استانداردهای بین المللی چاپ

استانداردهای بین‌المللی چاپ‌

 چاپ مثل دیگر صنایع آمیزه‌ای است از فرایند‌ها و سیستم‌های مختلف که از  ارتباطی منطقی با یکدیگر برخوردارند. به همین خاطر ارایه استانداردهای مشخص  که باعث می‌‌شود کلیه فرایندها و سیستم‌ها  در یک چارچوب مشخص و هماهنگ بهترین کارآیی را عرضه کنند برای‌  صنعت چاپ نیز ضروری است.

چاپ صنعتی بسیار گسترده و پیچیده است. به همین خاطر تعداد  استانداردهایی هم که برای این صنعت تاکنون تهیه و تدوین شده فراوانند.

دکتر جورج نوبارسیمونیان استاد دانشگاه حلوان مصر،  که دارای دکترا در رشته چاپ است به تازگی برای نشریه   ME  printer  مقاله‌ای در مورد استانداردهای مختلف چاپی نوشته که هم جامع است  و هم آموزشی. این گزارش برای چاپکاران و دیگر دست‌اندرکاران صنعت چاپ کشورمان که مایلند یک شناخت کلی نسبت به استانداردهای مختلف چه در زمینه‌ چاپ ورقی و  چه در زمینه چاپ رول و لیتوگرافی پیدا کنند می‌‌تواند مفید باشد. به همین خاطر ترجمه کامل این گزارش ارایه می‌‌شود.

اگر بپذیریم که جهانی سازی روندی محتوم است آنگاه باید ضرورت ارایه زبان و استانداردهای مشترک را برای ایجاد ارتباط به صورتی مؤثر و فراگیر نیز بپذیریم.

استاندارد در صنعت چاپ اهمیتی مضاعف دارد. زیرا استانداردها باعث می‌‌شوند تا کلیه عوامل مؤثر در چرخه تولید یک کار چاپی از چاپکار تا خریدار، لیتوگراف و فروشنده دستگاه بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. بدون این استانداردها ارتباط مناسب بین بخش‌های مختلف صنعت چاپ انجام پذیر نیست.

بهترین راه برای ارایه توصیفی موجز از نیازی که برای استاندارد وجود دارد رجوع به تعریفی است که شرکت ایزو (سازمان بین‌المللی استانداردها) از خود ارایه داده است: <ارتقا استانداردسازی و فعالیت‌های در ارتباط با آن در جهان برای تسهیل تبادل کالا و خدمات و همچنین توسعه همکاری‌ها در عرصه‌های فکری، علمی، تکنولوژیک و فعالیت‌های اقتصادی>. بسیار  روشن  است که این اهداف می‌‌توانند راه را برای توسعه روش‌های استانداردسازی در هر عرصه و صنعتی هموار کنند. به شرط آن‌که افرادی که مسیر حرکت صنعت را تعیین می‌‌کنند برای استفاده جمعی از استانداردها به توافق برسند.

 ایزو  (ISO)   چیست؟

ایزو در سال 1946 و در شهر ژنو شکل گرفت. پذیرش یا عدم پذیرش استانداردهایی که این سازمان تعیین می‌‌کند داوطلبانه است و سازمان استانداردسازی هر کشور می‌‌تواند بنا به مقتضیات و مصالح خود از آن‌ها استفاده کند. اعضا اختیار کامل دارند که از استانداردهای ویژه خود استفاده کنند. این سازمان توسط اعضای هیأت مدیره که به سهم خود کمیته‌های فنی را برای توسعه استانداردها تعیین می‌‌کند، مدیریت می‌‌شود.

کمیته‌های فنی خود به شاخه‌ها و کمیته‌های فرعی تقسیم می‌‌شوند و کارها را به عهده می‌‌گیرند. در این کمیته‌ها متخصصان بین‌المللی در شاخه‌های مختلف علمی و صنعتی عضویت دارند. دستورالعمل مشخصی برای تصویب و تأیید یک سند توسط کمیته‌های ملی هر کشور طی مراحل مختلف وجود دارد. در هر یک از این کمیته‌های ملی، متخصصان هر کشور عضویت دارند، برای کسب استاندارد ایزو مراحل زیر باید طی شود.

·        NP  یا Newwork  Proposal    در این مرحله پیشنهاد ارایه شده و بحث و گفت‌و‌گوهای فنی انجام می‌‌پذیرد.

·       WD  یا Working  Draft   یک طرح اولیه و پیش نویس از کارهایی که باید انجام پذیرد تهیه می‌‌شود.

