جعبه مقوایی و کارتن
خبرهای خوش فلکسو برای چاپ کارتن
جری هنسان(مدیر تکنولوژی چاپ مارک اندی و کومکو)
مایک فاف (متخصص جعبههای مقوایی در کومکو )
بیشتر مدیران چاپخانههای بستهبندی به تجربه دریافتهاند که کار در زمینه کارتنهای مقوایی سال به سال سختتر میشود. مشتریان انتظار بالاترین یفیت چاپی را روی کارتنها دارند و در عین حال بر سر قیمت کمتر و کمتر با مدیران چاپخانهها بحث میکنند. به همین دلیل بسیاری از چاپخانههای بستهبندی از این نوع کار کنارهگیری کردهاند و آنهایی که باقی ماندهاند نیز در بلاتکلیفی به سر میبرند.
البته خبرهای خوشایندی در چاپ کارتن نیز وجود دارد. بسیاری از چاپخانهها با تلاش و تجربه به روشهایی نظیر چاپ رول فلکسو دست یافتهاند. تکنولوژی امروزی فلکسو این قدرت را به چاپخانههای بستهبندی داده تا کیفیتی معادل افست را روی کارتن ارایه دهند. طراحی دستگاه چاپ رول فلکسو چاپخانهدارها را قادر ساخته تا برای تیراژ بیشتر (در یک مرحله تولید)، قیمتهای کمتری را پیشنهاد کنند و در این بازار سخت پابرجا بمانند.
این مقاله برای آن دسته از چاپخانههایی نوشته شده است که با فلکسو آشنایی بسیار کمی دارند. در این مطلب جنبههای تشابه و تفاوت فلکسو و افست برای چاپ روی کارتن بررسی میشود.
پیشازچاپ
طراحی، فیلم و کلیشه
گرافیک آرتورک: مشابه افست، ارژینال باید بهصورت دیجیتال روی یک CD و آماده خروجی به چاپخانه تحویل داده شود. تمام سختافزارها و نرمافزارهایی که برای کار با این فایل فلکسو لازم است مشابه روش افست است. با این تفاوت که روشی که کارکرد فایل را برای چاپ فلکسو آسان و بیدردسر میسازد با روش افست فرق دارد.
برای مثال تفکیک رنگ در فلکسو برای رنگهای تکی فرق دارد چون قدرت رنگی فلکسو بیشتر است. از طرف دیگر در چاپ فلکسو انعطاف بیشتری در تفکیک رنگ داریم چون یک ماشین معمولی فلکسو اغلب از ماشین افست مشابه خودش واحدهای چاپی بیشتری دارد و تعداد رنگهای بیشتری را چاپ میکند. این امتیاز، شانس دانسیته رنگی و یکدستی رنگ بهتر و قابلیت تکرار دقیقتری را به فلکسو میدهد. در هر حال وقتی که فایل بهطور کامل آماده شد و تفکیکها صورت گرفت به مرحله بعدی میرود. مرحله بعدی میتواند خروجی فیلم و سپس کلیشه سازی باشد یا اینکه کلیشه بهصورت دیجیتال توسط CTP مخصوص فلکسو تولید شود.
فیلم و کلیشهسازی دستی: بسیاری از چاپخانهها در دنیا، هنوز هم کلیشه و حتی در مواردی فیلم را بهصورت دستی میسازند. علیرغم تمام امتیازهای کلیشهسازی دیجیتال، برای جایگزین شدن کامل روشهای دیجیتال تولید به روشهای دستی و معمول، دنیای پیشازچاپ به زمان نیاز دارد.
در هر حال، در روش دستی فیلم باید از یک فایل صحیح و تمام و کمال، به ازای هر رنگ (کلیشه) تهیه شود. این فیلم سپس روی کلیشههایی از جنس فتوپلیمر (پلیمرهای حساس به نور) عکاسی میشود.
