برنامه‌ریزی نت در صنایع چاپ
نت؛ نگهداری مقدم بر تعمیر
آن‌چه که به غلط در لسان و تفکر عامه جامعه فنی در صنایع تولیدی و حتی بخش وسیعی از تحصیل‌کردگان این حوزه جا افتاده است کاربرد اصطلاح نادرست تعمیر و نگهداری به جای واژه درست نگهداری و تعمیراست. همانگونه که از مفهوم شکل درست این واژه برمی‌آید، مسأله نگهداری مقدم بر تعمیر است و این خود مستلزم وجود برنامه‌ای راهبردی و خاص تولیدی جهت دستیابی کم هزینه به اهداف سازمان در امر تولید بهینه است.
در این مقاله ابتدا توضیحی مختصر در رابطه با مسأله نگهداری و تعمیرات ارایه و سپس فواید برنامه‌ریزی نگهداری و تعمیر و آنگاه برخی دستورالعمل‌ها و راهکارهای پیشنهادی عرضه می‌‌گردد.
هدف استفاده از برنامه جامع نگهداری و تعمیر <نت> در یک شرکت چاپی چیست؟
چنان‌چه بخواهیم در سازمان تولیدی خود به موارد زیر دست یابیم مسأله نگهداری و تعمیرات ماشین‌آلات خط تولید یک شرط انکارناپذیر است:
1. افزایش کمیت تولید
2. افزایش کیفیت تولید
3. کاهش هزینه‌های تولید
4. کاهش هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی در بخش نت
5. جلب اعتماد و توجه مشتری با
الف) پیشگیری از تنزل کیفیت و عدم تطابق کار انجام شده با خواست مشتری
ب) پیشگیری از افزایش زمان تولید یا عدم توان تعیین زمان برای تحویل کالای تولیدی به مشتری
ج) پیشگیری از تولید ناقص
6. ارتقای سطح ایمنی پرسنل
7. اعمال کامل‌تر برنامه‌های توسعه و بهینه‌سازی سیستم البته موارد مذکور فقط مختصری از مزایای مربوط به اجرای برنامه نت در یک شرکت چاپ را در برمی‌گیرد که در بخش الزامات اجرای برنامه نت توضیح کامل‌تر در این خصوص خواهد آمد.
نواقص ناشی از عدم بهره‌مندی از
1. برنامه مدون نت:- صرف زمان طولانی در عیب‌یابی و رفع نقص ماشین‌آلات
2. تشتت، پراکندگی و شفاهی بودن درخواست‌های کار تعمیراتی
3. عدم امکان تقسیم‌بندی و زمانبندی‌کار تعمیراتی
4. افزایش احتمال دخالت پرسنل تولید و غیرمتخصص در امور تعمیرات و متعاقباً وقوع مشکلات ناشی از آن
5. عدم امکان برنامه‌ریزی تولید
6. عدم امکان کنترل توان تخصصی پرسنل نت
7. عدم امکان برنامه‌ریزی آموزشی پرسنل نت
8. افزایش هزینه‌های تعمیرات
9. افت کمی و حتی کیفی تولید
10. ناکامی در تعیین عوامل ایجاد خرابی‌ها
11. کاهش عمر مفید ماشین‌آلات
انواع تعمیر:
به‌طور کلی مبحث نگهداری و تعمیرات به دو قسمت تعمیرات پیشگیری (سرویس) و تعمیرات اضطراری (تعمیر) تقسیم می‌‌گردد. در تعریف تعمیرات پیشگیری باید گفت مجموعه اقدامات انجام شده طی 3 مرحله صورت می‌‌گیرد:
1. انجام بازرسی‌های فنی زمان‌بندی شده
2. انجام روغن‌کاری، گریس‌کاری، تمیزکاری و ... منظم و مطابق با دستورات سازنده دستگاه
3. تعویض قطعات پیش از استهلاک کامل (به‌خصوص قطعات حساس از حیث عملکرد)
با اجرای این بخش از عملیات از میزان ساعات از کارافتادگی دستگاه‌ها کاسته شده در نتیجه رکودهای غیرمنتظره در خلال تولید کاهش خواهد یافت. اما میزان اعمال تعمیرات پیشگیری نیز دارای حد متعارفی است، در صورتی که فعالیت‌های پیشگیری از این میزان فراتر رود عملاً تأثیری در تقلیل تعداد خرابی‌ها نداشته و ضمناً مخارج تعمیراتی را به مقدار قابل توجه و غیرمنطقی افزایش خواهد داد. به هر حال جمع بین هزینه‌های تعمیرات پیشگیری (برنامه‌ریزی شده) و تعمیرات اضطراری (بدون برنامه) عبارت از هزینه کل سیستم نگهداری و تعمیرات خواهد بود. هنگامی که جمع این دو هزینه به حداقل خود برسد مناسب‌ترین وضعیت هزینه برای سیستم ما خواهد بود.