·       CD   یا Committee  Draft   در این مرحله کمیته یک پیش‌نویس ارایه می‌‌دهد.

·       TR   یا Technical  Report   در آخرین مرحله گزارش فنی نهایی ارایه می‌‌شود.

اعضای سازمان ایزو شامل 184 نهاد محلی استانداردسازی، 2981 نهاد فنی (شامل 188 کمیته فنی، 546 کمیته فرعی، 2224 گروه کاری و 23 گروه مطالعه) می‌‌شوند. 37 نفر پرسنل مسؤول خدمات اداری و فنی، دبیرخانه گروه‌های فنی و گروه‌های فرعی هستند. نهادهای استانداردسازی ملی از جمله ANSI  در آمریکا، BSI در انگلیس، JSA در ژاپن و DIN  در آلمان نیز وجود دارند که در برخی مواقع استانداردهای ویژه خود را که مناسب بازارهای کشورهای خودشان است ارایه می‌‌کنند.‌

 استانداردهای  مختلف  برای  چاپ‌

یکی از اهداف اصلی استانداردسازی در چاپ محدود کردن منحنی‌های مشخصات فنی ممکن به چند استاندارد فراگیر است. در چند سال اخیر استانداردهای گوناگونی برای صنعت چاپ تدوین شده که کلیه جنبه‌های تولید کار چاپی را در بر می‌‌گیرد. در این‌جا مروری داریم بر مهم‌ترین استانداردهای چاپ افست.

استاندارد: BVD‌/ FOGRA   این استاندارد برای هماهنگ‌سازی بین فرایندهای چاپ افست توسط انجمن آلمانی تکنولوژی چاپ و آماده‌سازی (FOGRA) به سفارش فدراسیون صنایع چاپ آلمان (BVD) در اوایل دهه 80 ارایه شد. در سال 1992،ترجمه انگلیسی دومین ویرایش بازبینی شده. این دستورالعمل برای استانداردسازی فرایند چاپ افست (Instructions for Standardisation of the   Offset  Printing   press) منتشر شد. این دستورالعمل شامل سه بخش کلی می‌‌شود. ظ‌  چگونه از تجهیزات کنترل و دیاگرام‌ها استفاده کنیم‌

-  استانداردسازی برای تولید و تصویرگذاری روی پلیت‌

-   استانداردسازی برای چاپ افست‌

استاندارد:  SWOP استاندارد SWOP که برای چاپ نشریات با استفاده از سیستم رول افست تدوین (Specifications for Web Offset Publications)  شده در سال 1975 ارایه شد و در سال 1976 نام SWOP  برای آن برگزیده شد. در سال‌های بعد این استاندارد به روز شدSWOP . عمدتاً توسط چاپکاران و ناشران آمریکایی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. این استاندارد از بخش‌های کلی زیر تشکیل شده است:

-   مقدمه‌
-   دستورالعمل برای چاپ رول‌

-   بخش‌ ارجاعات عمومی (آماده‌سازی فایل خروجی، فیلم‌ نهایی، ساخت و تبادل فایل‌های الکترونیک، نمونه‌‌گیری، گزارش کنترل استاندارد برای آگهی‌های ارسالی) استاندارد: FIPP این استاندارد اروپایی برای چاپ نشریات ادواری با استفاده از سیستم افست در سال 1984 تدوین شد. ارایه دهنده این استاندارد فدراسیون بین‌المللی نشریات ادواری‌  (International Federation of   the periodical press ) است. این استاندارد اروپایی مشابه استاندارد SWOP در آمریکا است. چهارمین ویرایش بازبینی شده این استاندارد که در سال 1994 منتشر شد دارای عناوین کلی زیر است.

-  مقدمه
-  طراحی صفحه و تفکیک رنگ‌

-  ترام گذاری هافتون‌

-  فیلم‌های تفکیک شده نهایی‌

-  نمونه رنگی (جزییات فنی  در ماشین چاپ و خارج از ماشین چاپ)

 مشاهده  اوریژینال‌ها  و  نمونه‌ها

استاندارد :UKONS   این استاندارد چاپ افست برای روزنامه‌های انگلیسی توسط پایرا طراحی و تدوین شده است. استاندارد UKONS  مخفف (UK Offset Newspaper Specifications)  است و بخش‌های آرت‌ورک، فیلم‌های چهار رنگ، ظهور پلیت، نمونه‌گیری و تولید کار چاپی را دربر می‌گیرد. استاندارد: SNAP این استاندارد برای چاپ آگهی روزنامه با استفاده از سیستم افست رول کلدست تدوین شده است.