کلیشهها پس از عکاسی، شستشو میشوند و پس از خشک شدن آمادهاند تا روی سیلندر چاپ بسته شوند. برای هر کار میتوان کلیشه خاص خودش را ساخت و الزامی برای قرار دادن کلیشهها کنار هم و پر کردن یک صفحه نیست.
کلیشهسازی دیجیتال: جدیدترین روش کلیشهسازی، تولید کلیشه بهصورت مستقیم و دیجیتال از فایل است که نسبت به روش دستی مزایای زیادی دارد.
حذف فیلم به خودی خود یک امتیاز قابل توجه است. از آن مهمتر، کیفیت بهتر چاپ فلکسو با این روش است، این کیفیت برتر فلکسو را به میزان قابل توجهی در مقایسه با چاپ افست قابل رقابت میسازد. کلیشههای دیجیتال توسط لیزر تصویرپردازی میشوند و سپس به ترتیب نوردهی، شستشو، تکمیل و آماده نصب روی سیلندر میشوند.
مراکز پیشازچاپ و سرویسدهی کلیشهسازی: مشابه افست، خدمات پیشازچاپ فلکسو را نیز میتوان از مراکز پیشازچاپ دریافت کرد. البته روز به روز به تعداد چاپخانههایی که واحد پیشازچاپ خود را تجهیز میکنند افزوده میشود. به دو دلیل، اول کنترل هزینهها و دوم افزایش سرعت تولید و چاپ. اغلب، یک مرکز پیشازچاپ با تجربه، آرتورک را به یک فایل (یا فیلم) قابل چاپ فلکسو تبدیل کرده و آن را در اختیار واحد کلیشهسازی قرار میدهد.
در مواردی ممکن است چاپخانهای که اغلب کارهای پیشازچاپ را خود تهیه و کلیشهسازی میکرده برای انجام یک کار پیچیده از یک مرکز پیش از چاپ حرفهای درخواست تهیه فایل و کلیشه کند.
عوامل موثر در کیفیت چاپ فلکسو
مرکبها و ورنیهای پایه آبی و یووی: از بین انواع مرکبها برای چاپ فلکسو روی کارتن بهترین انتخاب مرکبهای یووی و پایه آبی (یا هر دو آنها با هم) میباشد. عوامل زیادی در انتخاب نوع مرکب دخالت دارند. از بین تمام عوامل فیزیکی و کاربردی مرکب، بازار کارتن موردنظر در یک منطقه نیز نقش مهمی را در انتخاب مرکب به عهده دارد.
امتیاز هر دو نوع مرکب ذکر شده (برخلاف افست) در سیستم چاپی فلکسو یکنواختی رنگ و قابلیت تکرار چاپ میباشد زیرا آنیلوکس و تیغه دکتر بلید در ماشین فلکسو که هر دو توسط ماشینچی تنظیم و کنترل میشوند تأثیر کمی بر رنگ دارند. رنگ مناسب اغلب از طریق انتخاب نوع مناسب آنیلوکس و فرمولاسیون مرکب حاصل میشود و تمام این عوامل سبب میشود تا رنگ چاپ شده در شیفتهای مختلف کاری یکسان و همانند باشد. در مورد سفارش مجدد و تولید دوباره کار چاپی نیز این موضوع امتیاز محسوب میشود و تا زمانی که همان نوع مرکب روی همان آنیلوکس بهکار رود نتیجه چاپ باید کاملاً مشابه باشد.
کوتینگ و لامینیت کردن کارهای چاپ شده در ماشینآلات چاپ فلکسوی امروزی اغلب بهصورت پیوسته و پشتسرهم در یک ماشین صورت میگیرد، که خود سبب انعطاف بیشتر برای اجرای خواست مشتری و کاهش هزینهها میشود. انواع ورنیها و چسبهای آبی و یووی با کارکردهای مختلف و جلوههای متفاوت در بازار عرضه میشوند.