آثار اجرای برنامه نت در یک شرکت چاپی:
1. حرکت رو به رشد چاپخانه‌ها در به خدمت گرفتن ماشین‌آلات پیشرفته و برخوردار از تکنولوژی بالا خواه ناخواه نیاز به رسیدگی بیشتر و اجرای برنامه مدون <نت> دارد. رسیدگی برنامه‌ریزی شده و فنی (تعمیرات پیشگیری) و نیز در اختیار داشتن نیروهای تخصصی برای رفع خرابی (تعمیرات اضطراری) هزینه‌های ناشی از خرابی ناخواسته و عواقب ناشی از آن و نیز زیان‌های ناشی از رکود تولید و از دست دادن بازار را در حد ملموس و قابل توجهی کاهش خواهد داد.
2. با انجام به موقع برنامه‌ای اصولی و صحیح برای نگهداری و تعمیرات ماشین‌آلات خط تولید، مدیران همواره مطمئن خواهند بود که در هر زمانی ماشین‌آلات خط تولید از آمادگی قابل اطمینانی جهت انجام سفارشات چاپی برخوردارند. زیرا با وجود نقص فنی در ماشین به‌ویژه در ماشین‌آلات بخش چاپ، انجام چاپ‌های ظریف، با کیفیت و حساس، یا قابل انجام نیست یا این‌که با صرف مدت زمان بسیار زیادی صورت می‌‌پذیرد که این مسأله نیز به هیچ وجه توجیه اقتصادی نخواهد داشت.
3. در صورتی که پرسنل فنی مطابق یک برنامه مدون <نت> ملزم به رسیدگی و تمیزکاری دستگاه شوند، مجموعه پرسنل تولیدی (به‌خصوص پرسنل کم‌تجربه) با قسمت‌های مختلف ماشین‌آلات بیشتر آشنا می‌‌شوند و لذا با اجرای این برنامه، اشراف کامل‌تر اپراتور و تربیت پرسنل درگیر با هر دستگاه و ارایه تخصص بیشتر به آن‌ها و مسلط شدن سریع‌تر آنان به ماشین چاپ و ...، امر آموزش تخصصی به پرسنل به انجام رسیده و در نتیجه در کاهش هزینه‌های مربوط به عیب‌یابی، آماده‌سازی و سرویس ماشین‌آلات و به‌خصوص تربیت اپراتور قوی در سیستم گام بنیادی برداشته میشود.
4. با اجرای برنامه مدون نگهداری و تعمیرات (نت) ماشین‌آلات تولیدی همواره با حداکثر ضریب اطمینان و در حداقل زمان لازم آماده انجام مأموریت‌های محوله خواهند بود. از این رو در اثر روتین بودن تولید و به حداقل رسیدن درگیری جسمی و فکری پرسنل تولیدی با ماشین‌آلات برای غلبه بر نواقص فنی و آماده بودن دستگاه برای انجام مأموریت‌های محوله توان روحی و جسمی پرسنل صرفاً در امر تولید بهینه به‌کار رفته و نیروی انسانی به عنوان منبع اصلی و استراتژیک تولید با تمام توان در خدمت سیستم قرار می‌‌گیرد. مدیران نیز همواره با داشتن نیروی انسانی بشاش، با روحیه، پرتوان و آماده جهت انجام کار مطمئن می‌‌شوند.
5. کاهش تعداد دفعات خرابی پیش‌بینی نشده و نیاز کم‌تر به انجام تعمیرات اضطراری که معمولاً در حین تولید رخ می‌‌دهد به کاهش ضایعات می‌‌انجامد زیرا در اثر وقوع خرابی ناگهانی و رکود ماشین مقداری از مواد اولیه در اثر ماندن در داخل ماشین تلف شده و باعث افزایش هزینه‌های ضایعات خواهد شد (به‌ویژه در مورد ماشین‌آلات بزرگ چاپ رول ) پس با انجام برنامه زمان‌بندی و اصولی <نت> میتوان تا حد قابل ملاحظه‌ای از دفعات خرابی و رکود ناخواسته ماشین‌آلات و هزینه‌های ناشی از آن کاست.
