چاپ افست

چاپ افست در نتیجه ی توسعه ی چاپ برجسته ی غیرمستقیم یا لترست انجام گرفت. در واقع کلمه ی افست به معنی غیرمستقیم و متعال کردن می باشد .اختراع چاپ افست را به دو مخترع ، یکی امریکایی به نام ایرا، و روبل و دیگری آلمانی مقیم آمریکا به نام گاسیارها من نسبت می دهند. هر دو مخترع در حدود سال های ۱۹۰۴ میلادی ، این ایده را که می توان با فرم های لیتوگرافی چاپ غیرمستقیم انجام داد، بررسی و آزمایش می کردند . گفته می شود که روبل، که یک چاپخانه دار کوچک با تجهیزات پیش از چاپ لیتوگرافی بود، روزی، به دلایلی ، برای چاپ اسکناس با مشکل کیفیت چاپ مواجه می شود. وی برای حل این مشکل از لاستیک نرم تری برای چاپ استفاده می کند. در این میان اپراتوری هم که مسئول تغذیه ی کاغذهای اسکناس به درون دستگاه بود در هر چند دور چاپ یک بار کاغذ را مخصوصاً وارد دستگاه نمی کرد . این عمل باعث می شود که با نبودن کاغذ، مرکب نخست به روی لاستیک و سپس به پشت کاغذ بعدی انتقال یابد. وقتی روبل یکی از این چاپ های باطله را بررسی کرد با تعجب متوجه شد که کیفیت چاپی باطله در پشت کار به مراتب بهتر از چاپ روی کار است . این کشف مهمی بود و سرآغاز چاپ افست شد. روبل از آن پس برای تحقیق و توسعه ی روش چاپی غیرمستقیم با فرم های لیتوگرافی را رها کرد و این روش تازه را که « چاپ افست» نامید برای کار انتخاب کرد. البته نام چاپ افست امروزه بیشتر به منظور ، و نسبت به روش چاپی با اسفتاده از فرم های لیتوگرافی شده است. استفاده از این نوع فرم ها قبل از کشف روبل رواج داشت و به نام چاپ سنگ معروف بود .

پیدایش فرم های لیتوگرافی:

در آغاز پیدایش فرم های لیتوگرافی ، چاپ با سنگ های آهکی که به نام سنگ های زولن هوفن نیز مشهورند بود. گفته می شود یک نمایشنامه نویس و بازیگر تئاتر اتریشی به نام آلیوس زنه فلدر۱۸۳۴-۱۷۷۱ م  به علت دسترسی نداشتن به کاغذ، لیست لباس شویی خود را روی یک سنگ آهکی زولن هوفن می نویسد و برای مادر خود می فرستد. در این ضمن کشف می کند که این سنگ آهکی هنگامی که با چربی دست پوشیده شود، جوهر قلم را جذب نمی کند. زنه فلدر که پیوسته به دنبال روشی بود تا بتواند نت های موسیقی را که در آن زمان طرفداران بسیاری داشت ارزان تکثیر کند، با این کشف خود روشی جدید چاپ یا سنگ را که بعدها به نام چاپ سنگی مشهور شد اختراع کرد  . زنه فلدر کشف کرده بود که برای چاپ با سنگ آهکی کافی است که مرکب از جنس روغنی باشد و سنگ پیوسته مرطوب نگه داشته شود. دیگر لازم نبود که برای چاپ ، فرم برجسته و با گود تهیه شود.

نمونه ای از ورق های نت موسیقی موزات (Mozart) که به روش زنه فلدر چاپ شده است. اولین دستگاه چاپ سیلندری اتوماتیک در فرانسه در حدود سال های ۱۸۱۵ میلادی ساخته شد و سپس دستگاه چاپ نیکول و به دنبال آن درسال ۱۸۵۲ دستگاه چاپ جورج سیکل در شهر وین پایتخت اتریش ساخته شد.

این دستگاه به سه اپراتور نیاز داشت ؛ یک نفر برای گرداندن چرخ اصلی ، یک نفر برای تغذیه ی کاغذ و یک نفر برای گرفتن کاغذ.این دستگاه چاپ از فرم های سنگی تخت که دارای وزن زیادی هم بود استفاده می کرد. زنه فلدر راهکار جدیدی را برای جایگزینی تخته سنگ پیدا کرد و آن این بود که سنگ را به صورت استوانه می تراشید و با چسباندن قطعات فلز به دو طرفآن ، از آن به عنوان فرم سیلندری استفاده کرد.البته موفقیت واقعی چاپ افست زمانی به دست آمد که صفحه های مسی با سطح حساس به نور ، به عنوان فرم اختراع شدند. در هر صورت مشخص می شود که تفکر تهیه ی فرمی که بتوان آن را روی استوانه ای (سیلندر ) بست از زنه فلدر می باشد.