جنس سطح چاپشونده: جنس کالایی که برای چاپ در نظر گرفته میشود تا حد بسیاری روی کیفیت چاپ تأثیرگذار است. سطح صافتر در مقایسه با سطح زبر باعث رشد نقطه (Dot gain) کمتر و تولید بهتر رنگ موردنظر خواهد شد. سفیدی اصلی سطح نیز برجلوه نهایی کار تأثیر زیادی دارد. یک زمینه سفید مایل به خاکستری باعث تغییر رنگهای چاپ میشود و نتایج کار مطابق آنچه انتظار میرفته، نخواهد شد. در این گونه موارد قبل از کلیشهسازی فایلها را تصحیح میکنند و گاهی این تصحیحات موجب میشود که تأثیرات منفی رنگ اصلی کارتن، بهطور کلی حذف شود. بدیهی است که هر مدیر چاپخانهای ترجیح میدهد که با بهترین کیفیت، کارتن چاپ کند اما در اغلب موارد شرایط اقتصادی، نوع کارتن و جنس آن، کیفیت را تعیین خواهند کرد.
عملکرد مرکب، آنیلوکس و کلیشه با همدیگر برای نتایج بهتر: در تمام ماشینهای فلکسو هماهنگی و ترکیب صحیح تجهیزات، مرکب، آنیلوکس، کلیشه و سطح چاپ شونده، موجب کیفیت بهتر کار چاپی خواهد شد. پیشرفتهای اخیر در ساخت هر یک از موارد فوق باعث شده تا فلکسو از لحاظ کیفی بهطور کامل قابل رقابت با سیستم افست باشد. البته تمام کارهای چاپی افست توسط فلکسو قابل تولید و چاپ نیست ولی اکثریت این کارها امروزه در توان ماشینهای فلکسوی جدید قرار میگیرند و آن مختصر محدودیتهای فلکسو نیز با هر پیشرفت، رو به کاستی خواهند گذاشت. آنیلوکسهایی با تعداد خطوط بیشتر در کنار کلیشههای تهیه شده به روش دیجیتال و همراه با مرکبهایی با قدرت رنگی بالا، باعث میشوند تا چاپی بسیار تمیزتر و واضحتر از همیشه حاصل شود. به عنوان یک تجربه متداول، چاپخانهها برای انتخاب صحیح از میان عوامل فوق از نمونهگیری با ماشین آغاز میکنند تا مشخصات چاپ و تنظیمات مناسب برای آن ماشین و نوردهای آنیلوکس آن را بهدست بیاورند. با توجه به تنوع جنس کارتن و تأثیر آن بر کیفیت چاپ، انجام این آزمایشات قبل از تولید ضروری به نظر میرسد. پس از این کار مرکب، آنیلوکس و نوع کلیشه متناسب با جنس کارتن انتخاب خواهند شد و مجموع این عوامل کاهش اتلاف هزینهها و افزایش کیفیت چاپ را به ارمغان خواهند آورد.
در پایان بحث چاپ باید خاطرنشان شد که مقایسه کیفیت کار تمام شده افست و فلکسو و تشابه کیفیت چاپ، مفهوم تشابه در چگونگی کار نیست و بدون شک تعداد رنگها، سفارش کمتر مرکب و فنآوری پیشازچاپ در فلکسو، با افست تفاوت دارد. نکته مهم در انتقال این تفاوتها در نحوه عمل سیستم فلکسو به مشتری است، زیرا مشتری و مصرفکننده نهایی اغلب به کیفیت کارتنهای لمینیت، چاپ شده به روش افست عادت کرده است. البته طبیعی است که مصرفکننده نهایی تمام توجهاش را به کیفیت چاپ معطوف میدارد، نه به روش پیشازچاپ و چاپ، جا انداختن این موضوع برای مشتری مستلزم تلاشی از سوی مدیر چاپخانه است. گرچه کمی مشکل به نظر میرسد ولی نباید بنا بر اصرار مشتری بر اعمال روشها و جلوههای متداول افست در سیستم فلکسو سرسختانه سعی و تلاش بورزد.