6. نکته بسیار مهمی که در رابطه با اجرای برنامه <نت> می‌‌بایست مورد توجه قرار گیرد، اعمال این برنامه از همان ابتدای نصب و راه‌اندازی بر روی ماشین‌آلات نو میباشد. زیرا در مورد این‌گونه ماشین‌آلات این توهم پیش میآید که به علت نو و سالم بودن تمامی اجزا و قطعات دستگاه، ماشین‌آلات تا مدت‌ها تولید بی‌‌وقفه و بدون مشکل خواهند داشت، در حالی که عدم رسیدگی فنی و تعویض یا تعمیر به موقع قطعات براساس دستورالعمل‌های سازنده با توجه به مرتبط بودن قسمت اعظم اجزای دستگاه، عملاً در خرابی و به پایان رسیدن پیش از موعد عمر مفید سایر قسمت‌های دستگاه نیز نقش داشته و به ناگاه علاوه بر مواجه شدن با حجم سنگینی از هزینه‌های تعمیراتی ناچار به خارج نمودن دستگاه جهت انجام امور تعمیراتی از خط تولید و در نتیجه از دست دادن بازار کار، تولید و درآمد خواهیم بود.
راهکارهای اجرایی <نت> در صنایع چاپ
به‌طور کلی برنامه‌ریزی نگهداری و تعمیر <نت> مشتمل بر دو قسمت نگهداری یا همان سرویس و مراقبت‌های ویژه از تجهیزات و ماشین‌آلات تولیدی و تعمیرات پس از خرابی میباشد. همچنین به دلیل ماهیت نزدیک به هم این دو واژه (سرویس و تعمیر) به‌طور کلی از این دو با عناوین تعمیرات پیشگیری و تعمیرات اضطراری یاد میشود.
با اشاره به این مطلب که اجرای تعمیرات پیشگیری مستلزم تدوین یک برنامه از پیش تعیین و زمان‌بندی شده است و تعمیرات اضطراری به دلیل عدم اطلاع از زمان وقوع آن به هیچ وجه قابل پیش‌بینی و برنامه‌ریزی نخواهد بود، به سه مورد اجرایی در مبحث نگهداری و تعمیر می‌‌پردازیم.
1. برنامه‌ریزی تعمیرات پیشگیری(فرم سرویس) :
آغاز تدوین یک برنامه اصولی در زمینه تعمیرات برنامه‌ریزی شده یا سرویس با بررسی دقیق وضعیت موجود ماشین‌آلات و تفهیم کامل و هماهنگ برنامه به عوامل تولید و با روشن شدن مجموعه‌ای از اطلاعات پایه‌ای در توجه به پارامترهای زیر در خصوص تک‌تک ماشین‌آلات صورت می‌‌پذیرد:
· به چندبار سرویس در طول سال نیاز است؟
· چه مدت زمانی برای انجام هر بار سرویس نیاز است؟
· عدم رکود در ماشین چه مقدار ضروری است؟
· چه زمانی از هفته و یا ماه جهت اجرای برنامه سرویس تعیین شود؟
· زمان انجام سرویس برای یک کارگاه، کلی و به یکباره باشد یا موردی و نوبتی؟
· در صورت تلاقی زمان خرابی و رکود ماشین با زمان اجرای برنامه سرویس چه باید کرد؟
· در صورت نیاز به تولید و راه‌اندازی ماشین در حال سرویس آیا ماشین دیگری جهت جایگزینی (Back Up) وجود دارد؟
پس از پاسخ دادن به این پرسش‌ها و برای اجرایی شدن کار با طراحی فرم ویژه سرویس ماشین‌آلات براساس اطلاعات به‌دست آمده و تکمیل آن در هر دوره از اجرای سرویس از پیش برنامه‌ریزی شده، اولین حرکت به سمت اجرای برنامه‌های <نت> برداشت
توجه به این نکته ضروری است که انجام این دسته از برنامه‌های پیشگیری دارای سقف قابل محاسبه‌ای است و عدول از آن‌ها نه تنها عملاً هیچگونه تأثیری در جلوگیری از وقوع خرابی در ماشین‌آلات ندارد بلکه عامل صرف هزینه‌های اضافی خواهد بود.
به هر حال هیچگاه نمی‌‌توان وقوع خرابی‌های ناگهانی و پیش‌بینی نشده در ماشین‌آلات را به صفر رساند.
