چاپ یووی و برج ورنی پیوسته در چاپخانه‌های ایران
برج ورنی پیوسته (Inline) در خط تولید که بیشتر به‌صورت برج پنجم و ششم روی ماشین‌های افست ورقی نصب می‌‌شود، در ایران کم‌تر مورد استقبال قرار گرفته، حتی در مواردی که دستگاههای چاپ از این امکان برخوردار هستند، کم‌تر از آن‌ها استفاده شده است. به جای آن سیستم‌های ناپیوسته (Offline) رو به گسترش هستند. نه‌تنها ورنی یووی به‌صورت پیوسته، بلکه چاپ مرکب یووی نیز در بازار چاپ ایران از جمله امکانات کمیاب به شمار می‌‌رود.
هر دو امکان یعنی چاپ با مرکب یووی و نیز سیستم‌های ورنی‌زنی پیوسته در ماشین چاپ، بیشتر به‌کار بسته‌بندی می‌‌آیند. اما چرا سرمایه‌گذاری‌ها متوجه این بخش از بازار چاپ نمی‌‌شود؟
دلیل اول، فقدان اطلاعات کافی چاپخانه‌داران و سرمایه‌گذاران است. زیرا بسیاری از سرمایه‌گذاران متوسط ترجیح می‌‌دهند راهی را که تجربه دیگران موفقیت آن را نشان داده است بپیمایند. این چنین است که یک باره موج خرید ماشین چهاررنگ راه می‌‌افتد و سپس موج دیگری که دستگاههای ورنی سیلندری را با خود آورد و سپس سلفون‌کشی و... .
دلیل دوم که آن را باید بسیار اساسی تلقی کرد، عدم تقاضا در یک بازار بسته و کم‌توان است. حضور ضعیف در بازارهای صادراتی، موجب ضعف تقاضاها برای کارهای لوکس و پرتیراژ بسته‌بندی است.
دلیل سوم هزینه پایین کارهای چاپی خاص در ایران است، اغلب مصرف‌کنندگان و سفارش‌دهندگان کارهای لوکس هزینه‌های کارهای چاپی خود را با هزینه کارهای معمولی و با کیفیت مقایسه می‌‌کنند، در حالی که دستگاه‌هایی که کارهای خاص انجام می‌‌دهند اختلاف قیمت بسیار چشمگیری با مرغوب‌ترین دستگاههای چاپ‌های معمولی دارند. خرید این دستگاه‌ها با قیمت‌های معمول کارهای چاپی، البته چندان خالی از ریسک نیست، ولی ورود چنین دستگاه‌هایی پس از اثبات کارآیی و مزیت‌های خود به سفارش‌دهندگان، خواهد توانست، تعرفه‌های مناسب را نیز جا بیاندازد. به‌ویژه که برخی از چاپخانه‌هایی که موفق به دریافت سفارش کارهای چاپی از خارج شده‌اند، به همین منظور اقدام به سرمایه‌گذاری برای ماشین‌های مجهز به برج ورنی و یا دو برج ورنی پیوسته کردهاند.
بازار رو به رشد
قدیمی‌ترین چاپخانه‌ای که ماشین چاپ با سیستم یووی را در اختیار داشته، صنایع بسته‌بندی پارس است که برای چاپ جعبه شیر از آن استفاده می‌‌کند. ماشین‌های چاپ یووی در ایران به‌طور محدود در برخی کارخانجات و در روش‌هایی غیر از افست نیز کاربرد دارد.
اما در چاپخانه‌های ورقی، حدود ده سال پیش یک ماشین دوورقی افست تک‌رنگ یووی وارد شد که فقط برای ورنی زدن از آن استفاده می‌‌شد، زیرا در آن موقع بازار ورنی یووی در انحصار یکی، دو چاپخانه با دستگاههای سیلک‌اسکرین بود. این ماشین در سال‌های اخیر با رشد ماشین‌های ورنی سیلندری و شابلونی و انواع خارجی و ایرانی، از این بازار خارج شده و به چاپ PVC و فیلم‌های مختلف به روش افست روی آورده است. روی همرفته در تهران چاپخانه‌های انگشت‌شماری به دستگاههای چاپ ورنی چهاررنگ مجهز هستند. اما این گرایش چه به‌صورت ماشین‌های دست‌دوم و چه دست اول رو به فزونی است، به طوری‌که در برخی شهرستان‌ها طرح‌های جدی به این منظور در دست بررسی و اجراست. به زودی این دستگاه‌ها در بازار چاپ ایران رواج بیشتری خواهند یافت و دور نیست روزی که کارهای پرتیراژ حتی روی کاغذ تحریر نیز با این روش چاپ شوند.
