل شده است برخی از روان پزشکان که ظاهراً برای ناکامی ریشه عصبی قائلند و یا آن را ناشی از اختلالات روانی، درهم ریختگی وضع تعادل و مشکل دستگاه اعصاب می دانند سعی دارند داروهایی آرامش بخش تجویز کنند و از این طریق حالت انعطاف پذیری کودک را بیشتر کنند. البته هرگونه تهیه و مصرف دارو باید با نظر پزشک متخصص و ذی صلاح باشد.</span>
اقـــــدامـــــات جنبــــــی: </span>
به همراه تلاش های درمانی که در این زمینه صورت می گیرد ضروری است کوشش های جنبی هم مورد توجه و عمل باشد. ازاین نظر موارد زیر قابل توصیه است :</span>
- همدردی و همزبانی با کودک، به گونه ای که احساس کند برای او همدلی هم وجود دارد .
- گوش دادن به حرف های او به صورتی که دریابد حرف های قابل شنیدن وجود دارد.
- تأمین نیازهای اساسی او و درصورت عدم امکان آن ، تفهیم شرایط به زبان کودک .
- وفور در پذیرش و محبت به گونه ای که طفل از این جهت احساس کمبودی نداشته باشد.
- هدایت و کمک به کودک برای غلبه برموانع و عرضه ی راه های غلبه بر مشکل.
- رعایت تناسب در برخورد از نظر عقل و ظرفیت و ادراک.
- پند و اندرز و استفاده از نصایح اخلاقی برای آرامش و سکون او.
- پرهیز از اِعمال خشونت برای رهایی و نجات او .
پیشگیــــــــــــــــری </span>
برای پیشگیری باید سعی کرد که از پدید آمدن محیط و شرایط ِ ناکامی زا جلوگیری کرد و کاری کرد که کودک موقعیت و زندگی خود را وضعی عادی احساس کند. البته ما نمی گوییم کودک را باید همه گاه در شرایط موفقیت قرار دهیم. باید به گونه ای باشد که شکست و موفقیت با هم باشد و البته غلبه با موفقیت باشد نه شکست . ممکن است برای شما این امکان وجود نداشته باشد که همه ی نیازهای مادی او را برآورید، ولی امکان دارد که او را از محبت و نوازش ارضاء کنید. شما در سایه ی محبت و نوازش حتی می توانید کودکی را گرسنه بخوابانید بدون اینکه احساس رنج کند. لذت پذیرش و محبت برای کودک کمتر از لذت شیرینی و غذا نیست.