2. برنامه‌ریزی تعمیرات اضطراری (فرم درخواست تعمیر):
با توجه به این نکته که امکان به صفر رساندن خرابی‌های پیش‌بینی نشده عملاً وجود ندارد و خرابی‌های ناگهانی در هر سازمان تولیدی، معضلی جدی برای صاحبان صنایع است، برخورد برنامه‌ریزی شده با آن عامل مؤثری برای تحت کنترل در آوردن این دسته از عوامل وقفه‌زای تولید به حساب میآید.اولین قدم در برنامه‌ریزی کاربردی تعمیرات اضطراری، سازماندهی اعلام نیاز و درخواست کار تعمیراتی در مراکز تولیدی است و در این خصوص نیز طراحی <فرم درخواست تعمیر> اقدام نخست به شمار می‌‌رود.
نکات ضروری در استفاده از فرم درخواست تعمیر:
1) در همه مواردی که ماشین‌آلات تولیدی در بخش‌های مختلف به دلیل نقص فنی با کاهش یا رکود تولید مواجه می‌‌شوند (تأکید میشود در همه موارد) باید از این فرم استفاده شود و کارشناس واحد نگهداری و تعمیر پس از‌تکمیل بخش مربوطه نسخه‌ها را به بخش‌های تعیین‌شده تحویل دهد.
2) در همه موارد رفع نقص (تعمیر) حضور کارشناس نت الزامی است.
3) جمع‌آوری منظم برگه‌های تکمیل شده درخواست تعمیر در قسمت نت جهت بررسی و تجزیه و تحلیل‌های آتی کاملاً ضروری میباشد.
4) وارد نمودن دقیق تمامی اطلاعات خواسته شده در فرم درخواست تعمیر توسط درخواست‌کننده کاملاً ضروری است.
5) لازم است شرح جریان کارهای تعمیراتی، به‌خصوص علت خرابی در قسمت مربوطه در فرم توسط تعمیرکار درج
3. کارت سابقه تعمیرات سالیانه:
در مرحله سوم از برنامه‌های نگهداری و تعمیر طراحی فرم (کارت) سابقه تعمیرات برای جمع‌آوری اطلاعات سالیانه تعمیرات هر دستگاه به منظور بررسی سالیانه و برآورد هزینه‌های انجام شده، ساعات صرف شده و برآورد کلی وضعیت و عملکرد ماشین‌آلات و تحلیل منطقی و کارشناسی اطلاعات موجود در سابقه سالیانه برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر سیستم در سال آتی، اهمیت قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت . در کارت سابقه سالیانه تعمیرات اقلام مورد نیاز، موارد کمی گنجانده میشود . نظام‌مند شدن عملیات بخش نگهداری و تعمیرات چاپخانه از ثمره اجرا سیستم نگهداری و تعمیرات میباشد .
با توجه به این واقعیت که در اکثر موارد خرابی، بیش از 50 درصد کل زمان صرف عیب‌یابی میشود و نیز با توجه به این‌که بسیاری اوقات (صرف نظر از فواصل زمانی) خرابی‌ها تکرارپذیرند، با بهره‌مندی از اطلاعات فرم‌های پیشین و با صرف اندکی زمان میتوان زمان عیب‌یابی را به کم‌تر از 5/2 درصد و حتی در صورت استفاده از سیستم‌های کامپیوتری به کم‌تر از یک درصد کل زمان تعمیر تقلیل داد. از دیگران محاسن کارت سابقه میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
· جلوگیری از دخالت افراد غیرمتخصص و عوامل تولید در برنامه تعمیر.
· امکان نیازسنجی صحیح آموزشی کادر نت.
· بررسی وضعیت عملکرد پرسنل بخش نت در اجرای برنامه‌های محوله.
· کاهش هزینه‌های تعمیرات و در
· جذب استعدادهای مورد نیاز در بخش حساس و حیاتی نت.
· مکان صدور تخصص تعمیراتی به سایر شرکت‌های چاپی و تحصیل درآمد از این طریق.
· کاهش ضایعات تولید.
· جلوگیری از افت کیفی تولیدات ناشی از خرابی ماشین‌آلات .
· جلوگیری از تحلیل رفتن قوای فکری و جسمی پرسو در نهایت اقدامی در راستای انجام تخصصی و سیستمی کار و مقدمه‌ای برای خروج از وضعیت نابهنجار <هر که هرنوع می‌‌تواند دخالت کند>.
https://www.linkedin.com/in/mohammadreza-mehdizade
09101436763