 SNAP مخففSpecifications for NonHeat    Advertising Printing و معادل استاندارد UKONS در کشور انگلیس است.

 استاندارد بین‌المللی پایرا

 :(Pira International) این استاندارد برای فرایند چاپ افست در سال 1985 ارایه شد. این دستورالعمل چاپ رنگی افست‌

 (Standardised Lithographic Colour Printing) نام دارد و تنها تا مرحله ظهور فیلم‌های تفکیکی را

در بر می‌‌گیرد. این استاندارد  براساس سطوح  چاپ پذیر گلاسه  و غیر گلاسه  تدوین   شده  است.

استاندارد : BRUNNER System  

 BRUNNER System در قالب یک استاندارد تعریف و منتشر نشده است، بلکه همراه با نوار کنترل رنگ همین سیستم در قالب یک کاتالوگ رهنمود و پیشنهاداتی برای استانداردسازی ارایه می‌‌دهد.

استاندارد: Gracol 

نام Gracol مخفف عبارت

General Requirements for Applications in  Commercial Offset Lithography   

یا الزامات عمومی برنامه های کاربردی در لیتوگرافی افست تجاری است. این استاندارد ابتدا در سال 1996 عرضه شد. هدف اصلی طراحان این استاندارد ارایه دستورالعمل‌هایی برای تسهیل ایجاد ارتباط و کاهش باطله‌ها و ضایعات در چاپ افست تجاری است. ویرایش دوم این دستور‌العمل که در سال 1998 ارایه شد شامل برنامه‌ریزی، طراحی، ضبط و دریافت تصویر (image  capture) ، خروجی، چاپ، صحافی، عملیات تکمیلی، کاربرگ‌های فنی (technical worksheets)  می‌‌شود. تمام این استانداردها اکنون در استاندارد 130 ISO TC ادغام شده تا از این طریق یک استاندارد جهانی کلی برای چاپ ارایه شود.

 استاندارد   ایزو   9000

ایزو 9000 استاندارد مدیریت کیفیت است. برای کسب این گواهینامه شرکت‌ها باید کلیه فرایندها و عملکرد خود را به‌صورت مکتوب ارایه کنند. این استاندارد برای دستیابی به مدیریت کیفیت جامع (Total Quality Management)  ضروری است. ایزو 9000 از چندین استاندارد مختلف تشکیل شده است.

ایزو  9000  ( 9000 : (ISO   شامل دستورالعمل و تعاریف پایه‌ای و کلی می‌‌شود.

 ایزو  9001  (9001 : (ISO   برای چاپکارانی که مایلند سیستم کیفیت خود را به‌صورت ثبت‌ شده ارایه کنند این سیستم شامل مواردی چون طراحی، توسعه، ساخت، تولید و تحویل به مشتری می‌‌شود.

ایزو 9002 (9002 : (ISO  در این استاندارد هیچ دستورالعملی برای طراحی و توسعه فعالیت‌ها پیش‌بینی نشده است.

 ایزو  9003  (9003: (ISO   این استاندارد تنها برای کنترل نهایی و تست کالا به‌کار می‌‌رود.

 ایزو 9004   (9004:  (ISO   این استاندارد برای سیستم مدیریت کیفیت به‌کار می‌‌رود.

اکثر چاپخانه‌های تجاری می‌‌توانند از این استاندارد به عنوان یک شاخص کیفی استفاده کنند. ایزو  9004 یک استاندارد کیفی برای تولید و نصب تجهیزات است.

این استاندارد‌ها کلی هستند و به تنهایی نمی‌‌توانند دلیلی بر کیفیت تولیدات یک شرکت باشند. چه بسا شرکت‌هایی که دارای گواهینامه ایزو 9000 هستند ولی تولیدات باکیفیتی ارایه نمی‌‌دهند. به همین خاطر برای صنعت چاپ به استانداردهای دقیق و مشخصی نیاز بود. که سازمان ایزو آن‌ها را ارایه کرده است.

 استانداردهای اختصاصی  ایزو  برای صنعت چاپ‌

پس از سال‌ها مطالعه و ارایه استانداردهای اولیه‌ای چون استانداردهای تبادل داده‌های دیجیتال یا DDES (Digital Data Exchange Standards)  در سال 1985، فرمت تبادل کاربر یا

 UEF (User Exchange Format )،  در سال 1986 و کمیته شماره 8 برای تکنولوژی تصویر یا  1.8LT  (8(Image Technology Committee no .  در سال 1988، بالاخره در سال 1996 سازمان ایزو استاندارد ایزو 12647 را برای صنعت چاپ ارایه کرد. استانداردهای اولیه تنها  تبادل  داده‌های دیجیتال را در بر می‌‌گرفتند  ولی ایزو 12647 کلیه جنبه‌های چاپ را شامل می‌‌شد. این استاندارد توسط کمیته فنی  تکنولوژی   چاپ   ایزو یا   130  ISOTCتهیه  و تدوین شد. پس از بیش از یک دهه عدم فعالیت بالاخره در سال 1989 جلسه عمومی این کمیته با حضور نمایندگانی از 12 کشور در شهر برلین برگزار شد.