تنوع قالبهای تا و برش
دایکات و تکمیل
قالبهای برش سیلندری در خط: دایکات سیلندری علیرغم شهرتاش به عنوان فرایند گران و هزینهساز روز به روز سهم بیشتری در میان عملیات تکمیلی کارتن، به خود اختصاص میدهد. مراکز بستهبندی بیشتر و بیشتر به مزایای کیفی و تولیدی این روش آگاه میشوند. در عین حال همراه با افزایش نیاز بازار به قالبهای سیلندری، تولیدکنندگان این قالبها به مزایای صرفهجویی در هزینهها از طریق افزایش حجم تولید پی بردهاند. در نتیجه قالبهای سیلندری امروزه با کیفیت بهتر، قیمت کمتر و تحویل سریعتر ارایه میشوند. در عین حال که قالبهای سیلندری از قیمت بالاتری نسبت به قالبهای تخت برخوردار هستند، بسیاری از چاپخانهداران و مراکز بستهبندی این قیمت بالا را در مقایسه با دقت برش، سرعت تولید و کاهش ضایعات قابل جبران و ناچیز میپندارند.
روشها و انواع قالبهای برش
آن دسته از کسانی که تازه به بازار فلکسو و بستهبندی کارتن پا گذاشتهاند اغلب از تنوع قالبها تعجب میکنند و در انتخاب آنها دچار تردید میشوند. یکی از بهترین نکات برای دستهبندی قالبها، تفکیک آنها از طریق روش برش و نوع قالب میباشد. دو روش اصلی برای برش وجود دارد: اولی که بسیار متداول هم هست، روش Crush Cut یا برش ضربهای (کوبهای) نام دارد. در این روش یک تیغه تیز وجود دارد که مقوا را روی سندانی محکم و سخت (و با سطحی بسیار صاف) میکوبد و از این طریق مقوا به شکل دلخواه برش میخورد.
این روش اغلب برای قالبها و ماشینهای تخت و ورقی کاربرد دارد. اساس کار در روش دوم بر مبنای فشار دورانی است که توسط یک سری تیغه برش بر روی مقوا وارد میشود. در اثر این فشار الیاف مقوا از همدیگر گسسته میشود و مقوا برش میخورد. این روش که تولیدکنندگان قالب نامهای تجاری مختلفی بر آن نهادهاند بهطور کلی با عنوان روش Pressure Cut یا برش فشاری شناخته میشود.
برای یک مقایسه سریع و خلاصه دو روش فوق باید گفت که قیمت قالبهای برش فشاری حدود دو برابر قالبهای برش کوبهای بوده و ده برابر آنها نیز عمر مفید دارند. از بین چهار نوع قالب برش موجود در بازار نیز دو نوع آن مصرف بیشتری دارند. قالبهای سخت و قالبهای قابل انعطاف. (Wraparound) در اولی همچنان که از نامش پیداست، اطراف تصویر موردنظر روی یک سیلندر استیل یک پارچه حک میشود.
قالبهای نرم از ورقهای نازکی تشکیل شدهاند که توسط نیروی مغناطیسی به سیلندری چسبیدهاند. از قالبهای نرم اغلب برای کارهای کمتیراژ یا نمونهگیری و از قالبهای سخت برای کارهای پرتیراژ استفاده میشود.
خروج ضایعات و تحویل کارتن
جمعآوری ضایعات حاصل از برش و قسمت تحویل کارتن دایکات شده در ماشین چاپ فلکسو مجهز به دایکات و پوشالبرداری پیوسته (Inline)، تأثیر بسیاری بر قدرت تولید ماشین دارد. مجهز نبودن دستگاه چاپ به سیستم جمعآوری ضایعات (پوشال جمعکن) و محفظهای برای جمعآوری کارتنهای آماده، باعث اختلاف و کاهش سرعت چاپ میشود. بسیاری از تولیدکنندگان دستگاههای چاپ فلکسو برای پایین نگه داشتن قیمت ماشین چاپ از نصب این دو قسمت بر روی ماشین خودداری میکنند. در حالی که این کاهش قیمت منجر به زیان خریدار میشود.