اما در مورد ورنی پیوسته (Inline)، اوضاع قدری بهتر است، هم اکنون چندین چاپخانه بزرگ و متوسط دستگاههای مجهز به برج ورنی پیوسته را در اختیار دارند. بعضی از آن‌ها، از جدیدترین دستگاه‌ها با دو برج ورنی استفاده می‌‌کنند.برخلاف سال‌های گذشته ماشین‌های مجهز به برج پنجم (وارنیش) در چاپخانه‌های دولتی، تنها به عنوان ماشین چهاررنگ استفاده می‌‌شدند، حالا سرمایه‌گذاران این ماشین‌های جدید به قصد انجام سفارش‌های پیش‌بینی شده و با برنامه روشن اقدام به خرید این دستگاه‌ها کردهاند.
مشکلی که در توسعه این سیستم‌ها وجود دارد، این است که اغلب داشتن یک دستگاه چهاررنگ به اضافه یک برج ورنی یووی کارساز نیست. زیرا برای چاپ ورنی یووی روی کار چهاررنگ، لازم است که آن خشک شده باشد وگرنه حباب‌هایی زیر یووی ظاهر خواهد شد. بنابراین در صورت استفاده از برج ورنی یووی، ضروری است برج ورنی کم‌تری نیز قبل از آن وجود داشته باشد که روی کار را آماده‌سازی و خشک کند، سپس به برج یووی تحویل دهد. چنین ترکیب‌بندی‌ای موجب بالا رفتن چشمگیر قیمت می‌‌شود و هر چاپخانه‌ای توان آن را ندارد و با توجه به ارزش زمان ونیروی انسانی، ترجیح می‌‌دهند به‌صورت ناپیوسته (Offline) ورنی یووی بزنند.
نکته دیگری که می‌‌بایست مورد توجه قرار گیرد این است که برج پنجم در ماشین‌ها برای ورنی واتربیس و بدون حلال مناسب است، در حالی که در ایران باز هم به خاطر بهای این مرکب‌ها، از آن‌ها استقبال نمی‌‌شود. در شرایط کنونی چاپخانه‌هایی که کارهای پرتیراژ و تضمین شده داشته باشند (مثل جلد کتاب درسی) به این سیستم‌ها روی خوش نشان می‌‌دهند ولی تا جا افتادن این دستگاه‌ها در چاپخانه‌های دیگر، هنوز چند صباحی باقی است.
با توجه به خواص متنوع این ورنی‌ها (از قبیل چاپ‌پذیری مجدد، چسب‌پذیری و...) آن‌ها، به تدریج نه‌تنها به خاطر جلوه ورنی بلکه به خاطر کاربردی بودن آن‌ها، رواج خواهند یافت. جالب است که تولیدکنندگان مرکب و مواد شیمیایی چاپ در ایران به موازات تولید مرکب و ورنی یووی، طرح‌هایی برای تولید ورنی واتربیس در دست دارند، که در صورت موفقیت و ارایه محصولی به نسبت ارزان‌تر از مواد وارداتی، موجب تسهیل خرید این ماشین‌ها خواهد شد.
نتیجه‌گیری
با توجه به مزایای چاپ رنگی یووی از نظر کیفیت و سرعت تولید و امکان تولید با مواد و سطوح چاپ‌پذیر متنوع و نیز جلوه‌های ویژه‌ای که توسط ورنی‌های گوناگون با ماشین‌های مجهز به برج‌های دوگانه ورنی به‌دست می‌‌آید، در سال‌های آینده شاهد رواج نسبی این سیستم‌ها خواهیم بود و بازار بسته‌بندی در صف اول سفارش برای این دستگاههای جدید قرار خواهد گرفت.
Instagram.com/mehdizade_print
https://www.linkedin.com/in/mohammadreza-mehdizade
09101436763