 روش انتقال اطلاعات

انتقال اطلاعات در چاپ افست به صورت غیرمستقیم صورت می گیرد. بدین معنی که اطلاعات را قبل از این که در روی کاغذ یا سطح مورد نظر انتقال دهند به روی سطح دیگری (سیلندر لاستیک ) منتقل می کنند و سپس از روی آن به روی کاغذ (سیلندر چاپ) منتقل می نمایند.

بنابراین در چاپ افست واسطه ای مابین پلیت (سیلندر پلیت) و سطح چاپی ( سیلندر چاپ ) به نام سیلندر لاستیک وجود دارد. به همین دلیل به این روش چاپ افست می گویند (چاپ غیرمستقیم ) علت نام سیلندر لاستیک است که به دور این سیلندر پوششی از جنس لاستیک بسته می شود. این پلیت لاستیکی در طی چاپ سایش می یابد و هرچند وقت یک بار می بایست تعویض گردد

اگر چه در روش های دیگر چاپی نیز امکان استفاده از لاستیک واسطه برای چاپ کردن وجود دارد ولی به آن ها چاپ افست نمی گویند بلکه وقتی از چاپ افست صحیت می شود منظور استفاده از فرم صافی است که خاصیت قبول مرکب را در نقاطی که دارای تصویر و اطلاعات است دارد.این نوع فرم ها را پلیت لیتوگرافی نیز می گویند و روش چاپی را که در آن، با استفاده از این نوع فرم ها، انتقال اطلاعات انجام می گیرد چاپ افست می نامند.در چاپ افست نقاط حامل اطلاعات و نقاط غیرچاپی فرم مورد استفاده در یک سطح قرار دارد.به همین دلیل به این روش صاف نیز گفته می شود.

جنس این پلیت ها قبل از این که از آلومینیوم استفاده شود از آلیاژ مس و روی (زینک) بود؛ به همین دلیل به آن ها زینک نیز گفته می شد.سطح پلیت از ماده ی مخصوصی پوشیده شده است که در اثر تاباندن نور مخصوص تصویر نگاری به آن دستخوش فعل و انفعالات می شود. در نتیجه در نقاطی از آن که نیاز به انتقال مرکب می باشد خاصیت جذب مرکب پیدا می شود. چاپ افست به دو نوع چاپ افست معمولی و چاپ افست خشک تقسیم می شود. هریک از این دو نوع چاپ ، پلیت مخصوص به خود دارد.

دستگاه چاپ افست

ساختار یک دستگاه چاپ افست بسته به این که کاغذ مصرفی آن رول و یا ورق باشد متفاوت است. چون تعداد دستگاه های چاپ ورقی در مقایسه با دستگاه های چاپ رول بیشتر است. ما در این جا دستگاه چاپ ورقی را مورد بررسی قرار می دهیم. بخش های مختلف و عمده ی یک دستگاه چاپ را نشان می دهد که شامل سه بخش است :

۱- واحد تغذیه (آپارات) که عمل انتقال کاغذ را به درون دستگاه انجام می دهد.

۲- واحد چاپ که شامل بخش رطوبت و مرکب دهی و تامین فشار است.

۳- واحد تحویل ، که کاغذ های چاپ شده را به روی یک دیگر جمع آوری و آماده ی انتقال می کند.

عوامل فنی و اقتصادی ، و کیف مطلوبی که مشتریان از رسانه ی چاپی انتظار دارند، باعث شده است بسیاری از تنظیمات و مراحل تولیدی دستگاه چاپ امروزه به صورت اتوماتیک انجام گیرد.

پلیت های افست معمولی :

پلیت های افست معمولی ، متداول ترین پلیت ها در روش چاپ افست است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد. در این پلیت ها از خاصیت عدم انحلال آب و روغن در یک دیگر استفاده می شود. پلیت های افست معمولی دارای دو منطقه در روی سطح می باشند.

۱- منطقه ی حامل اطلاعات و تصویر که خاصیت جذب مرکب های پایه ی روغنی و دفع آب دارد.

۲- منطقه ی غیرحامل اطلاعات و تصویر که خاصیت جذب آب را دارد.

در شروع چاپ، پلیت به آب آغشته می شود؛ در نتیجه نقاطی که حامل تصویر است آب را دفع می کند و بقیه ی نقاط لایه ای بسیار نازک از آب را می گیرد. سپس با انتقال مرکب به روی پلیت، فقط مناطق آماده شده برای انتقال تصویر مرکب را جذب می کند که در نتیجه پلیت آماده برای چاپ می گردد.

این روش در هر سیکل چاپ تکرار می گردد و مقدار آب (رطوبت ) و مرکبی که به روی سطح چاپی انتقال داده شده است توسط سیستم مرکب و رطوبت دهی جایگزین می گردد.