دستگاههای چاپ اغلب به دو روش ضایعات را خارج میکنند یا ماتریکس (ضایعات حاصل از برش که خود بهصورت پیوسته میباشد) را به شکل یک رول جمع میکنند یا اینکه از روش دیگری به نام Pinstripping استفاده میکنند. روش رول کردن ماتریکس شاید در ابتدا ساده به نظر برسد اما زمان وقفه کاری و اتلاف مقوا در این روش زیاد است.
روش دوم Pinstripping البته زمان وقفه کاری را بهطور کامل حذف نمیکند اما تا حدی از آن میکاهد ولی این روش حدود 2 الی 4 درصد در ضایعات مقوای گران صرفهجویی میکند و این کار را از طریق بهترین لیآت روی مقوا انجام میدهد. با تحویل کارتن در اغلب ماشینها بهصورت تکی یا دستهای است - که این دستهها باید به ارتفاع یا تعداد مشخص و تعیینشدهای برسد - در هر دو حال اپراتور دستگاه باید کارتنهای خالی را بهطور دستی بگیرد و آنها را در جعبهای بچیند و برای تاکنی و چسبزنی ارسال کند. تحویل کارتنها به هر صورتی که باشد باید از تعداد کارتنهای تحویل داده شده توسط ماشین اطمینان حاصل شود. ابزارهای دقیق کنترل خروجی ماشین خطر زیانهای تحویل بیشتر یا کمتر به مشتری را که گاهی غیرقابل جبران است، حذف میکند و چاپخانهداران با تجربه نسبت به صحت کار این قسمت از دستگاه بسیار حساس هستند.
فلکسوگرافی از جنبه اقتصادی
افزایش تولید: کارتنهای بستهبندی تاشو در بین انواع تولیدات چاپی یک کار عام و معمول محسوب میشوند. علیرغم اینکه بسیاری از دستاندرکاران تولید کارتن تمایل دارند برای محصول کار خود جنبه هنریتری قایل باشند و آن را جزو کالاهای خاص در نظر بگیرند، حقیقت این است که کارتنهای تاشو در بازار محصولات چاپی به عنوان یک کار چاپی معمولی و مصرفی شناخته شدهاند. بنابراین برای موفقیت در بازار این کالای مصرفی معمول باید از قواعد حاکم بر این بازار پیروی کرد.
چاپخانهداری که کارتنهای مقوایی تولید میکند باید حساب کوچکترین هزینهها را در مسیر تولید داشته باشد. افزایش تولید و بهرهوری بهترین روش برای پابرجا ماندن در یک بازار پررقابت است. برای رسیدن به بهرهوری بیشتر باید از سرمایه و امکانات موجود و نیروی کار حاضر در چاپخانه بیشترین و صحیحترین استفادهها را به عمل آورد و در عین حال از هزینههای تولید حتیالامکان کاسته شود. کم کردن مراحل تولید (یکپارچه ساختن مسیر تولید) و حذف هزینههای متفرقه در حین این مراحل، همان اهدافی بودهاند که در طراحی ماشینآلات رول فلکسو پیشبینی شده است.
کاهش هزینهها: اصلیترین هزینهای که در یک چاپخانه کارتن به چشم میخورد همان قیمت مقوای کارتن است که در اغلب موارد 60 تا 70 درصد هزینهها را به خود اختصاص میدهد. بنابراین مهمترین کارهایی که میتوان جهت کاهش هزینهها انجام داد باید مرتبط با صرفهجویی در مصرف مقوا باشد.