130ISOTC شامل استانداردسازی واژگان، روش‌های تست و آزمایش و کلیه ویژگی‌های تکنولوژی چاپ از مرحله تهیه اوریژینال تا محصول چاپی نهایی می‌‌شود. این کمیته تاکنون 47 استاندارد مختلف برای صنعت چاپ تدوین کرده است. یکی از مهم‌ترین استانداردهای چاپی، ایزو(12647 (ISO  است که شامل کنترل فرایند برای ساخت فیلم‌های چهاررنگ هافتون، نمونه‌گیری و تولید چاپ می‌‌شود. از این استاندارد در سطح بین‌المللی و در چارچوب استانداردهای کیفی ایزو 9002 می‌‌توان استفاده کرد. این استاندارد جامع به سهم خود شامل چندین استاندارد تخصصی‌تر می‌‌باشد.

ایزو 1-12647 (1996):  روش‌های اندازه‌گیری و پارامترها

 ایزو 2-12647 (1996): فرایند چاپ افست که شامل: فیلم‌های تفکیکی رنگی (کیفیت فیلم، ترام‌گذاری و زاویه ترام، شکل نقاط، تلرانس اندازه تصویر جمع اندازه‌های تون‌ها، میزان خاکستری)، چاپ (رنگ سطح چاپ‌پذیر و جنس آن‌که می‌‌تواند گلاسه و غیر گلاسه باشد، رنگ‌های مرکب پس از چاپ، براقیت مرکب، تلرانس پردازش تصویر، چاقی ترام، تلرانس‌ها و میزان گستردگی تن‌های متوسط) می‌‌شود.

 ایزو 3-12647 (1998): این استاندارد مربوط به چاپ افست کلدست و لترپرس برای روزنامه‌ها است.

ایزو 4-12647  (2004): استاندارد چاپ گراور

 ایزو 5-12647 (2001): استاندارد چاپ سیلک اسکرین‌

 ایزو 6-12647 (2004): استاندارد چاپ فلکسو

 ایزو 7-12647 (2004):این استاندارد یک مرجع چاپی است برای تبادل داده‌های الکترونیک.

استانداردهای گوناگون دیگری برای بخش‌های مختلف صنعت وجود دارند. به عنوان مثال:

ایزو 12635 (1996): تکنولوژی چاپ، پلیت‌های افست و ابعاد کارهای چاپی‌

ایزو 12664 (1996): تکنولوژی چاپ، تعیین خواص رئولوژیکال (سیال بودن) مرکب‌های خمیری با استفاده از ویسکومتر

ایزو 2864:  استاندارد مرکب‌های افست برای چاپ سه رنگ و چهار رنگ

ایزو 12218 (1997): تکنولوژی چاپ، کنترل فرایند، ظهور پلیت‌

ایزو 12636 (1998): تکنولوژی چاپ، لاستیک برای چاپ افست‌

ایزو 1-15930 (2001): تکنولوژی چاپ تبادل داده‌های دیجیتال در پیش‌از‌چاپ‌

استفاده از فرمت PDF  بخش‌ یک: در این دستورالعمل تبادل کامل اطلاعات با استفاده از داده‌های CMYK   و فرمت‌های  1 PDF/X- و PDF/X1a  توضیح داده شده است. با وجود فعالیت‌های فراوان هنوز ارایه و به‌کارگیری استانداردهای فراگیر در صنعت چاپ از اقبال عمومی برخوردار نشده است. با این حال نیاز فراوانی به این استانداردها احساس می‌‌شود.

 تا کنون مزیت استانداردهای ارایه شده برای صنعت چاپ نیز در هنگام تبادل دیجیتال فایل‌ها آشکار شده است. ولی تبادل کافی نیست باید مشخصات دقیقی از فایل‌هایی که مورد تبادل قرار می‌‌گیرد نیز ارایه شود.  همین  امر نیاز  به توسعه استانداردها  را  به وجود  آورده  و به  استفاده از آن‌ها  نیز  کمک  خواهد کرد.

https://www.linkedin.com/in/mohammadreza-mehdizade

09101436763