شما از کدام دسته اید؟ آن دسته ای که وقتی صحبت از حقوق حیوانات می شود جبهه گیری می کنند و معتقدند تا وقتی حقوق انسان ها پایمال شده و هنوز آن طور که باید به همه حقوق انسانی دست نیافته ایم، این وسط حقوق حیوانات در درجات بعدی قرار می گیرد؟
یا از آن دسته ای که بین توجه به حقوق انسان ها و حیوانات تناقضی نمی بینند و معتقدند توجه به حقوق هر کدام از این مخلوقات در جایگاه خودش قابل تعریف و دفاع است؟
متاسفانه علی رغم این که در فرهنگ ایرانی و دینی ما به کرات درخصوص توجه به حقوق حیوانات توصیه و سفارش وجود دارد، اما توجه به حقوق حیوانات نه تنها یک اولویت محسوب نمی شود، بلکه توجه و حساسیتی نیز در این خصوص وجود ندارد.
بارها دیده شده که کودکان به سمت گربه یا سگ های خیابانی سنگ پرتاب می کنند یا به شکل مختلف این حیوانات را مورد آزار و اذیت قرار می دهند.
در یکی از ایالت های آمریکا شهری وجود دارد که به شهر سنجاب ها معروف است چون به اندازه گربه های تهران در این شهر سنجاب وجود دارد. خانواده ای ایرانی از سفرشان به این شهر تعریف می کردند و این که یک روز به عادت تهران با دیدن یکی از این سنجاب ها با حرکت دست و پا و اصوات عجیب و غریب سنجاب بیچاره را می ترسانند، در همین حین پلیس وارد ماجرا می شود و به آنها نسبت به تکرار این حرکت هشدار می دهد.و جالب تر این که شهر درختان گردوی زیادی دارد که مردم شهر اجازه استفاده از آنها را ندارند.
قانون نانوشته ای گردوها را متعلق به سنجاب ها می داند. این خانواده ایرانی غافل از این موضوع سبدی از گردو می چینند و به خانه می برند. چند روز بعد برگ جریمه ای دریافت می کنند که در آن به خاطر این که گردوی سنجاب ها را چیده اند، ملزم به پرداخت مبلغی به عنوان جریمه می شوند.
هرچند این ماجرا برای کسانی که با دیدن گربه ها شروع به سنگ پرتاب کردن و حرکات مشابه می کنند خیلی دور از ذهن به نظر می رسد، اما فرهنگ دینی ما داستان های مشابه زیاد دارد. ازجمله بخشوده شدن گناهان فردی که در بیابان ابتدا به سگ تشنه ای آب می دهد و بعد خودش آب می نوشد.
● دشمنان یا دوستان حیوانات؟
کسانی که در ایران به دنبال نگهداری حیوانات خانگی هستند، به ۲ دسته تقسیم می شوند. دسته اول دوستداران واقعی حیوانات هستند و نه تنها از نگهداری آنها لذت می برند، بلکه حتی از همه شگردها و راه های نگهداری آنها باخبرند. جالب است بدانید حتی حیوانات هم با این افراد انس بیشتری می گیرند.اما دسته دوم کسانی هستند که نگهداری حیوانات برایشان بیشتر جنبه خودنمایی دارد. بخصوص در سال های اخیر که خرید و فروش حیوانات خانگی با قیمت های بالا و نامگذاری های عجیب و غریب روی آنها بیشتر به یک مد شباهت پیدا کرده تا جنبه های انس گرفتن با حیوانات.
● همدم بی زبان
نگهداری حیوانات به طرز فکر و اعتقادات مردم بستگی دارد، ولی به طور کلی چه در گذشته و چه در زندگی امروز معمولا طرفداران نگهداری حیوانات خانگی به عنوان یک مونس و همدم به حیوانات نگاه می کنند.
فرار از تنهایی، مد یا جلب توجه، داشتن مونس یا علاقه شخصی، هر کدام از اینها که دلیل نگهداری از حیوانات خانگی باشد، مهم در نظر گرفتن حقوق این حیوانات است.
در واقع نگهداری از حیوانات در منازل از دیرباز در کشور ما وجود داشته و از لحاظ روان شناسی این اعتقاد وجود دارد که نگهداری از حیوانات خانگی خصوصا در کودکان روحیه مسوولیت پذیری را افزایش می دهد.
البته حیوانات نیز باید خوش شانس باشند تا صاحبان خوبی داشته باشند. متاسفانه جوانانی هستند که درخصوص نگهداری این حیوانات بسیار بی مسوولیت هستند و به جای نگهداری از حیوان، بیشتر او را مورد آزار و اذیت قرار می دهند.گذشته از نتایج مثبت نگهداری حیوانات خانگی در پرورش کودکان، در گروه سنی بزرگسال و بخصوص سالمندان الفت گرفتن با حیوانات می تواند احساس تنهایی، افسردگی یا از کار افتادگی را در آنها کاهش دهد.
● چگونه حیوان خانگی داشته باشیم؟
نگهداری حیوانات خانگی در کشورهای پیشرفته دارای قواعد و قوانین مشخص است و حیواناتی که توسط افراد نگهداری می شوند باید صاحب شناسنامه باشند.
فردی که حیوان خانگی نگه می دارد موظف به رعایت اصولی است و باید حقوق حیوان را کاملا رعایت کند، در غیر این صورت قانون می تواند فرد را جریمه کند.
اما در کشور ما از این حق و حقوق خبری نیست و حتی خرید و فروش این حیوانات به شکل غیرقانونی و خارج از استاندارد هایی نظیر داشتن شناسنامه سلامت انجام می شود.دامپزشکان به افرادی که اقدام به نگهداری این حیوانات می کنند، توصیه می کنند هنگام خرید با انجام معاینات اولیه توسط دامپزشک از سلامت آنها اطمینان حاصل کنند.
داشتن شناسنامه هنگام خرید حیوانات خانگی یعنی حیوان از نظر بیماری های انگلی، پوستی، تنفسی، جلدی، وضعیت ظاهری، داروهای ضدانگلی و واکسیناسیون ها تحت کنترل و نظارت است. متاسفانه در مراکز و فروشگاه های غیرقانونی نحوه نگهداری حیوانات مورد انتقاد است به این شکل که حیواناتی مانند سگ، گربه و لاک پشت و پرنده را کنار هم نگه می دارند که آلودگی های آنها به همدیگر منتقل می شود و می تواند سلامت فرد خریدار را به خطر اندازد.
مثلا گربه می تواند بیماری های انگلی، ویروسی و توسکوپلاسماز را منتقل کند. بیماری توکسوپلاسماز منجر به سقط جنین و نازایی می شود.به شکل کلی در مورد سگ و گربه درمان انگلی و ترزیق واکسن و در مورد پرندگان استفاده از غذای مخصوص پرندگان باید مورد توجه قرار گیرند. تب مالت، سل، انواع بروسلوز و سالمونلا نیز از دیگر بیماری های قابل انتقال از حیوانات خانگی هستند.
بنابراین قبل از این که نسبت به داشتن حیوان خانگی اقدام کنید بهتر است، هم از چگونگی نگهداری آن حیوان اطلاعات کسب کنید، هم از سلامت آن مطلع شوید و از همه مهم تر برای او حق و حقوق واقعی قائل شوید.