یک ماشین چاپ رول از چند جنبه میتواند موجب این صرفهجویی شود. برای مثال جمعآوری صحیح و سریع پوشالها و ضایعات (که خود باعث اختلال در تولید و هدر رفتن مقوا میشود) باعث پنج تا هشت درصد صرفهجویی در مصرف مقوا میشود. تغذیه و ورودی مناسب دستگاه باعث یک تا دو درصد صرفهجویی میشود و بالاخره حذف کارهای تکراری در فرایند تولید (مثل تنظیم سریعتر و راحتتر) باعث کاهش چاپهای باطله و صرفهجویی بین دو تا پنج درصد میشود. اگر بخواهیم این اعداد را با هم جمع کنیم به رقمی بین هشت تا پانزده درصد صرفهجویی در اصلیترین عامل هزینهها یعنی مقوا میرسیم که به سادگی از طریق تغییر ماشینآلات امکانپذیر است. صرفهجویی سالانه در این هزینهها، در واقع، بهمانند پسانداز مبالغی است که میتواند جهت سرمایهگذاریهای جدید بهکار گرفته شود.
پیدا کردن یک ماشین فلکسوی مناسب برای کارتن
امروزه انواع گوناگونی از ماشینآلات فلکسوی رول در شکلها و اندازهها و قیمتهای مختلف در بازار وجود دارد. درخواست قیمت از سازندگان و مقایسه پیشنهادهای آنان برای خریداران کاری وقتگیر و مشکل است. بهخصوص برای کسانی که تازه به این بازار قدم گذاشتهاند. چندین ویژگی مشخص در هر ماشین چاپی وجود دارد که باید به هنگام خرید به آنها توجه فراوان مبذول داشت. حتی اگر انتخاب ما بهترین و معروفترین در بازار باشد. این ویژگیها عبارتند از:
طراحی ماشین: طراحی خوب و قوی چه در بدنه و نحوه کار ماشین و چه در ابزارهای کنترل آن، برای چاپ کارتن یک اصل است. ماشینهای ظریفی که در اصل برای چاپ برچسب طراحی شدهاند، علیرغم قیمت ارزان برای چاپ کارتن هیچ مناسب نیستند.
آمادهسازی سریع: هرقدر زمان تولید ماشین بیشتر باشد به نفع خریدار و چاپخانه است. بنابراین تجهیزاتی که زمان آمادهسازی ماشین و تنظیم اولیه را کوتاهتر سازد، در جهت این مزیت عمل میکند. بعضی از تولیدکنندگان به بهانه کاهش قیمت از نصب این تجهیزات گرانقیمت خودداری میکنند ولی در عمل زمان زیادی از عمر مفید ماشینآلات ارزان، صرف آمادهسازی آنها میشود، نه تولید. زیان این وقفههای کاری بیش از تجهیزات گرانقیمت آمادهسازی است.
عملیات تکمیلی پسازچاپ: بدون وجود تجهیزات برش، جمعآوری ضایعات و پوشالها و تحویل مناسب کارتن، از قیمت دستگاه چاپ بسیار کاسته میشود. این هم مورد دیگری برای سازندگان ماشینآلات چاپ فلکسو است که اغلب از ترس بالا رفتن قیمت ماشین به آن تن نمیدهند.
آموزش و خدمات پس از فروش: خریداران ماشینآلات باید قبل از خرید، میزان و سطح آموزش و سایر خدمات را از فروشنده جویا شوند. گاهی اوقات این آموزشها و خدمات مستلزم هزینهای است که پرداخت آن از جانب خریدار از زیانهای بعدی میکاهد.
بهطور کلی کیفیت بالای چاپ همراه با بهرهوری و قابلیت تولید خوب ماشینهای رول فلکسو، باعث شده است تا این ماشینآلات به عنوان یک انتخاب منطقی جای خود را در چاپخانههای کارتن باز کنند. گرچه هنوز هم بسیاری از چاپخانهها به روشهای معمول و قدیمی و یا احیاناً ماشینآلات ورقی چسبیدهاند، عده دیگری به دنبال سرمایهگذاری روی خرید ماشینآلات رول هستند و آنها که این کار را زودتر انجام دادهاند در این بازار پررقابت و شرایط سخت اقتصادی به نتایج مطلوب و رضایتبخشی دست یافتهاند.
https://www.linkedin.com/in/mohammadreza-mehdizade
09101436763