پلیت های افست خشک

در این نوع چاپ افست ، برای جداسازی نقاط تصویری و غیرتصویری فرم، از آب استفاده نمی شود. بلکه خاصیت موادی که سطح پلیت را پوشش می دهد به گونه ای است که فقط نقاط تصویری پلیت، مرکب مخصوص این نوع چاپ را به خود جذب می کند.

یکی از امتیازات این روش جایی آن است که چاپ نه تنها روی کاغذ بلکه هم چنین روی موادی که خاصیت جذب آب ندارند، مانند PVC ، نیز امکان پذیری می باشد.قابل توجه است که تجهیزات چاپی مورد نیاز برای استفاده از این نوع پلیت ها با پلیت های افست معمولی متفاوت است.

لاستیک سیلندر واسطه در چاپ افست :

انتقال مرکب از روی فرم به روی سطح چاپی ، غیرمستقیم وتوسط سیلندری که به دور آن لاستیک مخصوص بسته شده است انجام می گیرد .خاصیت ارتجاعی لاستیک و نیز خاصیت جذب مرکب و آب توسط آن، برای چاپ کارهای با کیفیت از اهمیت خاصی برخوردار است و همچنین انعطاف پذیری لاستیک باعث می شود اندک تفاوت سطح پلیت با ضخامت کاغذ جبران شود و به اجزای مربوطه صدمه وارد نگردد.
لاستیک سیلندر جزء مواد مصرفی چاپ می باشد و معمولاً نسبت به نوع کار وکاغذ و جنس آن، هر چند وقت می بایست تعویض شود.

واحد چاپ :

واحد چاپ بخشی از دستگاه چاپ است که عمل انتقال مرکب به روی سطح چاپی را انجام می دهد و به دلیل شکل ظاهری آن ، به آن برج چاپ نیز گفته می شود.

یک واحد چاپی افست یا برج چاپ شامل سه قسمت اصلی می باشد :

الف) واحد مرکب دهی                     ب) واحد رطوبت دهی                       ج) واحد چاپ (تامین فشار(

هر واحد چاپ امکان انتقال یک رنگ را دارد. بنابراین اگر برای مثال کار چاپی دارای رنگ باشد می بایست یا از دستگاهی با دو برج چاپی استفاده نمود و یا این که یک بار یک رنگ را چاپ کرد و در مرحله ی بعد با تویض رنگ مرکب چاپ دوم، رنگ دوم را چاپ نمود. دستگاه چاپ ، برحسب تعداد برج های چاپی که دارد، نام گذاری می شود. برای مثال به دستگاه چاپی که دارای چهار برج است دستگاه چاپ چهار رنگ می گویند.

واحد رطوبت دهی :

برای این که مرکب فقط به روی بخشی از پلیت که حامل اطلاعات است انتقال یابد اول یابد به سطح پلیت به آب آغشته گردد. خاصیت پلیت در نقاطی که حامل اطلاعات نیست این است که آب (رطوبت ) را جذب می کند و این آب، دیگر اجازه ی جذب مرکب را، که دارای روغن است ، نمی دهد. ضخامت این لایه ی نازک آب حدوداً ۲ هزارم میلی متر است.

بخشی از رطوبت انتقال داده شده به روی پلیت ، توسط سیلندر لاستیک، به روی کاغذ انتقال داده می شود و بخشی نیز در اثر حرارت جذب هوای محیط چاپخانه می گردد. سیستم رطوبت دهی با دقت مناسب این میزان از رطوبت از دسته رفته را جایگزین و توسط نوردهای مختلف از مخزن (نشت) آب به روی پلیت انتقال می دهد.

واحد مرکب دهی :

وقتی تصویری را چاپ می کنیم مقداری مرکب به روی سطح چاپی انتقال پیدا می کند. وظیفه ی واحد مرکب دهی جایگزین کردن این مقدارمرکب است . این کار توسط نوردهای متعددی صورت می گیرد تا جایی که ضخامت و مقدار مرکب قابل انتقال کنترل و یکنواخت گردد. ضخامت مرکب روی سطح چاپی در چاپ افست ، حدود یک هزارم میلی متر است.

قابل توجه ایت که مقدار مرکبی که روی هر نورد قرار می گیرد و در نهایت به روی پلیت انتقال می یابد ، نسبت به تغییرات حرارت محیط و نوع مرکب متغیر می باشد. نوردهای مرکب دهی ، مرکب را از مخزنی که اپراتور دستگاه مرکب درآن می ریزد (منشأ مرکب) به روی پلیت انتقال می دهند.

Instagram.com/mehdizade_print

https://www.linkedin.com/in/mohammadreza-mehdizade

09101436763